Bố mẹ của anh Minh Trí, ngụ huyện Nhà Bè, TP HCM, đều trên 70 tuổi. Cách đây hơn 4 tuần, họ được tiêm vaccine Moderna ở phường. Đến ngày 31/8, anh Trí liên hệ phường để hỏi về việc tiêm liều hai cho bố mẹ, được trả lời "chưa có vaccine nên gia đình cần đợi thêm".
Đầu tháng 9, anh đưa bố mẹ đi khám tại Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM do nơi này triển khai tiêm vaccine cho bệnh nhân trên 65 tuổi khi tái khám. "Sau khi khám bệnh xong, ông bà đăng ký tiêm vaccine thì nhân viên bệnh viện trả lời vaccine Moderna còn số lượng ít, phải để dành cho những người đã tiêm mũi một tại đây", anh Trí nói.
Bố anh Trí là bác sĩ về hưu, được người quen liên hệ một số bệnh viện để tìm vaccine Moderna tiêm liều hai song cũng chưa có câu trả lời.
Tương tự, chị Hương Chi, ngụ phường 13, quận Tân Bình, trong tuần này cũng nhiều lần liên hệ phường để hỏi về việc tiêm vaccine Moderna liều hai cho bố mẹ, nhưng đều được trả lời "chưa biết khi nào có vaccine". Số vaccine phường được phân bổ hồi tháng 7 đã tiêm hết cho người trên 65 tuổi của địa phương. Hiện, bố mẹ chồng và bố mẹ ruột của chị đều tiêm vaccine Moderna được hơn 5 tuần.
Theo hướng dẫn của Bộ Y tế, những người đã tiêm liều một của loại vaccine nào thì tốt nhất tiêm liều hai bằng vaccine cùng loại. Người đã tiêm vaccine Sinopharm, Pfizer, Moderna được chỉ định tiêm hai mũi cùng loại. Trong trường hợp nguồn vaccine hạn chế, nếu đã tiêm liều một là vaccine AstraZeneca thì có thể tiêm trộn liều hai là vaccine Pfizer.
Như vậy, những người đã tiêm một liều vaccine Moderna buộc phải đợi đến khi có vaccine cùng loại để được tiêm liều hai, không được tiêm trộn vaccine.
Nhân viên y tế tiêm vaccine Vero Cell của hãng Sinopharm cho người dân phường Phú Hữu, TP Thủ Đức, ngày 15/8. Ảnh: Thành Nguyễn
Về vấn đề một số người đã đến thời hạn tiêm vaccine Moderna liều hai nhưng chưa được tiêm, bác sĩ Nguyễn Hồng Tâm, Phó giám đốc phụ trách Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP HCM (HCDC), tại họp báo hôm 4/9, cho biết tất cả vaccine Moderna tại thành phố đều do Bộ Y tế cấp, HCDC được giao nhiệm vụ tiếp nhận và cấp phát cho các địa phương.
"Cho tới giờ thành phố chưa nhận được vaccine Moderna cho đợt tiêm liều hai", bác sĩ Tâm cho biết.
Trả lời VnExpress, Phó giáo sư, tiến sĩ Dương Thị Hồng, Trưởng văn phòng Tiêm chủng mở rộng, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, cho biết trước đó, Bộ Y tế đã hướng dẫn các địa phương dự trữ một nửa số vaccine Moderna được phân bổ để trả liều hai. Nguyên nhân là Việt Nam chưa chủ động mua được vaccine Moderna, phải phụ thuộc vào nguồn viện trợ. Bên cạnh đó, tỷ lệ tiêm chủng của Việt Nam còn thấp, Bộ Y tế đã phân bổ hết số vaccine nhận được cho các địa phương để cố gắng bao phủ tiêm chủng càng nhanh càng tốt nên không dự trữ vaccine Moderna trong kho để hỗ trợ.
"Nhiều địa phương đã tung vaccine tăng cường tiêm liều một nên hiện hết vaccine để trả liều hai, đều phải đợi cho đến khi có vaccine viện trợ để tiêm trả liều cho người dân", bà Hồng cho biết.
Đến nay, Việt Nam đã nhận được 5 triệu liều vaccine Moderna (chia thành hai đợt) do Chính phủ Mỹ tặng, và hơn 40.000 liều do Chính phủ Cộng hòa Czech tặng, đều đã được phân bổ đến các địa phương để triển khai tiêm chủng.
Bác sĩ Nguyễn Hồng Tâm cho biết ngành y tế TP HCM đang tính những giải pháp thay thế để tiêm liều hai vaccine Covid-19 cho người dân, "dựa trên nguyên tắc khoa học cũng như phù hợp với yếu tố chuyên môn".
Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Hiền Minh, Đơn vị Tiêm chủng, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, cho biết hiệu quả tiêm chủng không giảm mặc dù liều hai được tiêm chậm hơn so với khuyến cáo của nhà sản xuất. Người đã tiêm một liều vaccine cũng không cần tiêm lại từ đầu nếu chậm tiêm liều hai vaccine.
Tính đến hết ngày 3/9, TP HCM đã tiêm 6.321.049 liều vaccine. Trong đó, người đã tiêm liều một là hơn 5,9 triệu người, liều hai là 397.986, số người được tiêm trên 65 tuổi, người có bệnh nền là 691.358.
Tại họp báo cuối tháng 8, Phó giám đốc Sở Y tế TP HCM Nguyễn Hoài Nam cho biết kế hoạch tiêm liều hai đã lồng vào kế hoạch tiêm liều một, theo thời hạn và khuyến cáo của nhà sản xuất. Trong đó, người tiêm vaccine AstraZeneca sẽ nhận liều hai sau 8-12 tuần theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Nhưng theo đánh giá, thời điểm tiêm liều hai sau 12 tuần, vaccine mới tạo hiệu quả và kháng thể cao nhất. Do đó, người được tiêm vaccine AstraZeneca vào đợt 4 từ ngày 21/6, sẽ tiếp tục tiêm liều hai vào giữa tháng 9.
Tương tự, liều hai của vaccine Pfizer được hướng dẫn tiêm sau liều một 3-4 tuần, Moderna là 4 tuần và Vero Cell là 4 tuần. Hiện, thành phố đã tiêm vaccine Vero Cell hơn 885.000 liều một, tốc độ tiêm đạt yêu cầu.
TP HCM dự kiến sử dụng khoảng 6,7 triệu liều vaccine để tiêm nhắc liều hai cho người dân trong 4 tháng năm 2021, chia làm 4 đợt. Trong đó, từ ngày 1/9 đến 15/9, thành phố triển khai tiêm cho 703.641 người đã tiêm một liều vaccine AstraZeneca từ ngày 20/6 đến ngày 15/7 (8-12 tuần); 446.118 người đã một liều vaccine Moderna từ 1/8 đến ngày 15/8 (4 tuần); 24.913 tiêm liều một vaccine Pfizer từ 11/8 đến ngày 25/8 (3 tuần); 859.171 người tiêm liều một vaccine Vero Cell từ ngày 13/8 đến ngày 25/8 (3-4 tuần).
Lê Phương - Chi Lê