![]() |
Sát thủ Mehmet Ali Agca. |
Ali Agca là một trong những thành viên trẻ và cực đoan nhất của Phong trào Quốc xã (PND). Sát thủ này nằm trong nhóm được mệnh danh là "Những con sói xám" gồm các phần tử mang nặng tư tưởng phát xít nhất của tổ chức PND.
Theo một số nguồn tài liệu, cục tình báo trung ương Mỹ CIA cũng bị coi là có nhiều dính líu tới các hoạt động của PND. Chi nhánh của CIA đã tổ chức các khoá huấn luyện vũ trang chuyên nghiệp cho “những con sói xám“ của PND ngay trên đất Thổ Nhĩ Kỳ, trong đó có sát thủ Ali Agca.
Đóng vai trò chính trong việc xây dựng mối quan hệ giữa CIA với các tổ chức cực đoan ở Thổ Nhĩ Kỳ là Rudi Nadet, một quân nhân Liên Xô đào ngũ sang hàng ngũ phát xít Đức năm 1941. Ban đầu Nadet làm việc cho cơ quan mật vụ Gestapo của Đức Quốc xã. Sau khi Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, Nadet chuyển sang làm việc cho CIA từ tháng 5/1945 và được cử tới Thổ Nhĩ Kỳ năm 1959.
![]() |
Cảnh sát Italy áp giải Ali Agca. |
Qua cầu nối CIA, PND còn xây dựng được mối liên hệ chặt chẽ với tổ chức mật vụ Mossad của Israel. Mossad thời kỳ này xem Vatican và bản thân Giáo hoàng John Paul II là đối địch bởi ông nhiều lần lên án các cuộc tấn công của Israel ở Trung Đông. Ngoài ra, PND còn cấu kết với tổ chức Tam Điểm P2 vốn đối đầu với Giáo hoàng John Paul II vì quan điểm chống hội Tam Điểm của ông.
Do đó, PND đã đặt vị đứng đầu toà thánh Vatican vào danh sách những người cần phải bị tiêu diệt và Ali Agca được chọn để thực hiện âm mưu này. Bản thân Agca từng viết một bức thư doạ sẽ giết Giáo hoàng khi ông tới thăm Thổ Nhĩ Kỳ tháng 2/1979 và coi ông là “thủ lĩnh của cuộc Thập tự chinh” chống lại người Hồi giáo.
Sở dĩ Mehmet Ali Agca được PND "chọn mặt gửi vàng" vì đây là một trong những “con sói xám“ khét tiếng nhất trong tổ chức. Người này từng dính líu đến nhiều vụ giết người ở Thổ Nhĩ Kỳ, điển hình là vụ giết hại nhà báo Abdi Ipekci ngày 1/2/1979 tại thành phố Istanbul. Abdi Ipekci nguyên là chủ bút tờ báo Milliyet và viết nhiều bài vạch trần hành động tội ác của nhóm phát xít mới tại Thổ Nhĩ Kỳ. Sau vụ đó, Ali Agca trốn ra nước ngoài và bị toà án Thổ Nhĩ Kỳ tuyên án tử hình vắng mặt.
![]() |
Giáo hoàng John Paul II sau khi bị mưu sát. |
Trở lại với vụ mưu sát năm 1981, sau khi bị cảnh sát Italy bắt giữ Ali Agca đã khai nhận rằng, trước khi quyết định chọn Giáo hoàng John Paul II làm mục tiêu tấn công, hắn đã nhận được một danh sách những người đang bị đưa vào kế hoạch ám sát gồm Nữ hoàng Anh, Tổng thống Tunisia Habib Bourguiba, Thủ tướng Malta Dom Mintoff, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Simone Weil và thủ lĩnh phong trào đoàn kết Ba Lan Lech Welesa (sau trở thành tổng thống Ba Lan).
Chỉ hơn một tháng sau vụ mưu sát Giáo hoàng, toà án xét xử Mehmet Ali Agca đã được thành lập tại Rome. Sát thủ người Thổ Nhĩ Kỳ thừa nhận việc ám sát là nhằm phục vụ cho âm mưu khủng bố của các nhóm Hồi giáo cực đoan Thổ Nhĩ Kỳ. Ngày 22/6/1981, toà tuyên Mehmet Ali Agca mức án tù chung thân (luật pháp Italy không có án tử hình). Tòng phạm của Ali Agca ở quảng trường St. Peter là Orran Stelish, kẻ lo hộ chiếu và vạch kế hoạch hành động, bị phát lệnh truy nã quốc tế.
Vụ mưu sát Giáo hoàng John Paul II năm 1981 như thế có thể được khép lại, nhưng một số thế lực lại không muốn như vậy. Do đó, phần phức tạp và gây ảnh hưởng nhất của sự kiện này đã được họ tạo ra nhằm đáp ứng cho những toan tính chính trị. Kết quả là Ali Agca bất ngờ phản cung và một nghi phạm mới được dựng lên.
*còn nữa
Đình Chính