Đánh giá sau đợt tham vấn định kỳ, ông Paulo Medas, Trưởng nhóm phụ trách Việt Nam của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), nhận định nền kinh tế Việt Nam trong năm 2023 đầy thử thách đã tăng trưởng 5% nhờ những chính sách quyết liệt của Chính phủ. Những xáo trộn với thị trường bất động sản, căng thẳng về tài chính và xuất khẩu giảm mạnh đã tác động mạnh tới nền kinh tế.
Từ cuối 2023, chuyên gia của IMF đánh giá nền kinh tế dần phục hồi nhờ xuất khẩu và du lịch tích cực hơn, cũng như có sự hỗ trợ của chính sách tài khóa và tiền tệ mở rộng phù hợp.
"Tăng trưởng kinh tế dự báo phục hồi ở mức gần 6% trong năm 2024, được hỗ trợ bởi cầu bên ngoài tiếp tục mạnh mẽ, đầu tư trực tiếp nước ngoài ổn định và các chính sách nới lỏng hỗ trợ", ông Paulo Medas cho biết.
Tuy nhiên, chuyên gia IMF cho rằng những rủi ro vẫn còn cao. Xuất khẩu - động lực chính của nền kinh tế Việt Nam - có thể yếu hơn nếu tăng trưởng toàn cầu không được như kỳ vọng, căng thẳng địa chính trị toàn cầu dai dẳng hoặc tranh chấp thương mại gia tăng.
Bên cạnh đó, tăng trưởng cầu trong nước dự báo vẫn còn yếu do các doanh nghiệp phải chèo chống với mức nợ cao trong khi thị trường bất động sản sẽ chỉ phục hồi hoàn toàn trong trung hạn.
Những yếu kém kéo dài của thị trường bất động sản và thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thể tác động mạnh hơn dự kiến đến khả năng cấp tín dụng của các ngân hàng, làm phương hại đến tăng trưởng kinh tế cũng như làm suy yếu sự ổn định tài chính.
Ông Paulo Medas, Trưởng nhóm phụ trách Việt Nam của IMF. Ảnh: MOF
Chuyên gia IMF dự báo lạm phát năm nay dự kiến dao động quanh mức mục tiêu 4-4,5% của Ngân hàng Nhà nước. Quý đầu năm nay lạm phát tăng một phần do giá lương thực, dù lạm phát cơ bản tương đối thấp và ổn định. Với điều kiện tiền tệ nới lỏng, nếu áp lực tỷ giá hối đoái kéo dài lâu hơn, việc này sẽ dẫn đến tác động truyền dẫn lớn hơn đến lạm phát trong nước.
Lạm phát vẫn được kiểm soát nhưng theo ông Paulo Medas, Ngân hàng Nhà nước cần sẵn sàng thắt chặt chính sách tiền tệ nếu áp lực tăng giá gia tăng. Các chính sách nên tiếp tục tập trung vào việc tăng cường ổn định tài chính, điều này đòi hỏi phải cải thiện chất lượng tài sản và tránh tăng trưởng tín dụng quá mức với chất lượng thấp.
Theo thời gian, tăng tính linh hoạt của tỷ giá hối đoái song song với hiện đại hóa chính sách tiền tệ hơn nữa theo hướng đặt mục tiêu lạm phát sẽ giúp đối phó với các cú sốc bên ngoài tốt hơn, đồng thời bảo vệ được đệm dự trữ ngoại hối, ông Paulo Medas nhận định.
Bên cạnh đó, chính sách tài khóa cũng đang hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong năm 2024 trong bối cảnh lương khu vực công dự kiến tăng mạnh và những nỗ lực không ngừng nhằm đẩy mạnh đầu tư công. Tăng cường quản lý tài khóa sẽ giúp đối mặt với những thách thức phía trước. Việc này bao gồm cải thiện các cấu phần và chất lượng chi tiêu công và dịch vụ công, củng cố lập dự toán ngân sách để phản ánh tốt hơn những tác động của già hóa dân số và biến đổi khí hậu trong trung và dài hạn và cải thiện lưới an sinh xã hội. Bên cạnh đó, việc huy động thu ngân sách sẽ tạo nguồn lực để tăng chi cho an sinh xã hội, giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu và nhu cầu đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng.
Ngoài ra, chuyên gia đánh giá cơ quan quản lý có những bước tiến pháp lý quan trọng trong năm nay. Với hệ thống ngân hàng, bên cạnh Luật Các Tổ chức tín dụng mới, cơ quan quản lý cần có tiếp các biện pháp khác để tăng cường giám sát và quản trị các thể chế tài chính. Việc sửa đổi Luật Đất Đai và các luật liên quan đến bất động sản khác nhằm giải quyết những nút thắt về pháp lý trong lĩnh vực này, song cũng cần thêm nỗ lực để tái cơ cấu các doanh nghiệp phát triển bất động sản yếu kém và thúc đẩy thị trường trái phiếu doanh nghiệp lành mạnh.
Quỳnh Trang