Hơn 100.000 người Armenia rời bỏ Nagorno-Karabakh

Nazeli Baghdasaryan, người phát ngôn của Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan, ngày 30/9 cho biết 100.417 trong tổng số 120.000 dân ở Nagorno-Karabakh đã chạy sang nước này tị nạn trong tuần qua, sau khi quân đội Azerbaijan mở chiến dịch "chống khủng bố" buộc chính quyền ly khai ở đây đầu hàng.

Artak Beglaryan, cựu quan chức chính quyền ly khai ở Nagorno-Karabakh, cho biết "những nhóm cuối cùng" trong làn sóng tị nạn đang trên đường sang Armenia.

Ông nói chỉ còn vài trăm người gốc Armenia ở lại khu vực này, chủ yếu là cựu quan chức địa phương, nhân viên các cơ quan ứng phó khẩn cấp, tình nguyện viên và các trường hợp có nhu cầu đặc biệt.

Chính phủ Armenia cáo buộc Azerbaijan đang tiến hành chiến dịch "thanh lọc sắc tộc" ở Nagorno-Karabakh để loại bỏ cộng đồng gốc Armenia. Nước này đã đề nghị Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) can thiệp, đảm bảo Azerbaijan không cưỡng ép người thuộc sắc tộc Armenia rời khỏi khu vực hoặc ngăn cản người tị nạn "trở về an toàn và nhanh chóng" trong tương lai.

Trong khi đó, Azerbaijan bác bỏ mọi cáo buộc. Baku còn kêu gọi người gốc Armenia ở lại Nagorno-Karabakh, tham gia vào quá trình "hòa hợp" một khi hoàn tất đàm phán với các thủ lĩnh phe ly khai. Một số cựu thành viên cấp cao trong chính quyền và lực lượng dân quân ly khai đã bị bắt trong tuần qua, trong đó có cựu lãnh đạo cơ quan đối ngoại David Babayan.

Liên Hợp Quốc trong cuối tuần này sẽ cử một phái bộ đến Nagorno-Karabakh để đánh giá nhu cầu hỗ trợ nhân đạo. Đây cũng là lần đầu tiên Liên Hợp Quốc được tạo điều kiện tiếp cận khu vực này trong ba thập kỷ qua.

Ngày 19/9, quân đội Azerbaijan bất ngờ mở chiến dịch "chống khủng bố", tấn công phe ly khai ở Nagorno-Karabakh và nhanh chóng chiếm được các vị trí chiến lược. Một ngày sau, phe ly khai chấp nhận buông vũ khí, giải tán lực lượng, đàm phán tái hòa nhập khu vực này vào Azerbaijan.

Nagorno-Karabakh được cộng đồng quốc công nhận là một phần lãnh thổ thuộc Azerbaijan, nhưng khu vực này có phần đông dân số là người gốc Armenia. Nhiều người dân Armenia hiện xem Nagorno-Karabakh là "đất tổ" và gọi tên nó là Artsakh.

Người Armenia ở Nagorno-Karabakh thành lập phong trào tự trị từ năm 1991, dẫn đến mâu thuẫn bùng nổ với Armenia thành xung đột. Trong ba thập kỷ qua, khu vực đã trở thành điểm nóng dai dẳng giữa Azerbaijan và Armenia, quốc gia hậu thuẫn phe ly khai ở Nagorno-Karabakh.

Sau chiến dịch quân sự của Azerbaijan, chính quyền ly khai Nagorno-Karabakh tuyên bố sẽ giải tán mọi cơ quan và chấm dứt sự tồn tại từ ngày 1/1/2024.

Thanh Danh (Theo AFP)