Năm nay là lần đầu tiên Đại học Bách khoa Hà Nội, trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông Việt - Hàn và trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng, Đại học Cần Thơ, Đại học Quốc tế Sài Gòn (SIU), Phenikaa, FPT tuyển sinh chuyên ngành Thiết kế vi mạch, Vi điện tử - Thiết kế vi mạch. Ngoài ra, Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội công bố mở ngành Công nghệ vi mạch bán dẫn.
Trong đó, trường Công nghệ thông tin và Truyền thông Việt - Hàn thu hút thí sinh đăng ký ngành này bằng học bổng 50-100% học phí trong năm đầu. Điều kiện là thí sinh đạt 24 điểm thi tốt nghiệp trở lên, theo tổ hợp xét tuyển.
Cuối năm ngoái, ba trường thành viên của Đại học Quốc gia TP HCM là Bách khoa, Công nghệ thông tin và Khoa học tự nhiên cũng được phê duyệt mở nhóm ngành Thiết kế vi mạch và công nghệ bán dẫn.
Sinh viên trường Đại học Bách khoa TP HCM giới thiệu về các sản phẩm vi mạch tại Hội thảo quốc tế về kỹ thuật Điện - Điện tử, tháng 10/2023. Ảnh: HCMUT
Dù là chương trình mới, ở nhiều trường, nội dung về Thiết kế vi mạch, bán dẫn đã nằm trong các ngành gần như Điện tử - Viễn thông, Kỹ thuật máy tính, Vật lý kỹ thuật từ nhiều năm nay.
Các trường cho rằng năm 2024 là thời điểm thích hợp để tách chương trình này thành một chuyên ngành, tiến tới lập ngành riêng, nhằm "bắt" tín hiệu từ cơn khát nhân lực của thị trường và chính sách phát triển công nghiệp bán dẫn của Việt Nam.
Hiện nay, hơn 50 công ty vi mạch hoạt động tại Việt Nam, tiêu biểu là Intel, Marvel, Synopsys, Ampe Computing (Mỹ), Renesas (Nhật), BridgeTek và Faraday Việt Nam (Đài Loan). Theo Cổng thông tin khoa học và công nghệ quốc gia, đến hết năm 2022, Việt Nam có khoảng 5.000 kỹ sư làm việc trong lĩnh vực thiết kế vi mạch, tập trung tại TP HCM (74%), Hà Nội (10%), Đà Nẵng (8%).
Số này chỉ đáp ứng 20% nhu cầu nhân lực, Việt Nam cần thêm 50.000 lao động trình độ cao từ nay tới năm 2030. Cộng đồng Vi mạch Việt Nam cho biết, trung bình lương sau thuế trong năm đầu đi làm của kỹ sư thiết kế chip là gần 220 triệu đồng, sau tăng dần. Với 5 năm kinh nghiệm, người làm công việc này có thu nhập trên 330 triệu đồng một năm. Con số này tăng dần lên hơn 800 và 1,3 tỷ đồng nếu có 15-20 năm kinh nghiệm.
Học sinh lớp 12 đến tìm hiểu về chương trình Kỹ thuật Vi điện tử và Công nghệ Nano ở Đại học Bách khoa Hà Nội, hôm 8/4. Ảnh: HUST
Việc mở chuyên ngành đào tạo Thiết kế vi mạch riêng, theo các trường cũng đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng.
Tại Đại học Bách khoa TP HCM, đội ngũ 200 giảng viên của khoa Điện - Điện tử, Khoa học và Kỹ thuật máy tính, Công nghệ vật liệu đã xây dựng chương trình và giảng dạy về vi mạch hàng chục năm qua. Họ hầu hết tốt nghiệp tiến sĩ từ các quốc gia có nền công nghiệp vi mạch bán dẫn tiên tiến như: Mỹ, Đức, Pháp, Úc, Nhật, Hàn Quốc.
Bên cạnh đó, trường đầu tư hệ thống phòng thí nghiệm tiên tiến, chuyên sâu phục vụ thiết kế và đo kiểm vi mạch bán dẫn như: Phòng thí nghiệm Vi mạch và Hệ thống cao tần, Thiết kế vi mạch số, Kỹ thuật siêu cao tần và anten, Kỹ thuật Máy tính, HCMUT-Renesas SuperH Lab, Tính toán nâng cao, Vật liệu năng lượng và ứng dụng, Vật liệu kim loại-hợp kim.
Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông Việt - Hàn cũng hướng tới chuyên ngành Thiết kế vi mạch từ 3 năm trước, theo TS Trần Thế Sơn, Phó hiệu trưởng. Trường được chính phủ Hàn Quốc hỗ trợ chương trình đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên và phần mềm. Thời gian tới, giảng viên các ngành gần (Điện – Điện tử, Kỹ thuật máy tính) sẽ sang Hàn Quốc tập huấn, đào tạo chuyên sâu về Thiết kế vi mạch, bán dẫn, tạo nguồn giảng viên lâu dài để mở rộng đào tạo lĩnh vực này.
Ngoài ra, các trường tận dụng sự hỗ trợ từ doanh nghiệp. Chẳng hạn, tại Đại học Bách khoa, Đại học Đà Nẵng, PGS.TS Nguyễn Hồng Hải, Phó hiệu trưởng trường cho hay từ năm 2022, trường được công ty Renesas (Nhật Bản) và Cadence (Mỹ) tài trợ các phần mềm bản quyền chuyên cho thiết kế vi mạch. Còn hãng Keysight (Mỹ) tài trợ cho trường các bộ thiết bị đo lường điện tử hiện đại cho phòng thí nghiệm.
Song song đó, chương trình đào tạo Thiết kế vi mạch được cập nhật, tùy trường. Cũng ở Bách khoa Đà Nẵng, trường thêm khối kiến thức liên quan đến vi mạch tích hợp cỡ rất lớn (VLSI), vi mạch tương tự và hỗn hợp, thiết kế vật lý, đóng gói và kiểm thử, hệ thống trên chip (SoC), từ nền tảng của ngành Kỹ thuật Điện tử - Viễn thông.
Các đại học hiện chưa thông báo chỉ tiêu tuyển sinh cụ thể.
Lệ Nguyễn