"Thưa tòa, tôi sẽ gửi số tài khoản cá nhân để các ngài có thể dùng lương thẩm phán liên bang lớn của mình để tiếp tế cho tôi. Bởi vì tôi đang sắp hết tiền" do các khoản phạt, lãnh đạo đối lập Alexei Navalny, 47 tuổi, vừa cười vừa châm chọc các thẩm phán tại phiên tòa ở Moskva ngày 15/2. Ông xuất hiện trên video từ nhà tù IK-3 ở Kharp, khu tự trị Yamalo-Nenets, miền bắc Nga.
Hãng tin Nga Sota cho biết phiên tòa được triệu tập sau khi xảy ra "tranh cãi" vì một quản ngục tìm cách tịch thu bút của ông Navalny. Video do hãng đăng trên Telegram cho thấy ông Navalny đứng sau khung cửa có song sắt, mặc đồng phục tù nhân màu đen và dường như vẫn khỏe. Máy quay sau đó chuyển sang các quan chức trong phiên tòa, cho thấy họ cũng cười khi nghe Navalny nói đùa.
Lãnh đạo Navalny xuất hiện trước tòa án qua video ngày 15/2. Video: Telegram/sotavisionmedia
Navalny ngày 14/2 viết trên X rằng nhà tù đã phạt ông biệt giam 15 ngày. "Đây là lần thứ 4 bị biệt giam trong vòng chưa đến hai tháng tôi đến nhà tù này", ông Navalny cho biết.
Cơ quan quản lý nhà tù thuộc khu tự trị Yamalo-Nenets ngày 16/2 thông báo Navalny cảm thấy không khỏe sau khi đi dạo và đã qua đời trong cơ sở giam giữ. Giới chức Nga cho biết họ đang tiếp tục điều tra làm rõ sự việc.
Các nước phương Tây chỉ trích Nga và yêu cầu làm rõ hoàn cảnh cái chết của ông Navalny. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cáo buộc phương Tây phản ứng "quá khích" và "hoàn toàn không thể chấp nhận được".
Ông Alexei Navalny xuất hiện trên video từ nhà tù ở Kharp, vùng Yamalo-Nenets, dự phiên tòa ở Moskva ngày 15/2. Ảnh: AP
Navalny vốn là luật sư, từng giữ chức lãnh đạo đảng Liên minh Nhân dân Nga đối lập giai đoạn 2019-2021 và dẫn đầu các cuộc biểu tình chống chính phủ. Navalny từng mở chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2018 nhưng bị Ủy ban Bầu cử Trung ương Nga từ chối với lý do ông có tiền án.
Nhà hoạt động bị bắt vào tháng 1/2021 và lĩnh tổng cộng hơn 30 năm tù với các cáo buộc như vi phạm điều khoản án treo, biển thủ, coi thường tòa án, kích động và tài trợ cực đoan, sáng lập tổ chức phi chính phủ bất hợp pháp, truyền bá chủ nghĩa phát xít và kích động trẻ em hành động nguy hiểm.
Phương Tây chỉ trích bản án với Navalny, cho rằng chúng mang động cơ chính trị. Trong khi đó, Nga khẳng định Navalny bị kết tội đúng theo luật và yêu cầu các bên không can thiệp vào vấn đề nội bộ.
Cuối năm ngoái, giới chức Nga chuyển Navalny đến nhà tù vùng Yamalo-Nenets, cách Moskva 1.900 km, giáp vùng biển Kara hướng vào Bắc Băng Dương. Nhà tù có biệt danh "Sói Bắc cực", được xem là một trong những cơ sở giam giữ khắc nghiệt nhất Nga.
Vị trí khu tự trị Yamalo-Nenets, Nga. Đồ họa: BBC
Như Tâm (Theo Reuters, CBS News)