Trong câu chuyện thiếu nhi nổi tiếng Alice ở xứ sở thần tiên của Lewis Carroll, nhân vật chính Alice trải qua những cuộc phiêu lưu kỳ ảo, với nhận thức thị giác thay đổi. Đôi khi, Alice cảm thấy bản thân trở nên to lớn hơn những thứ xung quanh, lúc khác lại thấy mình tí hon so với cảnh vật. Hiện tượng này có thể xảy ra với một số người trong cuộc sống đời thực. Bác sĩ tâm thần lấy nó để đặt tên cho hội chứng vào năm 1955.
Hội chứng Alice ở xứ sở thần tiên (AIWS) là một tình trạng thần kinh làm thay đổi não xử lý và nhận thức thông tin. Bệnh có thể làm sai lệch nhận thức của người mắc về thời gian, âm thanh, cảm nhận xúc giác, thị giác. Người bệnh thường cảm thấy kích thước các bộ phận cơ thể quá nhỏ hoặc quá lớn. Đây còn được gọi là ảo giác Lilliputian, cái tên bắt nguồn từ cuốn tiểu thuyết Gulliver du ký của Jonathan Swift. AIWS thường xảy ra ở trẻ em, nhưng có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi. Các triệu chứng tồn tại thời gian ngắn, thường do chứng đau nửa đầu.
Triệu chứng
AIWS gây ra một loạt triệu chứng, nói chung có thể được phân loại thành biến dạng khác nhau.
- Tự nhận thức: Các triệu chứng này ảnh hưởng đến cách người bệnh nhìn nhận bản thân, cách họ tin rằng mình liên quan đến thế giới xung quanh. Một số người cảm thấy bản thân lơ lửng trên mặt đất, cơ thể được chia làm hai phần, nghĩ rằng môi trường xung quanh không có thật. Nhiều bệnh nhân có lòng tin mãnh liệt rằng họ không tồn tại.
- Thời gian: Các triệu chứng liên quan đến cách người bệnh cảm nhận thời gian. Họ không thể đánh giá một cách thực tế về thời gian trôi qua.
- Thị giác: Ảnh hưởng đến cách họ nhận thức về vật thể, con người và màu sắc. Bệnh nhân đôi khi cảm thấy vật thể xung quanh tự di chuyển ra xa hoặc lại gần khi họ đang đứng yên. Họ nhìn sự vật nhỏ hơn hoặc lớn hơn thực tế, thấy các đường thẳng trông như lượn sóng, nhìn màu sắc sống động hơn so với bình thường.
Minh họa cảm nhận của một người mắc hội chứng Alice ở xứ sở thần tiên. Ảnh: Very Well Mind
Chẩn đoán hội chứng
Hiện chưa có xét nghiệm y tế có thể chẩn đoán cụ thể căn bệnh. Để xác định một người có mắc AIWS hay không, bác sĩ cần xem xét bệnh sử, loại trừ tất cả tác nhân gây ảo giác hoặc hoang tưởng. Bệnh nhân có thể được chỉ định làm xét nghiệm máu, xét nghiệm hình ảnh, chụp cắt lớp vi tính hoặc cộng hưởng từ.
Nguyên nhân
Hiện các chuyên gia chưa thể xác định nguyên nhân gây AIWS. Một số nhà nghiên cứu tin rằng chứng đau nửa đầu và các bệnh đau đầu nói chung có thể là nguồn cơn. Các lý do tiềm ẩn khác của AIWS gồm:
- Nhiễm trùng: Nhiễm vi khuẩn và virus như Epstein-Barr, cúm, thương hàn và bệnh Lyme có thể dẫn đến AIWS.
- Rối loạn sử dụng chất gây nghiện: Lạm dụng các loại thuốc cụ thể, đặc biệt là thuốc làm thay đổi cảm giác thực, chẳng hạn LSD có liên quan đến bệnh.
- Rối loạn sức khỏe tâm thần: Tiền sử mắc các bệnh tâm thần cụ thể cũng dẫn đến AIWS, chẳng hạn tâm thần phân liệt, hội chứng Capgras.
Điều trị
Hiện không có cách chữa trị AIWS, các triệu chứng chỉ là tạm thời. Trong nhiều trường hợp, việc điều trị nguyên nhân gốc rễ giúp giải quyết mọi vấn đề bạn có thể gặp phải.
Để đảm bảo tình trạng này không làm gián đoạn hoạt động hàng ngày, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có thể tập trung vào điều trị theo triệu chứng.
Phòng ngừa
Vì sự phát triển của AIWS thường liên quan đến chứng đau nửa đầu và các loại đau đầu khác, bạn cần giảm thiểu nguy cơ gây đau đầu nhiều nhất có thể. Các chuyên gia khuyến nghị ăn uống lành mạnh, tập thể dục để lưu thông khí huyết, ngủ đủ giấc.
Thục Linh (Theo Very Well Mind)