 |
|
Cờ chào mừng nhân kỷ niệm 9 năm ông Kim Jong Il trở thành người đứng đầu Đảng Công nhân Bắc Triều Tiên. Ảnh: AP. |
Cũng giống như các trận động đất, các vụ nổ lớn tạo ra những chấn động có thể phát hiện trên máy ghi địa chấn. Các quả bom hạt nhân tạo ra những sóng rung lớn, những dấu ấn rõ ràng khiến việc phát hiện, phân tích và xác nhận khá dễ dàng. Nhưng những vụ nổ nhỏ hơn, mà có vẻ như trường hợp ở Bắc Triều Tiên là như vậy, thì khó phân tích hơn nhiều.
Âm thanh tự nhiên của trái đất, cùng với hoạt động địa chấn liên tục do sự cọ xát của địa tầng, khiến việc xác định xem liệu nổ do chất nổ thông thường hay vũ khí hạt nhân gây ra càng trở nên khó khăn, Xavier Clement thuộc Ủy ban Năng lượng Nguyên tử của Pháp bình luận.
Ông ví điều này với việc tìm cách “phát hiện ra tiếng đàn violon hay tiếng sáo trong một giàn nhạc giao hưởng trong khi tay bạn đang đánh chũm chọe”.
Cơ quan của ông ước tính vụ nổ của Bắc Triều Tiên tương đương với 1.000 tấn TNT. Đối với một vũ khí hạt nhân mà xét, nó có vẻ yếu đến mức bộ trưởng Quốc phòng Pháp gợi ý rằng có thể Bắc Triều Tiên đã “thử thất bại”.
Clement cho rằng sẽ phải mất nhiều ngày các nhà khoa học mới có thể tuyên bố một cách chắc chắn liệu vụ nổ có phải do vũ khí hạt nhân gây ra hay không. Và trường hợp nó quá yếu, “chúng ta có thể không phân biệt nổi sự khác biệt”.
Mỹ, Nga, Trung Quốc, Nhật và Hàn Quốc ở trong số các nước có những thiết bị đủ mạnh và ở đủ gần để đánh giá vụ thử của Bắc Triều Tiên, nhà vật lý hạt nhân Nga Vladimir Orlov thuộc Trung tâm PIR, một nhóm cố vấn về không biến vũ khí ở Matxcơva, cho biết. “Sẽ phải mất nhiều ngày, nhiều giờ làm việc trong phòng thí nghiệm mới đánh giá được các kết quả. Hiện giờ chúng tôi chỉ có những ước tính sơ lược”, ông cho biết.
Tổ chức Cấm thử Hạt nhân Toàn diện (CTBTO) có khoảng 200 trạm giám sát trên toàn thế giới chuyên theo dõi các vụ thử hạt nhân. Số liệu địa chấn thường có gần như ngay lập tức và được chuyển cho các chính phủ khoảng một giờ sau đó. Các nhà khoa học tại các nước sẽ phải đánh giá xem các số liệu và biểu đồ nghĩa là gì. Ngoài ra CTBTO còn theo dõi cả số liệu dưới nước, các phân tử phóng xạ trong nước và sóng vô tuyến.
Các ước đoán về vụ nổ của Bắc Triều Tiên rất khác nhau. Trong khi cơ quan nguyên tử Pháp cho rằng nó có sức nổ tương đương 1.000 tấn TNT, viện địa chất Hàn Quốc đưa ra ước tính chỉ bằng nửa con số này. Còn bộ trưởng Quốc phòng Nga thì khẳng định không còn nghi ngờ Bắc Triều Tiên đã cho nổ hạt nhân và sức nổ bằng khoảng 5.000 đến 15.000 tấn TNT.
“Người ta có nhiều cách để phân tích và suy luận từ các số liệu”, Lassina Zerbo, Giám đốc Trung tâm Số liệu Quốc tế tại CTBTO, ở Vienna (Áo), bình luận.
Hiệp ước cấm thử vũ khí, vốn cấm tất cả các vụ nổ hạt nhân, chưa có hiệu lực cho đến khi tất cả 44 quốc gia có năng lượng hay lò phản ứng hạt nhân còn chưa phê chuẩn. Cho đến nay đã có 34 quốc gia đã phê chuẩn nó, trong số những nước chưa làm việc này có Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, Pakistan, Israel và Bắc Triều Tiên.
M.C. (theo AP)