Nhiều năm nay, tại TP HCM việc taxi nhái lộng hành lừa gạt người dân được xem như điều rất bình thường. Các hãng lớn như Mai Linh hay Vinasun đều phải nếm trải lời phàn nàn từ các khách hàng của mình.
"Việc này gây rất nhiều rắc rối cho chúng tôi. Có lần khách gọi tới chửi mắng vì có tài xế ăn gian tiền, nhưng sau điều tra mới biết đó là taxi nhái. Hàng nhái giống y xe Vinasun thật, lái xe cũng mặc áo của công ty nên không cách gì phân biệt được', ông Tạ Long Hỷ, Tổng giám đốc Vinasun cho biết.
Theo đó, những taxi nhái cho tài xế theo học lớp đào tạo của Vinasun, sau khi mua áo đồng phục thì họ lập tức nghỉ. Màu sơn xe và biểu tượng cũng của Vinasun, thậm chí đến tem taxi cũng đều được làm như thật. Cơ quan chức năng chỉ phát hiện khi nhìn qua những số xe giả. Cụ thể, Vinasun không có xe biển số ghi 52Z hay V mà chỉ có biển K hoặc M.
Bị taxi nhái liên tục làm mất uy tín, Vinasun đã quyết định kiện 26 xe đã phát hiện được. "Chúng tôi yêu cầu 26 xe này bồi thường một triệu đồng, tương đương một ngày lợi nhuận, gọi là tượng trưng để răn đe", ông Hỷ nói. Đây là vụ kiện taxi nhái phải bồi thường cho xe taxi thật đầu tiên tại TP HCM.
 |
|
Taxi Vinasun nhái như thật. Ảnh: Vinasun cung cấp |
Cũng "đau đầu" không kém, Công ty Kunkun Group - sản xuất chuột và bàn để laptop bằng gỗ thương hiệu Việt từng suýt vỡ hợp đồng với đối tác lớn vì hàng giả. Chuột máy tính bằng gỗ và bàn gỗ của công ty đã bị làm nhái, còn được đăng lên trang mua bán theo nhóm. Nguồn tin từ Kunkun cho biết, từ đầu năm đến nay, công ty này mất gần 50% kênh bán hàng, thiệt hại khoảng một tỷ đồng doanh thu. Các đại lý phân phối lớn cũng kém tin hơn khi hàng giả kém chất lượng cứ nhan nhản trên thị trường.
"Đây là hành động phá hoại, thiếu đạo đức trong kinh doanh. Bao nhiêu công sức chúng tôi gây dựng cho sản phẩm đã được người tiêu dùng tin tưởng, vậy mà...", anh Đỗ Bá Huy, Giám đốc Kunkun Group bức xúc.
Hội chống gian lận thương mại và hỗ trợ người tiêu dùng (AFCA) cho biết có rất nhiều phản ánh của các doanh nghiệp về hàng giả. Điển hình gần nhất là Công ty giấy Sài Gòn 'kêu trời" khi những đơn vị làm hàng giả rất giống nhưng sử dụng giấy rẻ tiền khiến người mua không hài lòng.
Theo thống kê của cơ quan chức năng, số vụ bắt giữ hàng giả liên tục tăng theo thời gian. Cụ thể, năm 2010, có 577 vụ vi phạm được xử lý với tổng số tiền phạt lên đến hơn 3,3 tỷ đồng, giả mạo các nhãn hiệu của nước ngoài như đồng hồ Thụy Sỹ, túi xách Louis Vuitton, Gucci, Chanel, mắt kính Rayban. Hàng giả mạo nhãn hiệu trong nước như bình gas 12kg, xà bông bột Omo, đường Biên Hòa, băng vệ sinh Kotex…
Quý I năm nay, các cơ quan phát hiện 153 vụ vi phạm, thì trong 6 tháng đầu năm đã là 312 vụ (tăng 158 vụ so với cùng kỳ năm ngoái), quý III ghi nhận thêm 147 vụ giả nhãn hiệu (tăng 63 vụ so với cùng kỳ). Đầu tháng 10, Công ty TNHH thương mại dịch vụ Hừng Sáng ở quận 11 đã bị UBND TP HCM xử phạt 136,5 triệu đồng vì buôn mực in giả.
Hàng giả, hàng nhái đang lộng hành gây thiệt hại nhiều cho doanh nghiệp và cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan khiến tình trạng này vẫn tồn tại, khó giải quyết.
"Có một thực tế là những doanh nghiệp bị hàng giả lại ngại công bố vì sợ ảnh hưởng đến thương hiệu, âm thầm chịu đựng và tự xử lý riêng", ông Nguyễn Tường Minh, Tổng thư ký AFCA nói về nguyên nhân chủ quan. Còn đại diện Quản lý thị trường TP HCM cho rằng các doanh nghiệp có sản phẩm bị làm giả, làm nhái chưa chủ động hợp tác, kết hợp cùng cơ quan chức năng trong việc chống hàng giả; chưa chú trọng khâu thông tin giúp người tiêu dùng biết cách phân biệt hàng thật giả.
Còn với nguyên nhân khách quan, đại diện Sở Công thương TP HCM phân tích, hiện ngoại trừ Cục sở hữu trí tuệ, các cơ quan thực thi khác không có cơ sở dữ liệu về tình trạng chủ thể quyền của hàng hóa. Do đó hải quan khó chủ động áp dụng các biện pháp ngăn chặn hàng giả theo quy định.
Đứng về phía người tiêu dùng, tâm lý chuộng hàng rẻ, có mẫu mã bắt mắt vẫn còn phổ biến nhiều người nên hàng giả kém chất lượng vẫn còn "đất" để sống. Mặt khác, người tiêu dùng biết hàng giả nhưng ít khi khiếu nại đến cơ quan chức năng vì ngại phiền hà, mất thời gian.
"Việc phát hiện và xử lý còn nhẹ tay quá, cơ quan quản lý nhà nước cần công khai hoạt động xử phạt, đơn vị vi phạm, công bố cho người tiêu dùng biết. Một điều nữa là hiện chỉ phạt hành chính, rất ít trường hợp xử lý hình sự nên chưa đủ tính răn đe với các đơn vị làm hàng giả", ông Minh nhấn mạnh.
Kiên Cường