‘Midnight in Paris’ - giấc mộng phù du về quá khứ

Woody Allen được mệnh danh là đạo diễn kiêm biên kịch phim tình cảm hài bậc nhất ở Hollywood với nhiều tác phẩm xuất sắc như Annie Hall, Manhattan, Vicky Cristina Barcelona, Match Point... Midnight in Paris, tác phẩm điện ảnh thứ 41 của ông, đưa người xem đến với thủ đô Paris tráng lệ, phồn hoa – nơi được mệnh danh là "thành phố của nghệ thuật". Tại Oscar 2012 hồi tháng 2, bộ phim đem về cho Woody Allen tượng vàng Oscar thứ tư trong sự nghiệp với danh hiệu Kịch bản gốc xuất sắc.

Nhân vật chính của Midnight in Paris là Gil, một chàng nhà văn người Mỹ, cùng vị hôn thê xinh đẹp Inez đến Paris trong một kỳ nghỉ. Gil không ngờ rằng chuyến đi này đã làm thay đổi hoàn toàn cuộc đời anh. Vẻ đẹp lãng mạn của thủ đô nước Pháp với kiến trúc cổ kính, những cơn mưa bất chợt đã khiến tâm hồn của một thi sĩ lãng mạn như Gil bị xao xuyến. Anh thích đi dạo dưới mưa, nhìn ngắm những con phố cổ kính và nghĩ về quá khứ tươi đẹp, lộng lẫy. Trong khi đó, hôn thê của anh lại chìm đắm trong sự hiện đại của Paris.

Gil, nhân vật chính trong phim, đi dạo bên bờ sông Seine êm đềm. Ảnh: Sony.

Một hôm, khi đi dạo trên đường phố lúc nửa đêm, Gil bất ngờ leo lên một chiếc xe Peugeot cổ. Chuyến xe này đưa anh trở lại Paris vào những năm 1920. Tại đây, Gil đã gặp gỡ những nhân vật mà anh không bao giờ có thể ngờ tới - nhà văn Mỹ Earnest Hemingway, nữ nhà văn Gertrude Stein, danh họa Pablo Picasso, nhà soạn nhạc Cole Porter, vợ chồng Scott và Zelda Fitzgerald... Tất cả gặp nhau tại một Paris cổ điển, xa hoa, thi vị giống như tên một cuốn sách của Hemingway – "Hội hè miên man". Những ngày sau đó, cứ tới nửa đêm, Gil lại leo lên chiếc xe cổ và du hành thời gian trở về thời kỳ hoàng kim của Paris và tận hưởng cái không khí hoài cổ mà bản thân anh vẫn hằng ao ước...

Woody Allen mở đầu Midnight in Paris bằng một trường đoạn kéo dài hơn 3 phút phô bày tất cả vẻ đẹp của một Paris hiện đại. Tiếng nhạc cổ điển du dương dẫn dắt người xem dạo quanh tháp Eiffel huyền thoại ngự bên dòng sông Seine êm đềm, những con đường gạch đá thơ mộng, những tán hoa giấy khẽ đu đưa trong cơn gió nhẹ, đường Khải Hoàn Môn tấp nập khách du lịch, cối xay gió màu đỏ đầy gợi tình, những quán café nhỏ xinh bên đường, những con ngõ không một bóng người, ánh hoàng hôn chiều tím. Một thứ nữa không thể thiếu ở Paris là những cơn mưa bất chợt... Những hình ảnh này khiến cho ai từng đặt chân tới đây không khỏi nhung nhớ, bồi hồi, còn những ai chưa từng đến thì trở nên mơ màng, xao xuyến.

Paris đẹp huyền ảo trong từng khuôn hình của "Midnight in Paris". Ảnh: Sony.

Ý tưởng kịch bản phim là về một người đàn ông leo lên chuyến xe du hành thời gian trở về thời mà anh ta cho là "hoàng kim" - Paris trong mưa ở thập niên 1920. Khi đó, nhiều nhà văn, nghệ sĩ đã tụ hội tại đây và tận hưởng sự xa hoa, phù du, thậm chí là phù phiếm để rồi cho ra đời những tác phẩm vĩ đại. Văn học, hội họa, âm nhạc – tất cả cùng hòa chung trong bản giao hưởng làm đắm say lòng người. Gil mải mê trong thế giới đó với những câu hỏi mà anh chẳng thể trả lời. Tại sao lại lạc tới đây? Những con người này có thật hay không? Chiếc xe Peugeot cổ là của ai? Tất cả những thắc mắc đó dường như chẳng còn quan trọng với Gil.

Anh háo hức, tò mò như một đứa trẻ khi được trò chuyện với Hemingway, mở to mắt khi nhìn bức họa của Pablo Picasso, ngập ngừng, bối rối mỗi lần đối mặt với nàng Adriana – người tình xinh đẹp của cả Picasso lẫn Hemingway... Gil ngày ngày chỉ mong tới nửa đêm để được sống ở nơi mà mình thực sự mong muốn. Anh bỏ quên người vợ xinh đẹp Inez, bỏ quên đám cưới sắp diễn ra, bỏ quên cả Paris hiện đại để tận hưởng cái không gian "hội hè miên man", hết bữa tiệc này đến bữa tiệc nọ, hết ly rượu này tới ly rượu kia. Anh không làm sao dứt ra được thứ "men say" đó và ngày càng lún sâu vào quá khứ.

Midnight in Paris cũng giống như nhiều tác phẩm trước đó của Woody Allen - có những đoạn đối thoại rất dài giữa các nhân vật nhưng vẫn tạo nên sự lôi cuốn. Ở đây, Gil bộc lộ tất cả suy nghĩ của anh về Paris qua lời nói. Trong mỗi câu thoại, sự si mê, tình cảm của anh chàng lãng mạn đều được thể hiện qua ánh mắt, cử chỉ đầy phấn khích, ngạc nhiên. Anh chưa thể nhận ra chuyện gì đang xảy ra với mình và điều sắp tới, chỉ biết rằng mình đang thực sự được sống trong giấc mộng lớn nhất của cuộc đời. Một giấc mộng đẹp mà Gil mong muốn nó sẽ kéo dài mãi mãi...

Marion Cotillard và Owen Wilson trong một cảnh phim. Ảnh: Sony.

Phim sử dụng tông màu vàng ấm tạo cảm giác cổ điển và đậm "chất" Pháp. Mỗi khuôn hình của Midnight in Paris đều đẹp một cách hoàn mỹ. Không đi sâu vào các công trình kiến trúc xa hoa như Nhà Thờ Đức Bà hay Tháp Eiffel, đạo diễn Woody Allen cho người xem khám phá một Paris giao thoa giữa cổ điển và hiện đại qua những con đường gạch đá, những ngõ nhỏ mơ màng trong đêm bởi ánh đèn vàng hiu hắt từ chiếc đèn đường.

Không có những cao trào đẩy tới tận cùng, câu chuyện của Midnight in Paris nhẹ nhàng, êm dịu như một bản nhạc cổ điển phát ra từ chiếc máy quay đĩa cổ. Tuy nhiên, nó vẫn mang đến sự thấm thía sâu sắc và những cảm xúc lắng đọng, gần gũi. Phim gợi người xem đi theo một không gian, một suy nghĩ rất hoài cổ nhưng vẫn rất thực tế và đầy ắp sự lạc quan, hy vọng thể hiện ở những phút cuối cùng của bộ phim.

Mỗi con người ai cũng đều hướng đến sự hoài cổ, dù ít hay nhiều. Ai cũng có lúc nghĩ về một thời kỳ mà ta cho rằng đó là "thời hoàng kim" và mong muốn được sinh ra, được sống mãi trong thời đó. Giống như nhiều người Hà Nội hiện đại vẫn mong ước được trở lại thời những năm 1990 với tiếng xe điện leng keng, tiếng pháo huyên náo ngày Tết, mùi xác pháo khen khét trên thềm nhà. Một số người khác thì muốn tắm lại cơn mưa của tuổi thanh xuân – trong trẻo, hồn nhiên. Khi gặp bế tắc trong cuộc sống hiện đại, con người vẫn tìm đến sự hoài cổ như một lối thoát để rồi lại thêm phiền muộn khi bị kéo trở lại thực tại.

Đôi khi, nhiều người trong chúng ta cũng muốn được leo lên chiếc xe cổ lúc nửa đêm như anh chàng Gil để trở về "thời kỳ hoàng kim" với bao niềm hân hoan, háo hức. Trong nhịp sống hối hả, gấp gáp của ngày hôm nay, một cuộc dạo chơi trở về quá khứ với những ký ức hoài cổ quả thực là một giấc mộng phù du đẹp đẽ mà ai cũng mong muốn được trải nghiệm dù chỉ một lần.

Midnight in Paris (Nửa đêm ở Paris) dự kiến khởi chiếu tại Việt Nam trong dịp hè này.

Nguyên Minh