* Bài viết tiết lộ nội dung phim
Ròm (Trần Anh Khoa đóng) là cậu bé mồ côi trong một khu chung cư cũ ở Sài Gòn. Mỗi ngày, nhiệm vụ của cậu là tư vấn số đề cho mọi người. Nếu số ra đúng, cậu được thưởng tiền, nếu sai cậu bị đánh.
Đối thủ của Ròm là Phúc (Anh Tú Wilson thủ vai) - người không ngại chơi bẩn, đánh lén để giành mối làm ăn với cậu. Một lần, Phúc đổ tội cho Ròm đoán số sai khiến một người vỡ nợ. Ròm bị người lớn đuổi đánh, phải nương thân ở nhà bà Ghi (Cát Phượng). Được bà chỉ dẫn, Ròm tìm cách giúp ông Khắc (Mai Trần) trúng đề, làm cả chung cư tiếp tục tin cậu. Từ đây, nhiều bi kịch xảy ra.
Thế giới của dân chơi đề được chi tiết hóa qua tác phẩm của Trần Thanh Huy. Đánh đề vốn là một trong những tệ nạn xã hội nhức nhối. Trên phim, người chơi đề bị lòng tham làm mờ mắt. Họ không lo làm ăn, chỉ chờ giải mộng để tìm số trúng. Họ tin cả những suy luận vô căn cứ của Ròm, của Phúc. Khi Ròm đoán đúng số, dân cư nhanh chóng chuyển từ ghét sang yêu mến cậu. Còn Phúc vốn được lòng họ vì dẻo miệng, nhưng chỉ cần chậm trễ qua 16h30 phút - giờ đọc kết quả - là cậu bị đánh, chửi rủa. Hai cậu bé phải liên tục giành giật, đánh nhau chỉ vì vài tờ bạc lẻ.
Trần Anh Khoa ghi dấu ấn với khán giả vì hóa thân trọn vẹn nhân vật. Ròm thiếu thốn tình thương từ nhỏ nên tính cách lầm lì, hay cáu gắt. Nhân vật có thoại ngắn gọn, cộc cằn đúng chất trẻ em đường phố. Trần Anh Khoa đã tập đi lưng còng trong suốt bốn năm cho vai diễn. Ròm còn dùng phân đoạn trong phim ngắn 16h30 về những đứa trẻ bụi đời ở Sài Gòn - có Anh Khoa đóng - để làm cảnh hồi tưởng. Người xem so sánh, nhận ra sự phát triển về diễn xuất của anh. Từ một cậu nhóc có gương mặt bầu bĩnh, Trần Anh Khoa trong Ròm hốc hác, tiều tụy. Phiên bản điện ảnh còn có nhiều cảnh đánh nhau giữa bùn đất dơ bẩn, khiến nhiều khán giả xót thương nhân vật. Diễn viên Trấn Thành sau khi xem phim cho biết anh đã khóc rất nhiều ở những cảnh có Trần Anh Khoa.
Vai của Anh Tú Wilson được xây dựng đối lập. Đồng trang lứa với Ròm nhưng Phúc có vẻ ngoài dân chơi, tinh ranh. Anh Tú áp dụng kinh nghiệm parkour (trò nhảy mạo hiểm) của mình vào phim, khiến khán giả thích thú với điệu bộ linh hoạt, khó đoán của nhân vật. Phúc thường bắt nạt "đối thủ cạnh tranh", nhưng cậu cũng là người hiểu Ròm nhất. Hai đứa nhóc đều muốn thoát khỏi khu ổ chuột, theo đuổi ước mơ riêng. Anh Tú Wilson có nhiều cảnh diễn chung với Trần Anh Khoa nhất.
Rapper Wowy ngoài hát nhạc chính cho phim cũng xuất hiện trong vai tay cho vay nặng lãi. Nhân vật được anh thể hiện tốt qua ánh mắt và điệu bộ nhưng ít đất diễn. Trong cả phim, chỉ có một cảnh nhỏ Wowy diễn cùng Trần Anh Khoa. Các tuyến phụ của nghệ sĩ Thiên Kim, Cát Phượng, Mai Trần, Mai Thế Hiệp... thể hiện tròn vai.
Bối cảnh phim được dàn dựng hiệu quả để khắc họa cuộc đời những người nghèo ở đô thị lớn. Đạo diễn Trần Thanh Huy chọn cách đưa máy quay đến những ngóc ngách tối tăm nhất. Ròm gây ấn tượng thị giác mạnh ngay từ những cảnh đầu tiên, khi khung hình đổ từ trên cao xuống và bắt trọn nơi sinh sống của khu lao động nghèo. Bên cạnh hình ảnh, âm thanh đặc trưng của đời sống lao động ở Sài Gòn được miêu tả qua tiếng rao hàng rong, tiếng lia kéo từ những tiệm cắt tóc tạm bợ, radio phát thanh chương trình xổ số...
Đoàn phim xây dựng một khu ổ chuột bị che khuất sau những tòa nhà cao tầng. Đạo diễn Trần Thanh Huy quay tại một khu chung cũ tại Thanh Đa, Bình Thạnh. Tường ố màu, cửa sổ xập xệ, sân chữ nhật đầy bụi đất... là loạt chi tiết giúp anh khắc họa sự nghèo khổ của người lao động. Trong những cảnh Ròm chạy, máy quay theo chân cậu qua những khu chợ bán đồ si-đa, những ngóc ngách chật hẹp đầy ẩm mốc. Đạo diễn cũng tạo điểm nhấn qua những góc quay chao nghiêng, rung lắc - như thể nhân vật rơi vào một vòng lặp không lối thoát.
Sự cách biệt giàu - nghèo dễ khiến người xem liên tưởng đến phim thắng Oscar 2020 - Parasite - của đạo diễn Bong Joon-ho. Người giàu trong cả hai phim gần như không làm gì cả, chỉ có người nghèo tự hại nhau. Trận mưa lớn trong Parasite khiến người nghèo mất tất cả, quần áo ướt như chuột lột. Còn trận mưa ở giữa phim Ròm lại giúp người nghèo trúng đề, nhưng từ đó sinh ra chuỗi bi kịch mới. Nước mưa gột rửa bùn đất bên ngoài, nhưng không khiến cho người nghèo hồi tâm chuyển ý. Họ chỉ biết trông chờ vào phép màu, càng mãi lún sâu trong bi kịch. Đạo diễn đặt dòng cảnh báo "Đánh đề là phạm pháp" ở đầu phim, tránh người xem nghĩ tiêu cực về thông điệp anh truyền đạt.
Buổi ra mắt phim tối 22/9 tại TP HCM nhận quan tâm của đông đảo nghệ sĩ và báo giới, do là tác phẩm Việt đầu tiên ra rạp sau thời gian gián đoạn vì dịch. Trên mạng xã hội tràn ngập lời động viên, ủng hộ Ròm. Mỹ Tâm, Trấn Thành, Anh Đức... sau khi xem phim kêu gọi khán giả tới rạp thưởng thức tác phẩm Việt. Bên cạnh đó, một số khán giả phê phán tác phẩm để người lớn bóc lột sức lao động của Ròm và Phúc. Số khác cho rằng Trần Thanh Huy "lãng mạn hóa" sự nghèo khổ.
Ròm là dự án điện ảnh được đạo diễn Trần Thanh Huy phát triển từ phim ngắn 16h30 của anh, từng đoạt giải Cánh Diều Vàng năm 2012. Trần Anh Khoa cũng là em ruột của anh. Năm 2019, đạo diễn mang phim tham gia LHP Busan và thắng hạng mục New Currents. Tuy nhiên, anh sau đó bị phạt 40 triệu đồng vì bản phim chưa qua kiểm duyệt.
Để tác phẩm có thể trình chiếu trong nước, êkíp cắt sửa một số cảnh cho hợp thuần phong mỹ tục. 31/7 lẽ ra là ngày bản được duyệt ra mắt khán giả trong nước nhưng do dịch, phim phải dời lại đến ngày 25/9.
Phúc Nguyễn