Triều Tiên ngày 12/5 xác nhận ca Covid-19 đầu tiên kể từ khi đại dịch bùng phát cách đây hai năm, tuyên bố chuyển sang "hệ thống phòng dịch khẩn cấp" và áp đặt lệnh phong tỏa toàn quốc. Hôm nay, ca tử vong đầu tiên liên quan đến Covid-19 cũng được ghi nhận.
Truyền thông nhà nước Triều Tiên chưa xác nhận tổng số ca nhiễm, nhưng cho biết hơn 350.000 người đã xuất hiện triệu chứng sốt kể từ cuối tháng 4. Giới quan sát chỉ ra hai điểm yếu đáng lo ngại trong năng lực chống dịch của Triều Tiên có thể khiến đợt bùng phát trở nên tồi tệ hơn.
Một nữ sinh đeo khẩu trang, khử trùng tay trước khi vào trường trung học cơ sở Kumsong số 2 ở Bình Nhưỡng, Triều Tiên, hồi tháng 11/2021. Ảnh: AP.
Tiêm chủng, xét nghiệm hạn chế
Cùng với Eritrea ở Đông Phi, Triều Tiên là một trong hai quốc gia hiếm hoi trên toàn cầu chưa triển khai chiến dịch tiêm vaccine Covid-19, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Chương trình chia sẻ vaccine Covid-19 toàn cầu COVAX đã cắt giảm số liều được phân bổ cho Triều Tiên vì nước này đến nay vẫn chưa thu xếp để tiếp nhận bất kỳ chuyến hàng nào, được cho là do các yêu cầu giám sát quốc tế đối với hàng viện trợ.
Bình Nhưỡng cũng từ chối đề nghị hỗ trợ vaccine từ Trung Quốc, đồng minh thân cận của nước này. Trong đánh giá gần đây nhất vào tháng 7/2021, cơ quan tình báo Hàn Quốc cho rằng lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un nhiều khả năng cũng chưa tiêm chủng.
Triều Tiên năm ngoái thông báo đã phát triển phương pháp xét nghiệm PCR của riêng mình và Nga tuyên bố đã chuyển một lượng nhỏ kit xét nghiệm Covid-19 cho Bình Nhưỡng.
Nhưng các lệnh cấm vận quốc tế cùng biện pháp đóng cửa biên giới nghiêm ngặt từ năm 2020 nhiều khả năng khiến Triều Tiên không có đủ nguồn vật tư cần thiết để sản xuất hàng loạt bộ xét nghiệm. Các chuyên gia nhận định tốc độ xét nghiệm đến nay cho thấy Triều Tiên không thể đủ khả năng xử lý số ca có triệu chứng mà họ đã báo cáo.
Theo dữ liệu mới nhất của WHO, tính đến cuối tháng ba, chỉ 64.207 trong 25 triệu dân Triều Tiên được xét nghiệm Covid-19 và tất cả đều có kết quả âm tính.
"Triều Tiên đã xét nghiệm khoảng 1.400 người mỗi tuần. Ngay cả với công suất cao nhất, họ có thể thực hiện tối đa 400 xét nghiệm mỗi ngày, gần như không đủ để xét nghiệm 350.000 người có triệu chứng", chuyên gia Kee Park từ Trường Y Harvard, người từng làm việc trong các dự án chăm sóc sức khỏe ở Triều Tiên, cho biết.
Không rõ liệu Triều Tiên có áp đặt bất kỳ quy định nào về đeo khẩu trang kể từ khi đại dịch bùng phát hay không. Người dân Triều Tiên vẫn được nhìn thấy không đeo khẩu trang tại một số sự kiện chính trị lớn huy động tới hàng chục nghìn người tham gia, như các buổi duyệt binh, mít tinh.
Hệ thống y tế thiếu thốn
Triều Tiên đứng cuối về khả năng phản ứng nhanh và giảm thiểu tốc độ lây lan của dịch bệnh, theo bảng xếp hạng Chỉ số An ninh Y tế Toàn cầu mới nhất hồi tháng 12/2021.
Mặc dù có lượng lớn bác sĩ có trình độ cùng khả năng triển khai và tổ chức nhân viên y tế nhanh chóng khi đối mặt với các tình huống khẩn cấp, hệ thống y tế Triều Tiên thường xuyên lâm vào cảnh thiếu nguồn lực.
Mỗi làng của Triều Tiên thường chỉ có một đến hai phòng khám hoặc bệnh viện. Hầu hết bệnh viện cấp huyện đều được trang bị máy chụp X-quang, "nhưng không chắc tất cả chúng đều hoạt động", WHO cho biết trong báo cáo Chiến lược Hợp tác Quốc gia 2014-2019.
Kwon Young-se, người mới được đề cử làm Bộ trưởng Thống nhất Hàn Quốc, phụ trách quan hệ liên Triều, nói tại phiên điều trần hôm 12/5 rằng Triều Tiên được cho là thiếu cả những nguồn cung y tế cơ bản nhất như thuốc giảm đau hay thuốc khử trùng.
Ông Kim Jong-un chủ trì cuộc họp Bộ Chính trị Ban chấp hành Trung ương đảng Lao động Triều Tiên về ứng phó dịch Covid-19 hôm 12/5. Ảnh: Reuters.
"Ông Kim đã ra lệnh huy động nguồn lực y tế dự trữ đối phó đợt bùng phát, có nghĩa là Triều Tiên đang phải sử dụng nguồn dự trữ cho tình huống chiến tranh và các bệnh viện đã hết thuốc", Thae Young-ho, cựu quan chức ngoại giao Triều Tiên đào tẩu sang Hàn Quốc năm 2016, nói.
Ji Seong-ho, một cựu quan chức Triều Tiên khác rời đất nước vào năm 2006 và hiện là nghị sĩ tại Hàn Quốc, cảnh báo hệ thống y tế kém hiệu quả có thể khiến Triều Tiên đối mặt làn sóng Covid-19 lây lan nhanh chóng, đặc biệt là với biến chủng Omicron. "Đó có thể là một cơn ác mộng đối với người dân Triều Tiên", Ji nói tại một phiên họp quốc hội Hàn Quốc.
Vũ Hoàng (Theo Reuters)