![]() |
Đồng tiền bị nhoè nước do độc giả cung cấp. Ảnh: P.V. |
Tháng 9 năm ngoái, khi bắt đầu rộ lên thông tin tiền polymer bị loang mực nếu xoa nước, cũng là lúc người dân quan tâm nhiều hơn đến việc sử dụng đồng tiền in trên chất liệu mới. Người ta bảo nhau thử nhúng tiền vào nước, rồi xoa xoa, chà xát và chao nghiêng để săm soi những hạt mực li ti lẫn trong nước loang loáng trên bề mặt tờ bạc. Chưa hết, không ít người còn thử bằng cách miết nhẹ đồng tiền ướt đó vào giấy trắng, rồi ồ lên khi thấy những vệt mực xanh đỏ xuất hiện.
Anh Hoàng Nam, nhà ở Cầu Giấy, cũng từng bất đắc dĩ thử xem tiền polymer nếu cho vào máy giặt có sao không. Một lần, anh để quên tiền trong túi áo, lúc giặt, sơ ý không kiểm tra nên quẳng luôn vào máy. Đến khi phát hiện, thấy tờ bạc loang lổ màu. "Tôi nghĩ có thể vì ngâm lâu trong xà phòng nên thế, bèn thử một tờ khác xem sao. Tờ thứ 2 chỉ cho vào giặt luôn, ít xà phòng, thì màu không bị loang nhiều như tờ kia. Phơi khô màu sắc vẫn như cũ", anh kể lại.
Gần đây, sau khi một người dân ở Liễu Giai (Hà Nội) phản ánh về việc tiền polymer 500.000 bị xé rách khi còn mới, hội chứng thử xé tiền lại xuất hiện.
"Người ta nói tiền polymer không thể xé rách nếu còn mới và nguyên vẹn. Lại còn khuyến cáo là thử xé để xem có phải tiền thật hay tiền giả, nếu giả thì dễ rách. Vì thế, mỗi khi nghi ngờ tiền thật hay giả, tôi cũng thử xé nhẹ xem sao. Rất may là chưa bao giờ tôi xé rách được, tiền rất dai, nó chỉ bai ra một chút rồi co lại. Hơn nữa, vì là tiền của mình, nên cũng chẳng dám xé mạnh tay, nhỡ rách thật thì chết", chị Hạnh, kế toán một công ty ở Hà Nội tâm sự.
Bản thân Cục phó Cục Phát hành và Kho quỹ (Ngân hàng Nhà nước), ông Nguyễn Văn Toản cũng không ít lần ngâm tiền vào nước để thí nghiệm trước các phóng viên. Giải thích với phóng viên việc tiền ngâm vào nước mà cọ xát vào nhau thì đương nhiên bị ra màu là hiện tượng phổ biến với các loại tiền in lõm, song ông Toản thừa nhận việc thử nghiệm như vậy không phải là hành vi sử dụng đồng tiền. "Chúng tôi không khuyến cáo thực hiện việc kiểm tra như vậy. Đó không phải là hành vi sử dụng đồng tiền", ông Toản nói thêm.
Quy định hiện hành về bảo vệ đồng tiền Việt Nam nghiêm cấm việc từ chối lưu thông, huỷ hoại đồng tiền bằng bất cứ hình thức nào; người dân chỉ được đổi lại những đồng tiền vô tình bị hỏng trong quá trình lưu thông hay khi thiên tai, hoả hoạn.
![]() |
Cục phó Phát hành kho quỹ Nguyễn Văn Toản và nguyên Trưởng phòng thiết kế mẫu tiền thử nghiệm về chất lượng tiền. Ảnh: T.T. |
Đồng tiền không có tội
Trong cuộc trao đổi với VnExpress hôm qua, Giám đốc Nhà máy in tiền Quốc gia Bùi Công Lư cho biết sẽ sớm công khai các thông tin liên quan đến chất lượng tiền polymer mà dư luận phản ánh thời gian gần đây, nhằm tránh những phản ứng không đáng có từ phía người dân đối với đồng tiền. Tuy nhiên, đến cuối chiều nay, thông tin chính thức từ nhà máy cũng như Ngân hàng Nhà nước vẫn chưa được phát đi. Kết quả giám định tờ bạc 500.000 đồng bị thiếu hoa văn ở góc đã được chuyển ra Hà Nội vẫn trong vòng bí mật.
Một chuyên gia về tiền tệ cho rằng để tránh phản ứng không đáng có với đồng tiền của quốc gia, Ngân hàng Nhà nước cần ngay lập tức công khai thông tin về chất lượng và quyết định thu hồi những đồng tiền in lỗi, không đủ tiêu chuẩn lưu thông. Theo ông, quy trình sản xuất tiền ở bất cứ quốc gia nào cũng rất nghiêm ngặt. Thông thường, việc in đúc tiền được phép sai hỏng với một tỷ lệ nhất định, được liên ngành thông qua. Nếu trong quá trình sản xuất thực tế, tỷ lệ sai hỏng vượt quy định cho phép sẽ phải xem xét lại. Trước khi chuyển tiền về kho của Ngân hàng Nhà nước, bộ phận KCS của nhà in phải kiểm tra rất chặt chẽ.
Về nguyên tắc, Ngân hàng Nhà nước uỷ quyền cho Cục Phát hành và Kho quỹ ký hợp đồng mua tiền của Nhà máy in tiền quốc gia và một số đối tác nước ngoài được lựa chọn. Cục có trách nhiệm kiểm duyệt để đảm bảo 100% tiền chuyển về kho quỹ của Ngân hàng Nhà nước phải đủ tiêu chuẩn lưu thông. Nếu phát hiện sản phẩm sai, Cục phải trả lại nhà máy, và nhà máy có trách nhiệm tiêu huỷ theo đúng quy định. "Nếu kiểm tra mà không phát hiện ra, vẫn đưa tiền bị in lỗi, in kém chất lượng vào kho, sau đó chuyển cho các ngân hàng nhà nước chi nhánh địa phương và đưa ra lưu thông thì lỗi đó không thể tha thứ được. Tiền là một loại sản phẩm không cho phép sai sót khi đưa ra lưu thông", vị chuyên gia tiền tệ nhấn mạnh.
S.L.Đ.