Nghệ sĩ Vân Dung sinh năm 1975 trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật, mẹ là diễn viên, bố là đạo diễn của Đoàn ca múa Tây Bắc. Trong hơn 20 năm lăn lộn với nghề, Vân Dung đã trải nghiệm hàng trăm vai diễn lớn nhỏ, thế nhưng chị ghi dấu ấn mạnh mẽ trong lòng khán giả nhờ vai Táo quân trong chương trình Gặp nhau cuối năm. Vân Dung tham gia chương trình từ số đầu tiên năm 2003. Đến nay, chị là Táo bà duy nhất xuất hiện đầy đủ suốt 15 năm.
Nhiều người cho rằng Vân Dung gặp áp lực khi phải tung hứng cùng dàn diễn viên nam lắm chiêu nhiều trò. Thế nhưng nữ diễn viên tâm sự áp lực của chị đến từ phía khán giả. "Mỗi năm, chúng tôi phải cố gắng làm hay hơn năm trước bởi nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của người dân hiện rất cao, khán giả ngày một tinh tế. Họ đòi hỏi Táo quân có nội dung dày dặn, thâm thúy nhưng vẫn phải hài hước", Vân Dung chia sẻ.
Vân Dung vào vai Táo Giáo dục trong Gặp nhau cuối năm 2017.
Chị cho biết Táo quân khác hoàn toàn với các vở diễn khác bởi kịch bản chương trình thay đổi theo từng ngày, thậm chí từng giờ: "Khi lên tập, các diễn viên sáng tạo thêm rất nhiều thứ. Vì thế đầu óc ai cũng phải căng lên để cập nhật. Có khi chúng tôi vừa tập luyện cùng nhau xong nhưng đến mai lại phải làm quen với một kịch bản hoàn toàn mới". Vì thế dàn diễn viên Táo quân lúc nào cũng trong tình trạng căng thẳng, thậm chí kiệt quệ, mất hết sức lực.
Các nghệ sĩ sẽ tranh thủ tập đêm khoảng hai tuần. Ngày nào Vân Dung cùng đồng nghiệp cũng phải có mặt vì đạo diễn có thể gọi bất cứ lúc nào. Thế nhưng có ngày chị chờ từ chiều đến 3h sáng vẫn không đến lượt tập. "Để tham gia Táo quân cần có một tình yêu nghề sâu sắc", Vân Dung kết luận.
Vai diễn trong Táo Quân càng nhiều đất thì nghệ sĩ càng đau đầu, mệt mỏi thế nhưng ai cũng muốn có một vai tròn đầy. "Nếu thấy mình ít đất hơn đồng nghiệp là chúng tôi xin xỏ, năn nỉ thậm chí ăn vạ đạo diễn. Không chỉ có khán giả mong đợi Táo Quân. Bản thân chúng tôi cũng háo hức được xuất hiện trước hàng triệu người hâm mộ, mà cơ hội này mỗi năm chỉ có một lần", Vân Dung tâm sự. Nữ diễn viên cho biết mỗi thành viên trong dàn Táo Quân đều phải có trách nhiệm với nhân vật của mình: "Nếu bạn được giao năm trang kịch bản, bạn có trách nhiệm làm cho nó dày lên thành 10 trang. Bạn phải nói chuyện với đạo diễn, êkíp để 10 trang ấy thật hay, thật đắt. Khi tập luyện, các nghệ sĩ cần tự biên tập, tranh luận với nhau để mọi vấn đề được sáng tỏ".
Diễn viên Vân Dung và "Ngọc Hoàng" Quốc Khánh (trái).
Nữ nghệ sĩ nhận định dàn diễn viên Táo quân là một khuôn mẫu đã đóng đinh trong lòng khán giả và khó có thể thay đổi. Chị và các đồng nghiệp chưa bao giờ nghĩ đến chuyện dừng cuộc chơi này. Tất cả sẽ đóng Táo quân đến già hoặc khi mọi người không yêu chương trình nữa.
Trong số các bạn diễn, Quang Thắng là "cặp bài trùng" ăn ý với Vân Dung. Hai người khá hiểu nhau và có cách diễn tương đồng. Vân Dung quan niệm hài là loại hình biểu diễn tự nhiên và cần đến cái duyên trời cho. Vì vậy chị thường dùng bản năng để hóa thân vào nhân vật. "Khi đóng cảnh khóc, một số diễn viên phải đứng lặng ở một góc, thở mạnh để nước mắt bật ra. Tôi khá dị ứng với lối diễn mang tính vay mượn cảm xúc như vậy", Vân Dung thẳng thắn nhận định. Theo chị, những cảm xúc khiên cưỡng sẽ không thể chạm đến trái tim khán giả. Nghệ sĩ cần có tư duy đúng đắn về nhân vật. Trong lúc đọc kịch bản, diễn viên phải hiểu từng câu chữ mang ý nghĩa như thế nào và diễn theo lời thoại đó.
Vân Dung luôn chia vai diễn thành ba, bốn phần ứng với sự thay đổi cảm xúc qua từng phân cảnh. Chị thường nhập tâm tốt nhất trong cảnh đầu tiên. Đó là lúc bản năng nghề nghiệp và tư duy điện ảnh của chị trỗi dạy mạnh mẽ. Nếu đạo diễn yêu cầu làm lại, chị khó thực hiện cảnh thứ hai đắt giá như trước.
Vân Dung cho rằng chị phù hợp với nhiều kiểu nhân vật khác nhau chứ không đóng khung mình trong các vai hài. Tuy nhiên chị chưa có duyên với dòng phim chính luận. Khi đạo diễn ngắm trúng Vân Dung, chị thường bận tham gia dự án khác.
"Con người thật và con người trên sân khấu của tôi hoàn toàn tách bạch".
Vân Dung từng lọt vào top 15 người đẹp nhất cuộc thi Hoa hậu báo Tiền Phong năm 1992. Tuy nhiên nghệ sĩ hài khẳng định chị chưa bao giờ có ý định dấn thân vào con đường làm hoa khôi, người đẹp. "Cuộc thi đó không mở ra cơ hội cho nghiệp diễn của tôi. Tôi cũng không thành công nhờ nhan sắc bởi khi diễn xuất tôi đều làm mình xấu xí. Tất cả đều do tôi tự nỗ lực mà thành", Vân Dung chia sẻ.
Nữ diễn viên thừa nhận con người trên sân khấu và con người thật của chị hoàn toàn tách bạch. Trong các vai diễn Vân Dung đanh đá bao nhiêu thì ngoài đời chị lại dịu dàng bấy nhiêu. Chị thuộc mẫu phụ nữ vừa truyền thống vừa hiện đại. Nữ diễn viên quan niệm trong gia đình, vợ và chồng có vai trò ngang nhau. Hai người nên chia sẻ gánh nặng tài chính, việc nhà và chuyện chăm sóc con cái. Phụ nữ không nên ở nhà để chồng "gọi dạ bảo vâng" mà phải có sự nghiệp riêng cùng những mối quan hệ xã hội. Đây là tư tưởng chị được kế thừa từ ông ngoại, mẹ và chị gái.
Nữ diễn viên 42 tuổi vẫn giữ được nhan sắc xinh đẹp, trẻ trung.
Vân Dung tự hào kể mẹ chị là người phụ nữ khiêm tốn, hiểu biết. Mẹ luôn dặn chị phải biết chăm sóc bản thân, không nên lao đầu vào kiếm tiền hoặc việc chăm sóc chồng con. Khi người phụ nữ khỏe mạnh và vui vẻ, gia đình và những người xung quanh cô ấy mới thoải mái, hạnh phúc. Vì thế phái đẹp nên dành thời gian nghỉ ngơi, tập thể thao, đi du lịch, xem ca nhạc... Nữ diễn viên tâm niệm "sống để tồn tại chứ không phải sống để chờ chết".
Vân Dung luôn duy trì lối sống khoa học. Dù đêm có đi diễn đến 3, 4h thì 6h sáng hôm sau chị vẫn dậy tập thể dục hoặc đi bơi. Vân Dung cho rằng chị thuộc cung hoàng đạo Thiên Bình nên có tính cách cẩn thận, chu đáo. Chị chưa bao giờ đánh mất hình ảnh vì uống rượu say hay to tiếng ở chỗ đông người. "Tôi chỉn chu với bản thân, gia đình vã xã hội", Vân Dung tự nhận định.
Vân Dung khá nghiêm khắc với cậu con trai 15 tuổi. Dù nhà có người giúp việc nhưng chị vẫn cho con rửa bát, dọn dẹp nhà cửa. Trong lúc mẹ bận đi diễn, cậu cũng chủ động ăn uống, đi học. Nữ diễn viên kể chồng chị công tác tại TP HCM, nhà chỉ có hai mẹ con dựa vào nhau nên cô không thể nuông chiều cậu bé.
Vân Dung là người có cái tôi lớn trong cuộc sống và trên màn ảnh. Chị cho rằng ai cũng phải quyết liệt với cuộc sống của mình thì mới thành công. "Vì nâng lên đặt xuống mọi thứ nên tôi đã bỏ qua nhiều cơ hội nhưng tôi chưa bao giờ ân hận điều gì trong cuộc đời mình. Tôi tin rằng nếu sống chân thành thì sẽ được đền đáp xứng đáng", Vân Dung tâm niệm.
Vĩ Thanh