Mulan (2020) thuộc xu hướng làm lại loạt tác phẩm hoạt hình thành công thuộc thập niên 1990 của Disney. Nội dung dựa trên điển tích của Trung Quốc, về cô gái giả trai đi lính thay cha già yếu và trở thành nữ anh hùng dân tộc.
Các phân đoạn Mộc Lan gặp rắc rối trong doanh trại toàn nam ở bản hoạt hình được tiết chế để tập trung xây dựng hình ảnh nữ anh hùng chống giặc ngoại xâm. Từ đầu, nhân vật chính được giới thiệu sở hữu nội lực đặc biệt, võ thuật hơn người. Chi tiết là tiền đề cho những cảnh hành động của Lưu Diệc Phi. Cô có thể lĩnh xướng đoàn quân nơi trận mạc hay đánh tay đôi với tên giặc mạnh nhất. Mộc Lan cũng có thể nhào lộn trên không trung bằng khinh công, có phượng hoàng lửa phù trợ. Có sức mạnh siêu nhiên, Mộc Lan không cần sự giúp đỡ của các nhân vật khác khi đối mặt hiểm nguy.
Tờ Insider nhận xét Mộc Lan giống các nhân vật trong phim của Marvel. Hướng xây dựng theo kiểu "siêu anh hùng" khiến phim mất đi những đoạn nữ anh hùng vượt khó bằng ý chí hay mưu trí. Trong bản hoạt hình, việc đánh giặc ban đầu đơn thuần là nhiệm vụ của quân nhân, sau đó được truyền lửa nhờ mong muốn cứu đồng đội và người thương. Ở bản người đóng, cô lao vào chiến trận với khát khao đánh giặc, sẵn sàng hy sinh.
"Hình ảnh anh hùng dân tộc làm nhòa đi câu chuyện riêng của Mộc Lan. Không còn là cô gái với tư duy độc lập, Mộc Lan trong phim câm lặng, nhường điểm sáng cho lòng yêu nước", tờ Telegraph nhận định.
Truyền thông phương tây đánh giá Mulan được lên kế hoạch kỹ lưỡng nhắm tới Trung Quốc, thị trường điện ảnh lớn thứ hai thế giới. "'Chiến đấu vì tổ quốc' - câu thoại trong phim có thể làm vừa lòng những nhà quản lý điện ảnh Trung Quốc", cây viết Robbie Collin của Telegraph nhận xét. Tờ Vulture cho rằng chủ đề dân tộc được nhắc lại quá nhiều, khiến lời thoại trở nên nhàm chán.
Cũng giống như những dự án trước của Disney, Mulan rơi vào "cái bẫy" của dòng phim remake như The Lion King hay Aladdin. Phim được sửa đổi, thêm nhiều chi tiết và tuyến nhân vật mới so với bản hoạt hình cũ song êkíp lúng túng trong việc kế thừa hay sáng tạo cái mới.
Nhiều nhân vật được thêm vào Mulan. Tướng quân Li Shang (nam chính trong bản 1998) như được tách thành hai vai là Tư lệnh Tung (Chân Tử Đan) và anh lính trẻ Honghui (An Hữu Sâm). Vai phù thủy do Củng Lợi đảm nhận cũng là sáng tạo mới trong kịch bản lần này. Nhân vật hoàng đế (Lý Liên Kiệt) có võ nghệ cao cường, không "chân yếu tay mềm" như hoạt hình.
Tuy nhiên, câu chuyện cũ và nhân vật mới không thật sự hòa hợp. Mối tình giữa Mulan và Honghui lạc lõng giữa mạch phim, không góp phần đẩy nhân vật chính vào những hoàn cảnh, thử thách. Tư lệnh Tung được kỳ vọng là người nâng tầm sức mạnh của Mộc Lan hoặc truyền cảm hứng yêu nước cho cô gái, cũng không có đất diễn. Vai phù thủy và hoàng đế không được xây dựng tích cách một cách chi tiết, dẫn đến nhiều hành động không logic, gây khó hiểu.
Diễn xuất của nữ chính là điểm trừ lớn của phim. Lưu Diệc Phi bị đa phần khán giả nhận xét có biểu cảm quá cứng, không thể hiện được cảm xúc nhân vật. Cô cũng không có cảnh hành động trực diện ấn tượng, hầu hết được đóng thế. Đạo diễn sử dụng các thủ thuật về chuyển cảnh, góc máy như quay sau lưng, tóc che mặt để khắc phục điểm này. Tờ Vulture nhận xét việc cắt nhỏ cảnh chiến đấu khiến phim mất sự kịch tính, hấp dẫn.
Hướng phát triển phim theo phong cách hành động, cổ trang thay vì thể loại hài, gia đình thường thấy của hãng cũng gây tranh cãi. Nữ đạo diễn Niki Caro bỏ hết các đoạn hát, vũ đạo, vốn là điểm mạnh của Disney. Nhân vật rồng Mushi trong bản hoạt hình, vốn được nhiều khán giả yêu thích vì đem lại yếu tố hài hước, bị cắt, làm mất lòng nhiều fan lâu năm của Disney, theo nhiều chuyên gia.
Hình ảnh phim được khen ngợi với cảnh sắc thiên nhiên và cung điện hoành tráng, rực rỡ. Nhiều đại cảnh chiến đấu, hành động được dàn dựng công phu, tạo điểm nhấn thị giác. Đạo diễn sáng tạo trong khâu quay phim với những cú máy xoay 360 độ hay theo trục nghiêng để phù hợp nội dung.
Êkíp tỉ mỉ trong khâu xây dựng bối cảnh, phục trang và tạo hình nhân vật. Tuy nhiên, nhiều khán giả cho rằng Disney chỉ tập trung vào tính thẩm mỹ mà không chú ý yếu tố lịch sử. Theo Vox, các chuyên gia thời trang Trung Quốc nhận xét trang phục trong phim chủ yếu lấy cảm hứng từ nhiều thời kỳ như nhà Hán, Đường, Thanh trong khi bối cảnh phim diễn ra vào thời Bắc Ngụy.
Yếu tố ca ngợi nữ quyền cũng là điểm sáng của phim. Hình ảnh phượng hoàng lửa thức tỉnh ngầm ý sức mạnh nội tại của Mộc Lan hoàn toàn được phát huy. Đạo diễn lồng ghép thông điệp phụ nữ có thể tự vượt qua các thử thách khi sống thật với bản thân, vượt qua sự tự ti về giới tính.
Đạt Phan