'Human': Tùng Dương chiêm nghiệm cuộc đời qua âm nhạc

Human được Tùng Dương ấp ủ từ đầu năm, ra mắt cuối tháng 11. Album là cách ca sĩ khái quát hành trình của con người trên thế gian: sinh ra, trải qua bao kiếp nạn, đạt đến tận cùng hạnh phúc và khổ đau cho đến khi thân xác mục rã, trở về cát bụi. Album cũng ẩn chứa ước mơ chinh phục vũ trụ của nhân loại, nỗi hoài nghi về vị trí của loài người trong kỷ nguyên công nghệ, trí tuệ nhân tạo thống trị... Để thể hiện ý tưởng, anh sắp xếp các ca khúc bắt đầu với tiếng Oa Oa khi chào đời, nếm trải nhiều ngọt ngào, đắng cay với Bi ca, rồi cuối cùng phải đối diện với cái chết (bài S.O.S).

 

 

Tùng Dương: 'Tôi không phải mẫu nghệ sĩ an toàn'

Tùng Dương chọn Progressive rock để thể hiện. Với dòng nhạc bắt nguồn từ nước Anh, kỹ thuật gần với jazz và nhạc cổ điển, ca sĩ thỏa sức bộc lộ năng lượng dồi dào qua chất giọng đẹp và kỹ thuật thanh nhạc tròn trịa. Ở tuổi 38, Tùng Dương không điên cuồng gào thét khi hát rock. Anh có những khoảng lặng vừa đủ để khán giả cảm nhận dụng ý. Nét "quái" của anh trong nhiều đoạn được xử lý thông minh, với những chi tiết nhỏ như tiếng mèo kêu "meo meo" giữa nền âm thanh hoang hoải hay tiếng đếm số "để ra con người" trong bài Adam.

Phần hòa âm là một điểm cộng của album. Các bài hát thường lắng đọng ở phần đầu, bùng nổ ở điệp khúc và trở lại nhịp chậm ở phần cuối. Êkíp sử dụng nhiều phần hòa thanh khác nhau với bè chồng lớp lang nhưng không làm mờ giọng ca sĩ. Qua bàn tay của hai nhạc sĩ Lưu Quang Minh và Hữu Vượng, tiếng nhịp tim đập chậm, hòa vào tiếng còi xe cấp cứu và từng hồi chuông nguyện trong bài S.O.S gây ám ảnh, tiếng máy móc hoạt động trong bài Trí tuệ nhân tạo gây ám ảnh.

Tùng Dương làm việc mỗi ngày khoảng tám tiếng trong phòng thu suốt vài tháng, hát trực tiếp cùng ban nhạc. Anh từng bỏ nhiều bản thu chưa ưng ý vào phút cuối, thu lại từ đầu. Toàn bộ album được gửi sang Anh để hoàn thiện khâu master, do kỹ Christian Wright - người từng mix nhạc cho Coldplay, Bjork... thực hiện.

Human mang chủ đề, tinh thần quốc tế khi tìm về bản nguyên của con người, suy ngẫm về cuộc đời, khiến người nghe liên tưởng đến sản phẩm của Peter Gabriel, Bjork, Nine Inch Nails... Tùng Dương hát các ca khúc mang đậm triết lý nhân sinh, qua các sáng tác của Sa Huỳnh, Bùi Caroon. Trong bài Oa oa, anh nói về mơ ước được khóc thỏa thích, vô tư lự như đứa trẻ cất tiếng khóc chào đời:

"Giá như ta cất tiếng khóc vang như đứa bé mới sinh khi chưa biết khóc than
Ta cất tiếng khóc chào đời rất vang
Lớn lên khi tiếng khóc bé hơn chợt tiếng khóc nín thinh sao nước mắt cứ lăn..."

Trong bài S.O.S, anh trầm ngâm khi thấy chiếc xe cứu thương chạy qua, nghĩ rằng một số phận sắp kết thúc nhưng không ai quan tâm, dòng người vẫn chạy qua. Nghĩ về cuộc đời ngắn ngủi, ca khúc truyền tải thông điệp hãy cho đi khi còn có thể qua câu hát: "Hãy nói yêu thương nhau từ bây giờ".

Bùi Caroon dùng hình ảnh con mèo mềm yếu nhưng kiên cường để ca ngợi phụ nữ trong hai bài. Trong Con mèo nghèo, lũ mèo con chẳng biết bố là ai nhưng vẫn mạnh mẽ sống dưới sự che chở của mẹ. Với bài Bi ca, con mèo nhỏ bé, yếu đuối nhưng không thất bại trước bầy thú to lớn nhe nanh vuốt. Người mù, Mục rã lại là những chiêm nghiệm trước cuộc đời nhiều trái ngang. Còn Trí tuệ nhân tạo thể hiện khao khát được là một cá thể biệt lập giữa dòng đời, dòng người.

Mang thai - sáng tác của Sa Huỳnh Tùng Dương trình diễn nhiều lần - được làm mới, khép lại album, là ngụ ý về một kiếp người khác trên cõi đời. Ca khúc mang tinh thần luân hồi của Phật giáo, phản ánh ý nghĩa về sự sinh sôi.

Tùng Dương nói: "Với Human, tôi mang tới người nghe trăn trở về sự tồn tại, tận hiến, đấu tranh trong cuộc đời. Câu chuyện tôi kể dữ dội, khắc nghiệt, đủ cung bậc 'hỉ, nộ, ái, ố'. Trải qua hàng nghìn năm, con người vẫn băn khoăn rồi chúng ta sẽ đi về đâu. Dù kết ra sao, nền tảng căn bản của sự sống vẫn là yêu thương".

Hà Thu

• Tùng Dương: 'An toàn là chết'
• Tùng Dương mời Hà Trần, Ngọt hát trong liveshow