Dự án có kinh phí 200 triệu USD ban đầu được phát triển như tập mới trong loạt phim về X-Men của hãng Fox. Tuy nhiên, sau khi Disney mua lại Fox, họ quyết định đây sẽ là phần cuối về thế hệ X-Men này. Sau một thời gian, các dị nhân sẽ được đưa vào Vũ trụ Điện ảnh Marvel, nhiều khả năng do các diễn viên mới đóng.
Tác phẩm được ghi hình từ năm 2017, tuy nhiên phải quay lại nhiều lần trong năm 2018. Theo Indiewire, cảnh cao trào chiến đấu cuối phim phải thay đổi bối cảnh để không quá giống Captain Marvel - bom tấn ra mắt tháng 3 năm nay. Do đó, một số cảnh của Dark Phoenix tạo cảm giác rời rạc về dựng phim, chuyển đổi giữa các đoạn.
Ở phòng vé, Dark Phoenix được dự đoán không kiếm quá 40 triệu USD trong dịp mở màn, thấp nhất trong thương hiệu X-Men. Trên Rotten Tomatoes, chỉ 22% giới phê bình đánh giá tích cực về tác phẩm. Nhiều cây bút bày tỏ sự đáng tiếc khi các X-Men của Fox không có một hồi kết đủ sức ghi dấu ấn.
Câu chuyện trong Dark Phoenix diễn ra vào năm 1992, chín năm sau khi nhóm X-Men đánh bại Apocalypse để cứu thế giới. Họ được xem như người hùng, tích cực tham gia vào các hoạt động an ninh, xây dựng xã hội. Giáo sư Xavier (James McAvoy đóng) quyết gìn giữ sự hòa hợp giữa loài người và dị nhân. Còn người bạn kiêm đối thủ của ông - Magneto (Michael Fassbender đóng) - sống cùng một nhóm dị nhân ở khu biệt lập.
Trong một nhiệm vụ, đội X-Men vào không gian để giải cứu các phi hành gia. Do quay về tàu không kịp, dị nhân trẻ Jean Grey (Sophie Turner đóng) bị tác động từ một luồng năng lượng lạ. Cô may mắn sống sót, cảm thấy mạnh mẽ gấp bội nhưng dần mất kiểm soát. Cùng lúc, một nhóm người ngoài hành tinh bí ẩn do Vuk (Jessica Chastain đóng) xuất hiện ở Trái đất, theo đuổi Jean. Các dị nhân đứng trước thử thách khi vừa phải kiềm chế bạn mình, vừa chống trả những kẻ lạ mặt có mưu đồ xấu.
Đây là lần thứ hai câu chuyện về Dark Phoenix trong truyện tranh Marvel được đưa lên màn ảnh rộng, sau X-Men: The Last Stand. Kịch bản mở ra nhiều tuyến có tiềm năng khai thác như nỗi cô đơn của Jean, tình yêu của cô và Cyclops, cũng như quan hệ giữa cô và Xavier - người đã bí mật can thiệp vào ký ức để kiềm chế Jean. Tuy nhiên, cách phát triển ở từng tuyến sơ sài, ít thời lượng và không được khai thác trọn vẹn.
Trong đó, đáng tiếc nhất là nhân vật Xavier - lãnh đạo nhóm X-Men những phần trước, bỗng trở nên mờ nhạt. Dị nhân siêu tốc Quicksilver (Evan Peters đóng) - người được fan yêu thích - đột ngột bị loại khỏi câu chuyện sau nửa đầu phim. Tuyến phản diện được xây dựng thiếu chiều sâu, không để lại ấn tượng về năng lực cũng như mưu kế.
Phần thoại và chất lượng hành động của Dark Phoenix cũng không bằng các tập trước về X-Men. Dàn nhân vật như Xavier, Magneto, Beast (Nicholas Hoult đóng), Mystique (Jennifer Lawrence đóng) trò chuyện với những câu đơn giản, dù ở những phần trước họ được xây dựng có chiều sâu.
Những màn hành động ở hai phần ba đầu phim được dàn dựng khá đơn điệu, không phát huy được thế mạnh quen thuộc của loạt X-Men là các pha phối hợp, thi triển siêu năng lực. Chỉ có trận chiến cao trào gây ấn tượng với chất lượng kỹ xảo tốt, bối cảnh tàu đang chạy, dàn dị nhân đoàn kết trổ tài. Tuy nhiên, cảnh này cũng chưa thật kịch tính khi kẻ phản diện không đủ khả năng gây khó khăn cho Jean, khiến trận đấu không bất ngờ.
Diễn xuất là điểm sáng hiếm hoi của Dark Phoenix với sự góp mặt dàn sao kỳ cựu như James McAvoy, Michael Fassbender, Jennifer Lawrence và Jessica Chastain. Trong vai chính, sao trẻ Sophie Turner có nhiều nỗ lực khi thể hiện nhân vật giằng xé với siêu sức mạnh, nỗi đau cá nhân và e ngại chính bản thân mình. Người đẹp có biểu cảm đa dạng, chuyển đổi tốt từ vẻ tự tin sang hoang mang trong thoáng chốc. Tuy nhiên, cách phát triển đường dây tâm lý không tốt khiến nhân vật thiếu dấu ấn.
Ra mắt từ năm 2000, loạt phim có tuổi đời lâu hơn cả Vũ trụ Điện ảnh Marvel và được xem là thương hiệu tiên phong trong việc giới thiệu hình tượng siêu anh hùng hiện đại. Sau 19 năm, những nhân vật như Wolverine, Xavier, Magneto trở nên thân thuộc với nhiều khán giả.
* Xem thêm: 10 trận chiến nổi bật của các X-Men
Ân Nguyễn