Ngày 23/5, ông Trịnh Hoàng Tùng, Giám đốc Ban quản lý dự án quận Hoàn Kiếm, cho biết quận đang nghiên cứu, lấy ý kiến của người dân, nhà khoa học về địa điểm xây dựng "cột mốc số 0".
Theo đó, hai vị trí được đưa ra là phía trước tượng đài vua Lý Thái Tổ hướng về Hồ Gươm. Phương án thứ hai, cột mốc đặt tại khu đồng hồ hoa, ngã tư Hàng Khay - Đinh Tiên Hoàng.
"Công trình sẽ tạo thêm điểm nhấn trong không gian di tích, thu hút khách du lịch đến với phố đi bộ Hồ Gươm và vùng phụ cận", ông Tùng nói và cho hay, quận sẽ tổ chức cuộc thi thiết kế cột mốc vào tháng 6 tới đây.
Đồng hồ hoa ở ngã tư Hàng Khay - Đinh Tiên Hoàng. Ảnh: Tất Định
Là người đề xuất xây dựng "cột mốc số 0" từ 11 năm trước, theo PGS Hà Đình Đức, công trình này mang ý nghĩa biểu tượng "Hồ Gươm là trái tim của thủ đô, từ đây các con đường tỏa đi mọi miền đất nước".
PGS Đức nói vị trí thích hợp để đặt "cột mốc số 0" là ngã tư Hàng Khay - Đinh Tiên Hoàng, hình tháp trụ với diện tích từ 4 - 6 m2, cao 3 m; trên cột mốc có thể khắc chữ "Hà Nội thành phố vì hòa bình - Km số 0".
"Cột mốc cần đặt ở nơi có không gian rộng thoáng, nếu đặt công trình mới vào di tích cũ trước tượng đài vua Lý Thái Tổ sẽ không hài hòa", ông Đức nói.
Khu vực tượng đài Lý Thái Tổ. Ảnh: Tất Định
Tuy nhiên, theo nhà sử học Dương Trung Quốc, các nước thường lấy bưu điện trung tâm hoặc tòa thị chính để đặt "cột mốc số 0". Khu vực tượng đài vua Lý Thái Tổ nằm giữa bưu điện và trụ sở UBND thành phố là vị trí phù hợp để đặt cột mốc. Thiết kế cột mốc có thể đặt chìm dưới nền, bằng chất liệu đồng hoặc gốm.
"Vị trí đặt công trình sao cho du khách đến cảm nhận được không gian xung quanh, đủ chỗ để các hướng máy ảnh chụp góc nào cũng đẹp, qua đó tạo cho người dân, du khách hứng thú định vị mình từng đặt chân đến thành phố này", ông Quốc nói.
Đồng quan điểm, KTS Phạm Thanh Tùng, Chánh văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam, đề xuất lựa chọn khuôn viên quảng trường trước tượng đài vua Lý Thái Tổ để đặt cột mốc số 0. Du khách đứng ở đây vừa nhìn thấy tượng đài, tháp Rùa, thuận lợi để vui chơi, chụp ảnh. "Cột mốc sẽ mang ý nghĩa đánh dấu thời kỳ mới cho thủ đô hiện đại, trên nền tảng bề dày văn hóa, lịch sử", ông Tùng nói.
Đề xuất xây dựng "cột mốc số 0" được PGS Hà Đình Đức đưa ra năm 2009 nhưng không nhận được phản hồi của cơ quan chức năng. Đến năm 2017, công trình này được thành phố đề cập trong dự án chỉnh trang khu vực hồ Gươm.
Cuối tháng 4/2020, Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ đồng ý chủ trương giao quận Hoàn Kiếm nghiên cứu, xây dựng "cột mốc số 0" ở khu vực Hồ Gươm.
Tất Định