* Bài viết tiết lộ nội dung phim
Sau khi Joker phần đầu đại thắng phòng vé năm 2019, đạo diễn Todd Phillips mở ra chương mới về cuộc đời Arthur Fleck (Joaquin Phoenix đóng). Lúc này, Arthur bị giam giữ tại trại tâm thần Arkham sau khi giết năm người. Trong một buổi trị liệu bằng âm nhạc, anh phải lòng bệnh nhân Lee Quinzel/Harley Quinn (Lady Gaga). Từ đây, nhân vật chính tìm thấy tình yêu, đồng thời vật lộn với hai nhân cách bên trong.
Tên phim - Folie à Deux - là tên một hội chứng tâm thần, khi hai cá nhân cùng phát sinh bệnh tâm lý sau quãng thời gian sống gần nhau, có thể bị cô lập về mặt xã hội hoặc thể chất và ít tương tác với người khác.
Ở Joker 2019, phim tập trung vào sự suy thoái tâm lý của Arthur, bi kịch khi bị xã hội thờ ơ, còn phần hai khám phá bản chất điên loạn trong tình yêu. Các hành vi của Arthur truyền cảm hứng cho Lee. Họ tự tạo nên thế giới riêng, nơi những ảo tưởng được nuôi dưỡng.
Tác phẩm đào sâu tâm lý Arthur, đưa khán giả vào thế giới hỗn loạn của con người. Với phong cách nghiên cứu nhân vật (character study), nhà làm phim tập trung mô tả Arthur như một gã phản diện chịu sự cô lập từ xã hội. Đạo diễn gửi gắm thông điệp: Phía sau mỗi nhân vật phản diện là một con người với những tổn thương và nỗi đau riêng.
Khi gặp được Lee, nam chính có nhiều biến động trong tính cách lẫn suy nghĩ. Cô xoa dịu tổn thương của Arthur bằng lời nói dịu dàng, sự thấu hiểu và đồng cảm. Nhân vật cảm thấy đang sống trong tháng ngày hạnh phúc ít ỏi, trong lúc chờ đợi tòa án phán quyết tội giết người.
Diễn xuất của Joaquin Phoenix và Lady Gaga là điểm sáng của tác phẩm. Theo The Independent, màn trình diễn của tài tử Phoenix mạnh mẽ và xúc động. Biểu cảm hình thể, ánh mắt gợi cảm giác nguy hiểm lẫn đáng thương, giọng cười mất kiểm soát làm nổi bật sự tuyệt vọng của nhân vật. Với Lady Gaga, nghệ sĩ cho thấy nét nữ tính ở nửa đầu phim, sau đó trở nên khó lường khi về cuối.
Bối cảnh của nhà thiết kế sản xuất Mark Friedberg và trang phục - do Arianne Phillips sáng tạo - gây ấn tượng về mặt thị giác. Trại tâm thần Arkham nổi bật với tông màu lạnh, những bức tường gạch, còn đường phố Gotham ẩm ướt, u ám. Trong phim, Lady Gaga diện nhiều bộ quần áo phản ánh tính cách nhân vật, như bộ sequin màu cam, chiếc áo khoác đỏ cùng lối trang điểm chú hề.
Âm nhạc trong phim được sử dụng như chất xúc tác cho chuyện tình hai nhân vật chính. Theo Hollywood Reporter, các tiết mục ca hát của hai diễn viên, cả song ca lẫn solo, mang đến sức sống cho nhịp điệu chậm rãi của phim. Nhiều bản nhạc - do Hildur Guðnadóttir biên soạn - truyền tải sự biến đổi nội tâm nhân vật. Trong bối cảnh phòng xử án, nghệ sĩ cho thấy sự bất cần khi vừa hát vừa nhảy trên nhịp điệu sôi động của bài The Joker (Shirley Bassey) lẫn bản ballad If You Go Away (Jacques Brel, Rod McKuen).
Tuy nhiên, nhiều khán giả cho rằng phần nhạc kịch khiến mạch phim rời rạc. Theo Variety, chuyên gia phân tích truyền thông Jeff Bock của công ty quan sát phòng vé Exhibitor Relations nói đạo diễn Todd Phillips muốn làm điều gì đó khác biệt so với phần đầu, điển hình là đưa các màn ca hát vào phim, nhưng khiến người xem cảm thấy khó hiểu. Trang SlashFilm bình luận: "Folie à Deux thất bại khi kết hợp hành động nhân vật với các bản nhạc, thậm chí phần vũ đạo không ấn tượng".
Trong một bài phỏng vấn, Phillips cho biết âm nhạc là yếu tố thiết yếu. "Các bài hát trong phim thực chất chỉ là lời thoại. Arthur không biết làm thế nào để diễn tả những gì anh ấy muốn nói, nên anh ấy cất tiếng hát", đạo diễn nói.
Phim còn bị đánh giá tiêu cực ở khâu kịch bản. Cây bút David Rooney của Hollywood Reporter nói đáng tiếc khi Lady Gaga lãng phí tài năng để tham gia vào dự án có cốt truyện mỏng và tẻ nhạt. Joker được biết đến là sát nhân hàng loạt nhưng trong phần này lại là người yếu đuối, chối bỏ bản ngã.
"Todd Phillips và biên kịch Scott Silver mạnh dạn khai thác nhân vật phản diện theo cách riêng. Tuy nhiên, những người hâm mộ có thể thất vọng trước cái kết của phim, khi biến Joker thành người đàn ông đau khổ", trang này viết.
Jo-Ann Titmarsh của tờ Evening Standard cùng quan điểm với Rooney, cho rằng tác phẩm không mang lại cảm giác phấn khích cho khán giả như phần đầu. Tác giả viết: "Nhân vật chính hấp dẫn và phức tạp nhưng bộ phim chẳng đi đến đâu".
Joker lần đầu ra mắt năm 2019, thu hơn một tỷ USD tại phòng vé, lập kỷ lục phim hạng R (dành cho khán giả trên 18 tuổi) ăn khách nhất mọi thời, trước khi bị Deadpool & Wolverine (2024) thay thế. Ở Oscar 2020, dự án nhận 11 đề cử và chiến thắng hai hạng mục, trong đó có tượng vàng Nam chính xuất sắc cho Joaquin Phoenix. Nghệ sĩ giảm 23,5 kg và dành nhiều tháng nghiên cứu nụ cười của các bệnh nhân tâm thần để đưa lên màn ảnh.
Quế Chi