Báo cáo hiện trạng môi trường tỉnh Gia Lai năm 2010 phản ánh toàn cảnh diễn biến môi trường của tỉnh giai đoạn 2006-2010 cho thấy: Nguy cơ gia tăng ô nhiễm trong sản xuất công nghiệp, phát triển đô thị, phương tiện giao thông, suy giảm tài nguyên nước, đất và khoáng sản là trở lực lớn cho việc đảm bảo phát triển bền vững nền kinh tế của tỉnh.
Theo số liệu thống, lượng rác thải sinh hoạt toàn tỉnh Gia Lai được thu gom đạt 70%. Tuy nhiên, các bãi rác chứa chất thải đều là lộ thiên, chưa có bãi chôn lấp xử lý rác thải hợp vệ sinh nên đã gây ô nhiễm môi trường khu vực lân cận. Nước thải sinh hoạt trên địa bàn chưa có hệ thống thu gom, xử lý đúng quy trình. Phần lớn nước thải ở đô thị đều thải ra hệ thống cống thoát nước chung, hoặc ra sông suối. Hiện trên địa bàn tỉnh Gia Lai có 19 bệnh viện, 14 phòng khám đa khoa và 222 trạm y tế. Khối lượng chất thải ước tính khoảng 2.058 tấn/năm (Có 708 tấn rác thải nguy hại). Nước thải y tế trên 832 m3/ngày. Trong đó có 03 bệnh viện hệ thống xử lý rác thải y tế bị hỏng, 03 bệnh viện chưa đưa vào vận hành.
Bệnh viện đa khoa tỉnh thuộc danh mục cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng và đang được đầu tư hệ thống xử lý rác thải dự kiến hoàn thiện và vận hành đồng bộ vào tháng 12/2010. Do đó , còn tồn tại phần lớn lượng chất thải y tế chưa được xử lý triệt để và là nguồn gây ô nhiễm môi trường. Tập quán canh tác, đốt nương làm rẫy của của một bộ dân cư ở nông thôn đã làm suy giảm tài nguyên đất, rừng, đa dạng sinh học trên địa bàn...
Trong phát triển công nghiệp: Hiện trên địa bàn tỉnh có 11 cơ sở thuộc đối tượng gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng theo Quyết định số 64/2003/QĐ-TTg (10 cơ sở công nghiệp, 01 bệnh viện) đa số các cơ sở đang tiến hành các biện pháp khắc phục ô nhiễm và thực hiện các thủ tục để trình bộ ngành trung ương xác định không còn gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Vẫn còn công ty Xi măng Sông Đà Yaly, Nhà máy tuyển quặng Kbang, các nhà máy đường, chế biến tinh bột sắn, mủ cao su... chưa đầu tư thiết bị xử lý chất thải. Phần lớn các cơ sở công nghiệp đã đầu tư xây dựng hệ thống xử lý chất thải, nhưng vẫn chưa đáp ứng đúng quy trình, còn gây ô nhiễm môi trường trong quá trình xả thải. Đối với rác thải công nghiệp độc hại (chất thải nguy hại), hiện nay trên địa bàn tỉnh chưa có đơn vị thu gom, xử lý, các nhà máy tự thu gom bảo quản xử lý chưa đúng theo quy trình quản lý chất thải nguy hại.
Trong lĩnh vực phát triển năng lượng: Trên địa bàn tỉnh đã có 7 công trình thủy điện lớn do Trung ương đầu tư; 69 dự án thủy điện vừa và nhỏ. Kết quả kiểm tra 12 dự án thủy điện đã được xây dựng, hoạt động thì hầu hết các dự án chưa thực hiện tốt các giải pháp giảm thiểu tác động môi trường như thu dọn lòng hồ không đúng quy trình, chưa thực hiện giám sát môi trường định kỳ.
Trong phát triển giao thông vận tải: kết quả quan trắc môi trường ở một số điểm trung tâm như Pleiku, An Khê, Ayun Pa có hàm lượng bụi vượt quá cho phép 3-4 lần.
Sử dụng bừa bãi phân bón, thuốc BVTV cùng với tập quán canh tác, chăn nuôi lạc hậu đã gây ảnh hưởng môi trường ở khu vực nông thôn. Ảnh do tác giả cung cấp. |
Về lĩnh vực phát triển nông - lâm nghiệp: Sử dụng bừa bãi phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cùng với tập quán canh tác, chăn nuôi lạc hậu đã gây ảnh hưởng môi trường ở khu vực nông thôn. Rà soát 3 loại rừng cho thấy: diện tích rừng Gia Lai qua nhiều năm đã giảm độ che phủ, làm tăng xói mòn, rửa trôi đất, ảnh hưởng đến đa dạng sinh học, tác động lớn đến biến đổi khí hậu.
Từ những bất cập trên đã làm ảnh hưởng đến chất lượng môi trường trên địa bàn: Môi trường nước mặt, hầu hết các điểm được quan trắc cho thấy ô nhiễm BOD5, COD và chất ni tơ, nghiêm trọng ở lưu vực sông Ba; môi trường nước ngầm: Một vài thời điểm đã có dấu hiệu chua hóa, ô nhiễm Nitrit, Ntrrat, kim loại nặng; thiệt hại do thiên tai có chiều hướng gia tăng; nạn cháy rừng vẫn tiếp tục xẩy ra; Biến đổi khí hậu đã xẩy ra: Năm 2010 nhiết độ tăng 10C so với trung bình nhiều năm và cao hơn năm 1976 là 2,2 10C, gia tăng hạn hán, mưa lũ trên địa bàn thể hiện rõ qua các năm 2009-2010...
Mặc dù công tác BVMT đã được các cấp, các ngành quan tâm chỉ đạo triển khai thực hiện, song vẫn còn những bất cấp nêu trên cần phải khắc phục kịp thời. UBND tỉnh Gia Lai đã đề ra các giải pháp để BVMT trong thời gian tới: Nâng cao năng lực quản lý môi trường các cấp; tăng cường áp dụng các công cụ kinh tế môi trường, chính sách, cơ chế trong công tác BVMT; Xây dựng cơ chế xã hội hóa công tác BVMT; Thực hiện tốt Luật BVMT; Xây dựng các chuyên đề nghiên cứu trong lĩnh vực BVMT; đầu tư trang thiết bị, đào tạo nâng cao trình độ cho cán bộ BVMT... nhằm hạn chế mức thấp nhất ô nhiễm môi trường trên địa bàn.
Từ ngày 27/2 đến 27/8, độc giả VnExpress có thể tham gia cuộc thi "Bảo vệ môi trường" dưới dạng bài viết, chùm ảnh, video mô tả thực trạng môi trường hư ô nhiễm không khí, nước... ; đề xuất các sáng kiến bảo vệ hoặc nâng cao chất lượng môi trường; các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu. Với bài dự thi là ảnh, độc giả gửi tối thiểu là 5 bức và tối đa 10 bức. Các bức ảnh cần có chú thích rõ ràng, dễ hiểu, có chú thích về địa danh, bối cảnh chụp. Chiều ngang của ảnh là 480 px. Dung lượng mỗi ảnh không vượt quá 10 MB. Đối với bài dự thi là clip, video, thời lượng tối thiểu 90 giây, thời lượng tối đa 3 phút, dung lượng dưới 100 MB. Bài viết được thể hiện trên Word có độ dài không quá 1.500 từ, ảnh minh họa cho bài viết được gửi riêng, không “dán” vào Word và phải có chú thích rõ ràng cho ảnh. Xem thể lệ cuộc thi chi tiết tại đây. Gửi bài dự thi tại đây |
Nguyễn Thị Trà