Nam nhận ra thị trường lao động đã khác. Nhân sự ngành IT đang bão hòa, ít công ty sẵn sàng trả mức lương như kỳ vọng.
Vì lẽ đó, dù dự án hiện tại không đúng hướng sự nghiệp, môi trường làm việc chỉ ở mức tạm ổn, phúc lợi kém xa trước đây Nam vẫn cố bám trụ.
"Nhảy việc giờ không còn là tấm vé tăng lương nữa", anh thừa nhận.
Một nhân sự IT làm việc từ xa. Ảnh: Minh Quân
Thu Dung ở TP HCM cũng nhận ra mặt bằng lương đã giảm đáng kể so với trước đây.
Người phụ nữ 32 tuổi có 6 năm làm vị trí trợ lý kinh doanh cho một công ty logistics ở thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương với mức lương hơn 30 triệu đồng. Sau hơn một năm nghỉ việc vì hoàn cảnh gia đình, Dung định quay lại với công việc cũ nhưng mức lương các công ty đề nghị chỉ bằng 2/3 trước đây.
Thực tế mà Dung và Hoàng Nam đang gặp rất khác biệt trước đây. Thống kê giai đoạn 2020 - 2023 của Forbes, tỷ lệ tăng trưởng trung bình về mức lương mà người lao động nhận được sau khi "nhảy" việc nằm trong khoảng từ 10-20%, thậm chí 30-50% tùy vào vị trí và đặc thù công việc.
Nhưng báo cáo Thị trường tuyển dụng của TOP CV cuối năm 2024 cho thấy chuyển việc không còn tỷ lệ thuận với cơ hội gia tăng thu nhập. Hơn 26% lao động chấp nhận giữ nguyên thu nhập khi nhảy việc. Tỷ lệ tăng thu nhập không đáng kể, thậm chí họ chấp nhận giảm tổng đãi ngộ để tìm kiếm công việc mới
Trong Báo cáo Lương và Thị trường Lao động năm 2025 của Navigos và Vietnamwork ghi nhận tình trạng tương tự, thậm chí hơn 13% chấp nhận giảm thu nhập, trong đó có gần 4% bị giảm 20% thu nhập khi nhận việc mới.
"Thời thế đang thay đổi trên thị trường lao động", bà Nguyễn Huyền Hảo, giám đốc một công ty tuyển dụng nhân sự cấp trung và cao tại Hà Nội, nhận định. "Người lao động hiện đã mất thế đàm phán, trở nên thận trọng hơn khi nhảy việc. Nhà tuyển dụng cũng không phải giá nào cũng trả".
Theo chuyên gia, nhóm bị giảm lương khi nhảy việc chủ yếu thuộc khối văn phòng, kế toán, nhân sự, dịch vụ khách hàng - các lĩnh vực dễ chịu tác động bởi kinh tế và công nghệ, đặc biệt là AI. Ngay cả trong ngành IT, khảo sát cho thấy mức lương có xu hướng giảm với nhóm dưới 5 năm kinh nghiệm. Nếu năm trước, lương trung bình của người mới ra trường là 15 triệu đồng, nay chỉ còn 11 triệu đồng.
Bà Hảo đã chứng kiến nhiều nhân sự công nghệ từ trưởng nhóm xuống nhân viên, chấp nhận mức lương bằng 2/3 trước đây. Khi cung lớn hơn cầu, thị trường lao động đang chứng kiến một làn sóng khác. "Một số công ty âm thầm tìm người thay thế các vị trí hiện có với mức lương thấp hơn, mục tiêu thanh lọc nhân sự, tối ưu chi phí", bà cho biết.
Nguyên nhân của tình trạng này do nền kinh tế suy giảm, nhiều công ty giải thể hoặc đang "án binh bất động" trước sự bất ổn về tình hình chính trị thế giới.
Thị trường lao động trong nước cũng đang có sự thay đổi lớn với làn sóng sa thải của nhiều doanh nghiệp công nghệ, chứng khoán, ngân hàng, truyền thông. Tinh giản bộ máy đang diễn ra cũng góp phần đưa vào thị trường lao động một lượng nhân sự không nhỏ.
"Nguồn cung ứng viên trên thị trường đang tương đối nhiều, dẫn đến sự cạnh tranh lớn trong các vị trí công việc lý tưởng. Bên cạnh đó, sự bão hòa về cơ hội việc làm trong một số lĩnh vực công nghệ, hoặc áp lực kinh tế cũng sẽ khiến các công ty thận trọng hơn trong việc phân bổ ngân sách lương", báo cáo của TOP CV chỉ ra.
Tuy nhiên, thị trường lao động không hoàn toàn ảm đạm. Một số lĩnh vực vẫn ghi nhận tăng trưởng rõ ràng, đặc biệt là khối sản xuất khi nhu cầu nhân sự từ làn sóng đầu tư đang rất lớn. Các nhà máy liên tục tuyển dụng lao động phổ thông đến cấp kỹ thuật, kỹ sư, quản lý cấp trung và cao. Ngành marketing cũng chứng kiến nhiều cơ hội mới nhờ sự dịch chuyển từ tiêu dùng offline sang online.
Với những lao động như Thu Dung, thị trường việc làm hiện tại vẫn đầy thách thức. Tuần này, cô có một buổi phỏng vấn cho công việc đúng chuyên môn, gần nhà, nhưng mức lương chỉ còn 18 triệu đồng. Chồng cô ủng hộ vì có thời gian cho gia đình, nhưng cô vẫn băn khoăn khi so sánh với mức lương trước đây.
Giờ con đã lớn, cô sẵn sàng quay lại toàn tâm toàn ý với công việc, nhưng hiểu rằng thị trường đã khác trước. "Để có cơ hội tốt hơn, có lẽ chỉ kinh nghiệm thôi là chưa đủ", cô nói.
Làm việc trong ngành sáng tạo nội dung, nơi tốc độ đào thải cực cao, Quang Minh, 28 tuổi đã mất nửa năm loay hoay tìm việc khi thất nghiệp năm ngoái. "Một phần nguyên nhân là do nhiều kỹ năng tôi có đã lỗi thời", chàng trai thừa nhận.
Không chấp nhận đi làm với mức lương thấp vì sợ ảnh hưởng tới "định vị cá nhân" sau này, Minh đã dành ba tháng để nâng cấp các kỹ năng về ứng dụng AI vào sản xuất nội dung, video và nâng cao trình độ ngoại ngữ. Trong thời gian này, anh làm freelance để trang trải cuộc sống, cũng như mở rộng các mối quan hệ.
Hồi cuối năm, Minh "quay lại đường đua" với một bộ kỹ năng mới. Tự tin hơn khi phỏng vấn, anh đã tìm được việc với mức lương tăng thêm 20%. Nhìn lại, Quang Minh cho biết thất nghiệp không đáng sợ, nhưng bị lạc hậu so với thị trường chung lại là mối nguy rất lớn. "Tôi nhận ra trong một thị trường cạnh tranh, không ai trả giá cao cho một phiên bản cũ", anh nói.
Đây cũng là điều chuyên gia tuyển dụng nhân sự Nguyễn Huyền Hảo khuyên. Thay vì liên tục chuyển đổi, người lao động có thể lựa chọn gắn bó, dù mức lương chưa quá cao, một khi chứng tỏ được năng lực và nhận được sự tin tưởng sẽ có cơ hội thăng tiến nhanh hơn cả về vị trí lẫn thu nhập. Về lâu dài, đây còn là sự đầu tư vào tính ổn định và bền vững trong sự nghiệp.
"Nhảy việc có thể không còn là tấm vé để tăng lương, nhưng khả năng thích nghi và nâng cấp bản thân vẫn luôn là chìa khóa vàng để mở ra cánh cửa cơ hội", bà Hảo kết luận.
Phan Dương