Sáng 17/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân. Đây là lần đầu giảm trừ gia cảnh được điều chỉnh, sau khi duy trì mức 11 triệu đồng với người nộp thuế, người phụ thuộc là 4 triệu từ tháng 7/2020.
Theo đó, mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế tăng lên 15,5 triệu và người phụ thuộc 6,2 triệu đồng. Cá nhân được trừ các khoản bảo hiểm, giảm trừ gia cảnh, phụ cấp, trợ cấp... số còn lại là thu nhập tính thuế cá nhân.
Các mức này tăng khoảng 40% so với hiện hành và được tính theo tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người, tốc độ tăng GDP bình quân đầu người, theo Thứ trưởng Tài chính Nguyễn Đức Chi - người thừa ủy quyền Chính phủ trình bày tờ trình.
Thứ trưởng Tài chính Nguyễn Đức Chi trình bày tờ trình tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sáng 17/10. Ảnh: Cổng thông tin Quốc hội
Chẳng hạn, cá nhân người nộp thuế (không có người phụ thuộc) thu nhập 17 triệu đồng một tháng, từ kỳ tính thuế năm 2026 họ chưa phải đóng thuế, sau khi trừ các khoản bảo hiểm, giảm trừ gia cảnh cho bản thân.
Cụ thể, thu nhập 17 triệu đồng một tháng, mức đóng bảo hiểm xã hội bằng thu nhập. Số tiền bảo hiểm 10,5% (bảo hiểm xã hội 8%, y tế 1,5% và thất nghiệp 1%) là 1,785 triệu đồng. Tổng các khoản được giảm trừ là 17,285 triệu đồng (sau khi cộng mức giảm trừ cho bản thân 15,5 triệu), lớn hơn thu nhập nên họ chưa phải nộp thuế.
Trường hợp có 1 người phụ thuộc, cá nhân thu nhập 24 triệu một tháng cũng không phải nộp thuế sau khi trừ các khoản bảo hiểm. Cụ thể, sau khi trừ các khoản bảo hiểm 10,5% là 2,52 triệu đồng, cộng với khoản giảm trừ cho bản thân cá nhân 15,5 triệu và 6,2 triệu đồng với một người phụ thuộc, tổng 24,22 triệu đồng. Do tổng khoản được giảm trừ cao hơn thu nhập, nên họ cũng không phải nộp.
Tương tự, trường hợp có 2 người phụ thuộc, mức thu nhập 31 triệu đồng, họ cũng chưa phải nộp thuế.
Giải thích về mức giảm trừ gia cảnh này, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi dẫn số liệu từ khảo sát mức sống dân cư 2024 của Cục Thống kê, thu nhập bình quân đầu người mỗi tháng của Việt Nam là 5,4 triệu đồng (theo giá hiện hành).
Nhóm thu nhập cao nhất (gồm 20% dân số giàu nhất - nhóm 5) thu nhập bình quân 11,8 triệu mỗi tháng. Đại diện Bộ Tài chính cho rằng giảm trừ 15,5 triệu đồng gần gấp 3 lần thu nhập bình quân đầu người, cao hơn 0,5-1 lần mức phổ biến các nước đang áp dụng, và bình quân của nhóm 20% dân số có thu nhập cao nhất.
Theo Bộ Tài chính, ngân sách nhà nước dự kiến giảm khoảng 21.000 tỷ đồng mỗi năm so với mức thu và số lượng người nộp thuế theo quy định hiện hành.
Báo cáo thẩm tra về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính và Ngân sách Phan Văn Mãi nói đa số ý kiến trong cơ quan này thống nhất với định hướng nâng mức giảm trừ gia cảnh và cơ bản nhất trí với mức giảm trừ gia cảnh mà Chính phủ đề xuất.
Tuy nhiên, theo ông Mãi, một số ý kiến cho rằng mức giảm trừ gia cảnh có thể phù hợp tại thời điểm hiện nay, nhưng do mới chỉ tính toán theo tốc độ tăng của các chỉ tiêu năm 2025 so với năm 2020 là chưa đáp ứng thực tiễn.
Bởi vậy, ông đề nghị Chính phủ cân nhắc để có khoảng dư địa cần thiết, cân nhắc phương án tính toán tỷ lệ tăng theo tốc độ tăng của mức thu nhập hoặc GDP bình quân đầu người dự kiến thực hiện năm 2025 và các năm tới so với thực hiện năm 2020. Ngoài ra, một số ý kiến cũng đề nghị quy định mức giảm trừ gia cảnh cao hơn so với phương án dự kiến của Chính phủ.
Ông Phan Văn Mãi cũng kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc cân nhắc không ban hành nghị quyết riêng về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh tại phiên họp này. Thay vào đó, nội dung quy định cụ thể về mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân, hiệu lực thi hành cần được xem xét, thảo luận, quy định cụ thể vào dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) để đảm bảo tính thống nhất, dễ áp dụng.
Anh Tú