Trong văn bản gửi Bộ trưởng Tài chính, Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) cho rằng, thị trường chứng khoán đang tổn thương suốt 3 tháng qua vì tình trạng nghẽn lệnh xảy ra hàng ngày. Việc không biết chính xác quan hệ cung cầu, không thể mua hoặc bán khiến quyền lợi nhà đầu tư và uy tín của thị trường chứng khoán bị ảnh hưởng lớn.
Đại diện hiệp hội nhận định, điều này bắt nguồn từ năng lực quản trị, điều hành của ban lãnh đạo Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM (HoSE) yếu kém. Việc này theo VAFI, đã xuất hiện vài năm trước khi thị trường chứng khoán bị sập nhưng HoSE không đưa ra giải pháp khắc phục hữu hiệu.
"Dự án làm hệ thống giao dịch mới triển khai từ năm 2012 nhưng đến nay vẫn chưa xong và không biết chắc chắn bao giờ mới hoàn thành", văn bản viết.
VAFI đề xuất 3 giải pháp để thay đổi diện mạo thị trường chứng khoán, đưa HoSE và Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam ngang bằng với các thị trường khác.
Thứ nhất là thuê nhân sự nước ngoài, những người có nhiều kinh nghiệm và thành tích trong quản lý các Sở giao dịch chứng khoán nổi tiếng đảm nhiệm vị trí quan trọng của HoSE. VAFI cho rằng việc này không tốn quá nhiều chi phí so với doanh thu của HoSE nhưng mang lại lợi ích lớn cho thị trường.
"Thị trường chứng khoán Việt Nam không thể phụ thuộc vào năng lực yếu kém của vài người và đến khi bị sự cố như hiện nay thì không thể nhanh chóng khắc phục", đại diện VAFI nói, đồng thời cam kết sẵn sàng giúp Bộ Tài chính tìm kiếm nhân sự nếu cần thiết.
Bên ngoài Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM. Ảnh: Phương Đông.
Thứ hai, không bổ nhiệm lãnh đạo Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước hay các cơ quan thuộc Bộ Tài chính vào các chức danh chủ chốt của HoSE vì "quản lý hành chính nhà nước hoàn toàn khác xa quản trị doanh nghiệp".
Thứ ba, cổ phần hoá Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam và Tổng công ty Lưu ký chứng khoán theo hướng chọn một Sở Giao dịch chứng khoán nước ngoài làm cổ đông chiến lược, có trách nhiệm chuyển giao công nghệ quản lý và đào tạo nhân sự. Các cơ quan này sau cổ phần hoá cần hoạt động công khai, minh bạch như doanh nghiệp niêm yết và thực sự tách rời Bộ Tài chính.
Văn bản của đại diện VAFI đưa ra sau khi hiện tượng nghẽn lệnh giao dịch kéo dài nhiều tháng nhưng chưa giải quyết triệt để. Hệ thống giao dịch thường bị treo khi thanh khoản đạt 15.000-17.000 tỷ đồng trước phiên ATC. Một số phiên hệ thống giao dịch còn trục trặc ngay buổi sáng.
Một trong các giải pháp được HoSE đề cập là nghiên cứu nâng lô giao dịch tối thiểu từ 100 lên 1.000 nhưng vấp phải phản ứng của nhà đầu tư. Bộ Tài chính mới đây khẳng định chưa triển khai phương án này, thay vào đó khuyến khích doanh nghiệp niêm yết chuyển sang giao dịch tạm thời trên sàn Hà Nội (HNX). Bộ Tài chính tính đến là áp dụng hệ thống phần mềm đang được vận hành tại HNX cho hệ thống tại HoSE. Bộ Tài chính và Tập đoàn FPT cùng nhận định giải pháp này hoàn toàn khả thi nhưng mất từ 3 đến 4 tháng để hoàn thiện và xử lý dứt điểm tình trạng nghẽn lệnh giao dịch.
Phương Đông