Đoàn di cư chen chúc nhau trên một chiếc xe tải ở Pijijiapan, nam Mexico ngày 26/10. Ảnh: AFP.
Edith Cruz đang ngồi lướt Facebook ở nhà tại miền trung Honduras khi cô nhìn thấy bài đăng thông báo rằng một đoàn người Honduras sẽ di cư sang Mỹ vào ngày 12/10.
Cruz khi đó đang tuyệt vọng vì bị băng đảng dọa giết nếu không chia một nửa lợi nhuận từ quán bánh mới mở. Chỉ ba giờ sau khi đọc được bài đăng, Cruz đã đóng gói xong đồ đạc để lên đường.
Nhiều người di cư nói rằng họ vốn muốn rời khỏi đất nước từ nhiều tháng hoặc nhiều năm trước nhưng chưa có cơ hội. Khi thấy tin tức về đoàn di cư được đăng đầy rẫy trên mạng xã hội, truyền hình và các nhóm chat từ đầu tháng 10, họ đã quyết định thực hiện hành trình.
Đối với những người Honduras phải đối mặt với tình trạng thất nghiệp cao, bạo lực băng đảng và nạn hạn hán, sự hấp dẫn của việc di cư rất rõ ràng. Trong vòng vài ngày, hàng nghìn người đã nhập đoàn. Khi tin tức được lan truyền trên khắp trung Mỹ, nó còn thu hút người dân từ Nicaragua, El Salvador và Guatemala. Đa phần người di cư là nam giới trưởng thành không đi cùng gia đình nhưng cũng có nhiều người mang con đi theo, theo NYTimes.
Cristian, 34 tuổi, làm nghề sửa chữa điện thoại ở San Pedro Sula, bắc Honduras muốn đến "miền đất hứa" là nước Mỹ để xin việc. Anh rời quê hương vì bị xã hội đen bắt trả tiền bảo kê 83 USD mỗi tháng, tương đương 20% thu nhập. "Tôi muốn đến để đóng góp cho nước Mỹ. Tôi có thể làm bất kỳ công việc gì, kể cả nhặt rác", Cristian nói.
Cơ quan tị nạn Liên Hợp Quốc nói rằng có đến 7.000 người trong đoàn trong khi chính phủ Mexico cho rằng chỉ có 3.600 người. LHQ cho biết 1.500 người đã nộp đơn xin tị nạn ở Mexico.
Một cậu bé trong đoàn di cư tại Pijijiapan, Mexico ngày 26/10. Ảnh: AFP.
Di chuyển
Những người di cư phụ thuộc vào sự trợ giúp của người dân địa phương khi họ đi về phía bắc. Chính quyền những nơi họ đi qua đã cung cấp chỗ ở và lều y tế. Giáo hội và các nhóm dân sự phát đồ ăn và thức uống cho họ.
Tuy nhiên, sức khỏe của nhiều người trong đoàn đã xấu đi. Các nhóm viện trợ địa phương cho biết ngày càng có nhiều người bị viêm kết mạc, bệnh hô hấp, sốt và tiêu chảy. Tại Mapastepec, Mexico, hơn 4.400 người đã được điều trị trong các lều y tế hôm 24/10. Các triệu chứng phổ biến nhất là mất nước, cháy nắng, mụn nước, sung tấy chân do đi bộ hàng chục km một ngày bằng dép lê hoặc giày dép mỏng.
Nhìn chung, di chuyển theo nhóm có vẻ an toàn nhưng tin đồn rằng trẻ em bị bắt cóc tại một thị trấn đã khiến các gia đình phải phân người canh đêm để đề phòng. Adrian Edwards, phát ngôn viên của cơ quan tị nạn Liên Hợp Quốc, tuần này bày tỏ lo ngại về tình hình nhân đạo và rủi ro an ninh tại các khu vực mà đoàn di cư đi qua.
Đoàn người đi hơn 30 km một ngày, mặc dù thời tiết nóng và các trận mưa xối xả đôi lúc làm chậm hành trình. Nhiều người xin đi nhờ xe hoặc lên các xe buýt giá rẻ hay xe tải. Tuần này, một thanh niên Honduras 21 tuổi đã ngã từ một chiếc xe tải gần Tapachula, Mexico và qua đời. Đây là người đầu tiên thiệt mạng trong đoàn di cư.
Đoàn người đi từ Honduras qua Guatemala và Mexico để đến Mỹ. Đồ Họa: CNN.
Phản ứng của người địa phương
Tại Mexico, phần lớn quan chức và cư dân chào đón và hỗ trợ di dân, cung cấp cho họ thức ăn, nước uống và giúp họ di chuyển. Một số người cho họ ngủ nhờ ở nhà hay giới thiệu những công việc lao động chân tay nếu họ muốn từ bỏ hành trình.
Thị trưởng Huixtla, nơi đoàn di cư ở lại hai đêm, nói trong một bài phát biểu tại quảng trường trung tâm rằng ông sẽ cố gắng làm cho người di cư có điều kiện dễ chịu nhất. Chính quyền địa phương còn bố trí các dàn loa để chơi nhạc, cho chú hề đến biểu diễn và đưa các mục sư đến để cầu nguyện.
Mapastepec, nơi những người di cư ở lại đêm 24/10, triển khai toàn bộ 300 người trong đội ngũ nhân viên chính quyền địa phương để giúp đỡ đoàn người.
Đoàn di cư 7.000 người khiến Trump huy động quân đội. Đồ họa: Next.
Ít khả năng nhóm này sẽ đến biên giới Mỹ trước cuộc bầu cử giữa kỳ ngày 6/11. Các quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ tuần này cho biết họ có kế hoạch triển khai hàng trăm quân tới biên giới với Mexico, mặc dù đoàn người vẫn cách thành phố biên giới Tijuana của Mexico hơn 3.200 km.
Trump đã lên án đoàn di cư. Trong chiến dịch tranh cử và các cuộc mít tinh với người ủng hộ, ông luôn nhấn mạnh mình có quan điểm cứng rắn trong vấn đề nhập cư.
Tuy nhiên, có ít dấu hiệu cho thấy sự phản đối của Trump làm chùn bước những người di cư. Người Honduras vẫn tiếp tục cố gắng rời khỏi đất nước của họ.