Các sự kiện nhân lễ Juneteenth ngày 19/6 được lên kế hoạch ở khắp nước Mỹ, bất chấp Covid-19. Một số được chuyển sang tổ chức trực tuyến nhưng nhiều sự kiện vẫn diễn ra ở nơi công cộng như lễ kỷ niệm ở các công viên của thành phố Flint, bang Michigan, hay biểu tình ở thành phố New York.
Hàng trăm người New York tập trung tại Thư viện Công cộng Brooklyn, nghe dàn trống và DJ biểu diễn bài "Fight The Power" của ban nhạc Public Enemy. Chris Legree, 64 tuổi, nói từng tổ chức kỷ niệm Juneteenth bí mật và chưa bao giờ tham gia một sự kiện công khai.
Tại thành phố Atlanta, bang Georgia, hàng trăm người tuần hành đến trước trụ sở cơ quan lập pháp bang. Phong trào này tuyên bố "lên án mọi hình thức phân biệt chủng tộc" và kêu gọi "thống nhất nhà thờ về chủng tộc, tầng lớp, giáo phái và văn hóa".
Đân địa phương cử hành lễ Juneteenth trên phố 16, phía bắc Nhà Trắng, ngày 19/6.. Ảnh: AFP.
Hàng trăm người tuần hành cùng các thành viên Liên minh Bến tàu và Kho bãi Quốc tế tại cảng Oakland, bang California. Nhiều nhân viên của cảng nghỉ làm ngày 19/6 để tham gia kỷ niệm lễ Juneteenth và biểu tình phản đối phân biệt chủng tộc. Những người biểu tình sau đó tuần hành từ cảng tới trụ sở sở cảnh sát Oakland.
Nhân viên của nhiều công ty Mỹ được nghỉ làm. Twitter, Nike, Target và nhiều doanh nghiệp lớn ở Mỹ quy định Juneteenth là ngày nghỉ hưởng lương trong năm nay. Tập đoàn tài chính Capital One đóng cửa sớm văn phòng và chi nhánh trong ngày. Giới chức bang Virginia và New York cho biết Juneteenth là ngày nghỉ có lương của nhân viên nhà nước.
Thống đốc Tim Walz kêu gọi cơ quan lập pháp Minnesota quy định Juneteenth là một ngày lễ của bang. Thị trưởng New York Bill de Blasio nói Juneteenth sẽ là ngày nghỉ của thành phố từ năm 2021.
John Corny, thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa bang Texas, nơi Juneteenth bắt đầu, nói dự định đề xuất đạo luật quy định Juneteenth là ngày lễ cấp liên bang. 4 thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Kamala Harris, Cory Booker, Tina Smith và Ed Markey cũng đưa ra đề xuất tương tự.
Các sự kiện và quyết định được đưa ra nhân lễ Juneteenth là bằng chứng mới nhất về tác động của phong trào biểu tình phản đối cảnh sát giết người da màu tại Mỹ, trong đó có vụ George Floyd bị ghì chết. Hệ quả từ những cuộc biểu tình nhanh chóng lan rộng toàn xã hội, thúc đẩy các tổ chức cải cách pháp lý và giờ giúp Juneteenth được công nhận ở nhiều nơi trên nước Mỹ.
"Đây là điều chưa từng có", giáo sư sử học Đại học Texas A&M Albert S. Broussard nói và cho biết trường cho các nhân viên không thiết yếu nghỉ hưởng lương nhân Juneteenth. "Thời khắc lịch sử này thúc đẩy mọi người phản ứng và cư xử khác biệt với sự kiện này, đó là một điều tốt".
Ngày 19/6/1865, binh sĩ Liên bang miền Bắc tới Galveston, Texas, và đọc sắc lệnh quy định tất cả người Mỹ gốc Phi bị bắt làm nô lệ đều được tự do. Sự kiện này diễn ra hơn hai tháng sau khi Liên minh miền Nam đầu hàng trong Nội chiến Mỹ và hơn hai năm sau khi Tổng thống Abraham Lincoln ban hành Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ.
Nguyễn Tiến (Theo NYTimes)