Trong cuốn Tìm hiểu lịch sử kiến trúc tháp Champa (xuất bản năm 2005), TS khảo cổ học Lê Đình Phụng cho biết, trong mỗi nhóm kiến trúc tháp Chàm có tháp chính Kalan, các tháp thờ xung quanh, tháp cổng, tháp bia... Mỗi kiến trúc có chức năng riêng như: nơi tập hợp tín đồ, nơi để vật thờ, nơi dành cho dàn nhạc, nơi giữ lửa thờ... Tất cả đều phục vụ cho công trình kiến trúc chính thờ thần Shiva - vị thần người Chăm coi là tối cao trong hệ thống thần linh Ấn Độ giáo. Các tháp xung quanh thờ những vị thần Ấn Độ giáo khác hay vật liên quan như tượng Ganesa (tượng thần đầu voi mình người).
Tháp Chàm Po Rome ở tỉnh Ninh Thuận. Ảnh: Inra JaYa. |
Chuyên gia nghiên cứu tháp Chàm, PGS Ngô Văn Doanh trong cuốn Văn hóa cổ Chămpa (nhà xuất bản Văn hóa dân tộc, năm 2011) cho biết thêm, ngoài chức năng thờ thần, tháp Chàm còn là nơi thờ cúng, lăng mộ của vua chúa Chămpa. Minh chứng điển hình cho chức năng này là tháp Pô Tầm (hay Pô Dam, ở Bình Thuận) thờ vua Pô Tầm; tháp Pômê (Ninh Thuận) thờ vua Pô Rômê mà biên niên sử đã ghi là trị vì năm 1627-1651; tháp Pô Klong Garai (núi Tràu, Phan Rang, Ninh Thuận) thờ vua Pô Klong Garai.
"Bia ký của hai vị vua Vikràntavarman I và II (629-757) nói tới việc họ dựng đền thờ thờ các bậc tiền bối của mình dưới dạng thần linh", sách viết.
Câu 3: Tháp Chàm được xây dựng bằng vật liệu gì để có thể tồn tại hơn 1.000 năm?