China Evergrande New Energy Vehicle Group là một trong những hãng có gian hàng lớn nhất Triển lãm Ôtô Trung Quốc 2021 – sự kiện khai mạc hôm nay. Gian trưng bày của startup xe điện này được đặt ở chính giữa Trung tâm Hội nghị và triển lãm quốc gia Thượng Hải, với 9 mẫu xe. Dù hiện diện hoành tráng, Evergrande vẫn chưa bán được chiếc xe nào dưới thương hiệu của mình.
Evergrande là hãng bất động sản lớn nhất Trung Quốc, nhưng cũng có một loạt khoản đầu tư ngoài ngành, từ bóng đá đến viện dưỡng lão. Gần đây, việc họ gia nhập lĩnh vực xe điện đã thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư. Các cổ đông khiến giá cổ phiếu Evergrande NEV được niêm yết trên sàn Hong Kong tăng hơn 1.000% trong 12 tháng qua, giúp hãng huy động được hàng tỷ USD. Hiện tại, vốn hóa của hãng xe điện Trung Quốc đạt khoảng 87 tỷ USD, lớn hơn cả Ford Motor và GM.
Gian trưng bày của Evergrande NEV tại China Auto Show 2021. Ảnh: Bloomberg
Sự hào hứng của nhà đầu tư với một hãng xe điện nhiều lần lùi dự báo về thời điểm sản xuất hàng loạt phần nào cho thấy xu hướng bùng nổ của thị trường xe điện năm qua. Dòng tiền của các nhà đầu tư đã giúp Elon Musk hai lần trở thành người giàu nhất thế giới. Tuy nhiên, cũng có nhiều người lo ngại về tình trạng bong bóng.
Xu hướng này được thể hiện rõ nhất tại Trung Quốc - thị trường lớn nhất thế giới cho xe năng lượng mới, với khoảng 400 nhà sản xuất xe điện đang cạnh tranh để thu hút khách hàng. Thị trường xe điện Trung Quốc đang được dẫn dắt bởi một nhóm startup chưa có lãi, nhưng được định giá còn cao hơn các hãng xe lâu đời.
Tháng 3/2019, Chủ tịch Evergrande Hui Ka Yan - một trong những người giàu nhất Trung Quốc tuyên bố sẽ vượt Musk và trở thành nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới trong 3 – 5 năm. Sau 2 năm kể từ đó, Tesla đã có chỗ đứng ở Trung Quốc khi xây dựng nhà máy đầu tiên ngoài Mỹ tại Thượng Hải và đã giao 35.000 xe trong tháng 3/2021. Hãng xe nội địa Nio đầu tháng này cũng đạt được cột mốc quan trọng khi chiếc xe thứ 100.000 của họ lăn bánh khỏi dây chuyền sản xuất khiến Elon Musk cũng phải đăng tweet chúc mừng.
Còn Hui Ka Yan đã nhiều lần lùi mục tiêu sản xuất xe hàng loạt, dù có tham vọng lớn và Evergrande NEV được định giá ở mức cao. Sản xuất xe điện rất khó và cần nguồn vốn cực lớn. Biên lợi nhuận gộp của Nio mãi đến giữa năm 2020 mới dương sau nhiều năm thua lỗ và được chính quyền hỗ trợ.
Năm 2020, mức lỗ của Evergrande NEV tăng thêm 67% so với năm trước đó. Cuối tháng trước, Hui cho biết Evergrande NEV đã lên kế hoạch sản xuất thử nghiệm cuối năm nay, chậm hơn một năm so với mốc tháng 9/2020. Kỳ vọng về công suất 500.000 – 1 triệu xe một năm vào tháng 3/2022 cũng bị lùi đến năm 2025.
Tuy nhiên, Evergrande NEV đưa ra dự tính mới là giao 5 triệu xe một năm vào năm 2035. Đây là một con số khá lớn khi đại gia Volkswagen cũng chỉ giao được 3,85 triệu xe tại Trung Quốc năm ngoái.
Evergrande không chỉ khiến mọi người ngạc nhiên vì trễ hẹn sản xuất. Doanh nghiệp này còn gây bối rối cho nhiều người kỳ cựu trong ngành khi biết bán căn hộ cũng là một phần trong chỉ tiêu của giám đốc mảng xe.
Nhân viên hãng xe này cũng được yêu cầu bán giúp bất động sản – xương sống của đế chế Evergrande. Nhân viên mới phải trải qua khóa đào tạo nội bộ và tham gia các cuộc hội thảo nhằm tìm hiểu lịch sử tài sản của công ty và không liên quan gì đến chế tạo ôtô.
Ngoài ra, nhân viên tất cả bộ phận của Evergrande NEV được khuyến khích quảng cáo bán nhà qua mạng xã hội hoặc đưa người thân, bạn bè đến các showroom bất động sản để tạo không khí nhộn nhịp. Các lãnh đạo cấp quản lý cũng được thưởng hiệu suất gắn liền với các hoạt động này.
Vốn hóa của Evergrande NEV vượt nhiều đại gia xe hơi truyền thống. Ảnh: Bloomberg
"Đây là một công ty rất kỳ lạ", Bill Russo, nhà sáng lập kiêm CEO hãng tư vấn Automobility tại Thượng Hải nhận xét, "Họ đang đổ rất nhiều tiền mà không thu được gì. Họ bước chân vào một lĩnh vực mà lại hiểu biết rất hạn chế. Tôi không chắc họ có được lợi thế công nghệ như Nio hay Xpeng".
Evergrande NEV thành lập 3 nhà máy tại Quảng Châu, Thiên Tân, Thượng Hải nhưng lại không có dây chuyền lắp ráp ôtô chung. Theo nguồn tin của Bloomberg tại các nhà máy này, thiết bị và máy móc vẫn đang được điều chỉnh. Trong khi đó, trả lời Bloomberg, hãng này cho biết đang chuẩn bị máy móc để sản xuất thử nghiệm và có thể lắp mỗi chiếc chỉ trong một phút khi đạt đủ công suất.
Evergrande NEV đặt mục tiêu sản xuất hàng loạt và giao 4 mẫu xe trong năm tới, trong đó có mẫu cạnh tranh trực tiếp với Model S của Tesla. Công ty nói với nhà đầu tư rằng muốn giao 100.000 xe năm 2022 - bằng lượng xe của 3 hãng Nio, Xpeng và Li Auto giao năm ngoái cộng lại.
Trong khi đó, Evergrande NEV lại thuê thiết kế, làm phần mềm từ đối tác bên ngoài. Đây là một cách tiếp cận không bình thường với một doanh nghiệp muốn đạt quy mô lớn trong ngành công nghiệp ôtô.
Người phát ngôn của Evergrande cho biết hãng đang nghiên cứu để phát triển 14 mẫu xe cùng một lúc. Thay vì lần lượt, hãng này có thể đồng thời tung các mẫu xe dưới thương hiệu Hengchi. Đây là một chiến lược cũng khác hoàn toàn với các ông lớn trong ngành xe điện như Tesla (chỉ có 4 sản phẩm) hay thậm chí với các hãng xe nội địa như Nio, Xpeng.
Tuy nhiên, việc vốn hóa Evergrande NEV tăng nhanh cũng đã bị Bắc Kinh chú ý. Cổ phiếu hãng xe điện này đã giảm mạnh tháng trước sau khi Xinhua nêu ra những lo ngại về cách phát triển của lĩnh vực xe điện. Trong đó, Xinhua chỉ ra một cuộc đua mù quáng của chính quyền các địa phương để thu hút các dự án xe điện và định giá cao ngất ngưởng của doanh nghiệp chưa sản xuất hàng loạt được một mẫu xe nào. "Khoảng cách lớn giữa năng lực sản xuất và vốn hóa cho thấy có sự thổi phồng trên thị trường xe chạy nhiên liệu mới", Xinhua cho biết.
Tú Anh (theo Bloomberg)