Tối 25/4, chị Nguyễn Hướng Dương, Giám đốc Thư viện sách nói dành cho người mù ở TP HCM, đột ngột qua đời. Bạn bè, đồng nghiệp, người thân và thính giả bàng hoàng trước tin buồn. Hình ảnh một Hướng Dương luôn tươi cười, lạc quan, làm việc hăng say, hết lòng vì nhiều hoàn cảnh không may luôn in đậm trong tâm trí mọi người. Không ai muốn tin sự thật, nụ cười tỏa nắng ấy đã khép lại vĩnh viễn.
* Hướng Dương đọc "Đường xưa mây trắng" của thầy Thích Nhất Hạnh
Trên trang cá nhân, dịch giả - nhà văn Nguyễn Bích Lan bày tỏ: "Tôi từng thức đến nửa đêm để nghe chị đọc cuốn tự truyện Không gục ngã của mình và tưởng tượng đã mất đi đôi mắt để thấy biết ơn chị thật nhiều. Trong sách, tôi từng viết: 'Cuộc đời bạn dài hay ngắn không quan trọng, quan trọng là bạn đã sống như thế nào'. Hướng Dương đã sống để tận hưởng hạnh phúc (nếu có), vượt qua đau khổ (nếu cần), và hoàn thành hành trình làm người trong cảm giác thanh thản. Tôi tin như vậy".
Nhà thơ Lê Minh Quốc, người viết lời tựa cho tự truyện Đứng dậy và bước đi của Hướng Dương, chia sẻ: “Hướng Dương là một số phận đặc biệt. Từ sự bất hạnh của bản thân, cô vươn lên để mang niềm vui cho người khác, đã nỗ lực làm được thư viện sách dành cho người mù - một việc làm có ý nghĩa rất lớn với cộng đồng".

20 năm qua, giọng đọc của chị Nguyễn Hướng Dương đã góp phần mang nguồn sáng tri thức đến cho người mù cả nước.
Mất đôi chân ở tuổi đôi mươi và dành 20 năm phục vụ người mù
22 năm trước, ở tuổi 25, Nguyễn Hướng Dương xinh đẹp, năng động, khiêu vũ giỏi, làm hướng dẫn viên cho đơn vị du lịch lớn ở TP HCM. Một tai nạn giao thông bất ngờ đã cướp mất đôi chân của chị. Trải qua hàng loạt cuộc phẫu thuật, chịu biết bao đau đớn về thể xác, cuối cùng, Hướng Dương có một đôi chân giả hỗ trợ cho việc đi lại. Nhưng sau tai nạn, chị bị trầm cảm nặng suốt bốn năm, nhiều lúc không ngủ được. Chị phải chống chọi với nỗi sợ hãi, sự cô đơn, hoang mang, bởi với một cô gái trẻ, dường như mọi cánh cửa tương lai đã đóng sập.
Dẫu vậy, trong giông bão, vẫn có mạch nước ngầm mát lành tưới tắm cho chiếc mầm bé nhỏ tưởng đã héo tàn. Đóa Hướng Dương ấy hồi sinh mạnh mẽ. Tình yêu của cha mẹ là động lực giúp chị vượt qua chuỗi ngày khổ đau. Chị đứng dậy, lần bước tập đi trên đôi nạng gỗ. Đời chị sang trang mới. Hướng Dương mở lòng với xung quanh, tìm đến sách. Có cơ hội làm công việc thiện nguyện, chị tâm nguyện dành cuộc đời để mang niềm vui đến cho những số phận bất hạnh. Bằng một nỗ lực lớn, năm 1998 Hướng Dương ra mắt Thư viện sách nói dành cho người mù (thuộc Hội từ thiện phụ nữ TP HCM).

Chị Nguyễn Hướng Dương (trái) bên MC Xuân Hiếu trong một lần hoạt động cộng đồng.
20 năm thành lập, thư viện của Hướng Dương đã phục vụ miễn phí sách nói cho khoảng hai triệu người khiếm thị cả nước, phục vụ khoảng 99 đơn vị hội người mù và các trường, mái ấm nuôi dạy trẻ mù. Từ khi ra mắt, thư viện sách nói này đưa lên mạng Internet hơn 1.000 tên sách, với tổng số lượt truy cập gần 20 triệu lượt. Nhiều tác giả, tình nguyện viện đã chung tay giúp Hướng Dương gây dựng nội dung thư viện ngày càng phong phú, không chỉ dừng lại ở mảng sách văn học trong và ngoài nước, mà cả sách luyện thi đại học và cao đẳng, sách pháp luật...
Ngoài dự án sách nói, chị Nguyễn Hướng Dương sáng lập quỹ học bổng Hướng Dương, học bổng Ánh Sen… Các quỹ này tiếp sức cho hơn 200 sinh viên khiếm thị vào đại học. Nhiều bạn trẻ được hỗ trợ tài chính, nhận laptop, thêm niềm tin dấn thân trên con đường học tập. Chị còn tham gia tổ chức giải cờ vua cho người mù, phát thuốc miễn phí cho người nghèo. Năm 2017, chị và đồng nghiệp, các nhà hảo tâm thực hiện chương trình tin học cho người mù, tặng gậy dò đường...
Năm 2014, Nguyễn Hướng Dương ra mắt tự truyện Đứng dậy và bước đi, kể về hành trình vượt qua nghịch cảnh và cống hiến cho cộng đồng của bản thân. Ấn phẩm được tủ sách "Đạo Phật ngày nay", do Thượng tọa Thích Nhật Từ làm chủ nhiệm, bảo trợ xuất bản và phát hành theo hệ thống các chùa trên cả nước. Đến nay, sách là liều thuốc tinh thần truyền niềm tin đến bất kỳ ai muốn vượt qua nghịch cảnh, bệnh tật và tự thắp sáng cuộc đời mình.

Bìa tự truyện "Đứng dậy và bước đi" của Nguyễn Hướng Dương. Năm 2017, sách được Nhà xuất bản Trẻ tái bản 5.000 bản.
Anh Phan Văn Hòa - nhân viên của thư viện - chia sẻ: "Tôi và mọi người ở thư viện thật sự sốc. Đến giờ, tôi chưa dám tin chị mất, vẫn cứ nghĩ chị đi chơi đâu đó. Ngoài là người sếp, chị đối đãi với chúng tôi như người nhà. Chị qua đời bỏ lại nhiều công việc dang dở. Nhưng thư viện là tâm nguyện tốt đẹp chị dành cho cuộc đời, cho người mù nên chúng tôi sẽ cố gắng thay chị để tiếp tục những công việc đó".
Bông hướng dương đẹp đẽ đó giờ đã về với mặt trời. Năm nay, thư viện sách nói tròn 20 năm thành lập ở trụ sở khang trang như chị hằng mong ước. Các kế hoạch kỷ niệm ngày thành lập thư viện đang được tiến hành. Giọng đọc thân thương, truyền cảm, khoan thai của Hướng Dương qua hàng loạt tác phẩm sẽ vẫn mãi luôn ở đấy, trong trái tim các thính giả của chị.
Lễ viếng chị Hướng Dương diễn ra vào 8h ngày 27/4 tại trụ sở Thư viện sách nói dành cho người mù (18B, Đinh Tiên Hoàng, quận 1, TP HCM). Lễ truy điệu và động quan lúc 7h ngày 28/4. Lễ hỏa táng tại Đa Phước, bình Chánh.
Chị Nguyễn Hướng Dương sinh năm 1971 tại TP HCM. Với những nỗ lực, đóng góp cộng đồng, đặc biệt là cộng đồng khiếm thị, chị được bình chọn là Công dân trẻ tiêu biểu TP HCM, huy chương "Vì hạnh phúc người mù" của Trung Ương Hội Người mù Việt Nam, giải thưởng "Bạn đồng hành quanh tôi" của báo Tuổi Trẻ. Chị được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng 2, bằng khen của Sở Giáo dục và Đào tạo TP HCM. Năm 2017, chị có tên trong danh sách 30 tập thể, cá nhân được tôn vinh trong chương trình "Vinh quang Việt Nam - Dấu ấn 30 năm đổi mới"…
Dự án Thư viện sách nói dành cho người mù từng đoạt giải thưởng cuộc thi Ngày sáng tạo Việt Nam (trị giá gần 10.000 USD) do Ngân hàng Thế giới tổ chức.
An Sơn