Nguyễn Hoàng Minh Anh với bút danh Ben Moran, họa sĩ sinh năm 1993 tại studio nghệ thuật Kart (Hà Nội), đang trở thành tâm điểm trên một số diễn đàn công nghệ và nghệ thuật thế giới. Cuối tháng trước, Minh Anh đăng một tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số lên diễn đàn r/Art của Reddit với hơn 22 triệu thành viên. Theo quy định, diễn đàn này không cho phép nghệ sĩ đăng tác phẩm do AI vẽ.
Anh cho biết, quản trị viên xóa bài vì cho rằng đây là sản phẩm của AI. Khi anh gửi bằng chứng thể hiện là tác phẩm tự vẽ, quản trị viên đáp: "Tôi không tin. Kể cả khi bạn tự vẽ, rõ ràng đây là một thiết kế dựng bởi các từ khóa đưa vào AI nên chẳng có ý nghĩa gì cả. Nếu là nghệ sĩ thực thụ, bạn nên tìm một phong cách khác, bởi sẽ không ai sẽ tin khi nói tác phẩm này không phải AI tạo ra và trong vài giây máy móc có thể làm tốt hơn việc vốn tiêu tốn của bạn hàng giờ".
Tác phẩm đăng trên diễn đàn r/Art bị cho là sản phẩm vẽ từ AI. Ảnh: Minh Anh
Họa sĩ Việt nói vẫn còn giữ bản gốc và tài liệu vẽ. Anh thậm chí gửi hình ảnh về các dự án mình đã thực hiện bốn năm qua để chứng minh phong cách nhưng vẫn không được chấp nhận. Sau đó, anh nhận được tin nhắn tự động rằng tài khoản của anh đã bị cấm trên diễn đàn trong vòng 28 ngày.
Minh Anh cho biết đây là sản phẩm do studio của anh làm cho một khách hàng. Anh mất khoảng một tháng hoàn thành bức vẽ. Sau khi xem xét các dự án của Minh Anh, trang Vice đánh giá phong cách của họa sĩ Việt khá giống những tác phẩm do AI tạo ra gần đây. "Nó lấy cảm hứng từ các tác phẩm thời Phục hưng, nhân vật nữ mặc trang phục chiến binh có thể dễ dàng gợi nhớ tới trò chơi Final Fantasy", trang này nhận định.
Cách xử lý của quản trị viên diễn đàn trên đã tạo làn sóng tranh cãi trong cộng đồng. Sau khi xem các bằng chứng và đoạn chat trao đổi giữa hai bên, một số thành viên trên r/Art cho rằng hành động của người quản trị chủ quan. "Quy tắc cấm đăng tác phẩm AI đã được áp dụng khoảng một năm nay. Chúng tôi không muốn chống lại trí tuệ nhân tạo nhưng với những bước tiến của AI, ai cũng đã có thể tạo ra tác phẩm nghệ thuật chớp nhoáng", một quản trị viên khác của diễn đàn nói với Vice.
Bản gốc của tác phẩm trên máy tính của tác giả: Ảnh: Minh Anh
Minh Anh cho biết anh đã tham gia lĩnh vực nghệ thuật và dạy học nhiều năm, nhưng đây là lần đầu gặp rắc rối với AI. Anh cho rằng trí tuệ nhân tạo là công cụ mạnh và hữu dụng nếu được sử dụng đúng cách. "Tuy nhiên, việc AI phát triển quá nhanh và lấn sân sang mảng nghệ thuật như hiện tại gây ảnh hưởng rất lớn đến thế hệ các họa sĩ tiếp theo. Nó sẽ phần nào khiến họa sĩ hiện tại và tương lai mất đi động lực cũng như niềm đam mê học hỏi và tạo ra các tác phẩm của bản thân", anh nói.
Thời gian qua, giới nghệ sĩ lên tiếng phản đối AI vẽ tranh. Từ khi các công cụ vẽ tranh như Lensa, Midjourney hay Dall-E ra đời, hàng loạt nghệ sĩ nổi tiếng lên tiếng chỉ trích rằng AI đang tiếp tay cho việc xâm phạm bản quyền và làm mất đi vẻ đẹp của nghệ thuật.
Tại Việt Nam, AI vẽ tranh cũng là chủ đề gây tranh cãi trong giới nghệ thuật. "Trí tuệ nhân tạo là con dao hai lưỡi. Khi bắt đầu cái gì đó mới, phức tạp, chúng ta thường tìm cách đi tắt. Trong không gian sáng tạo nghệ thuật, AI đang mở ra con đường tắt như thế", ông Hải Nguyễn, Giám đốc nghệ thuật của Sipher - startup chuyên về game blockchain, nói trong sự kiện Digital Creators Meet Up diễn ra hồi cuối tháng 12/2022.
Khương Nha