Lâu rồi tôi không có dịp về thăm quê, quê tôi ở tận nơi miền Tây xa lắc xa lơ, cái xứ mà người ta gọi “U Minh bốn bề là tràm, chẳng biết tháng nào nở hoa, mà hương thơm dường như suốt mùa...”. Giờ bỗng dưng tôi muốn về thăm quê, về tháo giày lội bùn đi bắt cá, hàn huyên bên chén trà, ly rượu cùng lũ bạn nơi miệt vườn trăng thanh, gió mát.
Tôi nhớ những ngày hè khi còn bé, khi mặt trời vừa ló dạng, tôi đã theo cha ra đồng đi bắt cá, có hôm bắt được nhiều, các loại cá đem về, mẹ tôi phân ra một ít thì để ăn, một ít thì cho bà con hàng xóm, còn lại thì làm mắm, phơi khô. Trong các loại món ăn, tôi thích nhất là món cá sặc muối chiên giòn, canh chua bông súng, cá sặc bé bé chỉ bằng hai ngón tay nhưng chiên giòn ăn rất ngon. Còn bông súng thì sau khi được tướt vỏ, làm sạch, nấu canh chua, ăn một miếng cá giòn giòn xong húp một muỗng canh với những cọng bông súng mềm mềm, vị canh chua chua ngọt ngọt như len lỏi vào tâm hồn tôi, gieo cho tôi bao niềm thương niềm nhớ.
Tôi nhớ nhất là những ngày mưa, mẹ đổ bánh xèo cho bốn anh em chúng tôi ăn. Mẹ cứ loay hoay ngâm gạo, nạo dừa, rồi gọt củ sắn, củ dừa, bằm thịt làm nhân, còn nhiệm vụ của mấy anh em là ra sau hè tìm hái những loại rau ăn kèm, toàn là những loại rau rừng, như lá lụa, lá sộp, lá cắt lồi, lá cóc, lá xoài, lá cách… Tất cả loại rau lá này đều non, xanh mơn mởn, có vị chua nhẹ, gói ăn kèm với bánh xèo chấm nước mắm chua ngọt, ăn vào tạo nên một hương vị tuổi thơ thật khó quên trong tôi. Sau này dù ở thành phố, có điều kiện hơn, ăn rất nhiều nhà hàng, quán ăn sang trọng, nhưng tìm mãi tôi vẫn không tìm lại được hương vị bánh xèo rất riêng mà mẹ làm cho chúng tôi ăn ngày ấy…
Chẳng biết tự bao giờ tôi yêu những bài ca cổ, những bản đờn ca cải lương Nam Bộ, có lẽ do ngay từ trong bụng mẹ, tôi đã sinh ra và lớn lên trên mảnh đất này, vì vậy những bản nhạc đờn ca ấy đã thấm vào tâm hồn tôi như máu thịt. Tôi quý biết bao tấm lòng của những người bạn quê, thật đầm ấm, dù cho tôi có đi xa quê lâu ngày không gặp nhưng khi trở về, gặp lại, vẫn những nụ cười đôn hậu, vẫn những cái tay bắt mặt mừng ngày nào. Còn gì thú vị hơn khi chiều buông, giữa vùng trời mây sông nước mênh mông bạt ngàn, được cùng vài người bạn trong một quán nhỏ lai rai vài ly rượu, kể cho nhau nghe bao chuyện buồn vui cuộc sống, vẳng bên tai vài câu vọng cổ nghe ngọt ngào mà thật thấm thía, để thấy rằng đất nước này, quê hương này đẹp biết bao nhiêu.
Càng đi xa quê, tôi càng thấm thía rằng đâu phải cứ tiệc tùng hoành tráng đều là ngon, đôi khi có những thứ rất bình dị, những luống rau nơi quê nhà, món ăn dân dã cũng đủ khiến cho tôi quên hết muộn phiền. Tôi thấy yêu thấy nhớ quê nhà da diết. Tôi nhớ những bữa cơm nhà mẹ nấu, nhớ tuổi thơ được cha đã cõng trên lưng mỗi khi đi qua đoạn đường đầy bùn lấm lem, nhớ dòng sông quê hương hiền hòa chở đầy nước ngọt phù sa qua bao mùa mưa nắng, nhớ tình cảm của những người dân quê, tuy mộc mạc mà chất chứa ân tình...
Giờ đây cứ mỗi khi mệt mỏi, quay cuồng với những bộn bề nơi chốn phồn hoa đô thị thì tôi lại muốn quay về, tìm lại hương vị ngày xưa, tìm lại những phút giây bình yên ấm áp!
Hồ Hoàng Hải