Cuối tháng 1, Disney kỷ niệm 15 năm phát sóng High School Musical - phim kịch bản gốc thành công nhất của hãng. Tác phẩm phá kỷ lục phim truyền hình Mỹ với 17,2 triệu lượt xem và thu hút khoảng 225 triệu khán giả toàn cầu. Trong 5 năm từ ngày phát hành, thương hiệu phim giúp Disney thu về 4 tỷ USD từ tiền bản quyền và các vật phẩm, tour diễn...
Sức hấp dẫn của High School Musical tiếp tục được duy trì sau 15 năm phát hành. Năm 2019, Disney phát hành bản truyền hình High School Musical: The Musical: The Series, khai thác lứa học sinh tiếp nối của phim. Mùa Giáng sinh 2020, hãng giới thiệu tập đặc biệt của series với chủ đề lễ hội, được khán giả đón nhận tích cực. Phần hai của series hiện trong quá trình sản xuất và dự kiến phát hành trong năm nay.
"High School Musical" trailer. Video: Disney Plus.
Năm 2006, Kenny Ortega - người lúc đó đang bận rộn sản xuất những series dài tập như Ally McBeal và Gilmore Girls - tìm kiếm một dự án sau 13 năm không được làm phim. Ông nhờ người đại diện tìm một kịch bản giá rẻ và được kết nối với biên kịch Peter Barsocchini. Hai người mang High School Musical, khi đó chưa được đặt tên, đến Disney xin kinh phí và được cho hơn 4 triệu USD.
High School Musical khai thác vấn đề muôn thuở của lứa tuổi học sinh: thay đổi để hòa nhập hay sống đúng với con người thật bên trong. Trên câu chuyện tình trung học giữa Troy (Zac Efron đóng) và Gabriella (Vanessa Hudgens), đoàn phim xoáy vào sự phân cấp trong trường trung học, nơi nhóm học sinh sành điệu luôn sở hữu đặc quyền còn những "kẻ khác biệt" luôn bị đối xử tồi tệ, cô lập. Troy là đội trưởng câu lạc bộ bóng rổ của trường East High, được bạn bè mến mộ và coi như "nam thần". Tuy nhiên, sau cuộc gặp tình cờ với Gabriella, cậu nảy sinh tình yêu âm nhạc và vũ đạo, lĩnh vực vốn bị coi chỉ dành cho những kẻ ẻo lả, sến sẩm.
Biên kịch Barsocchini cho biết lấy cảm hứng từ phim âm nhạc Grease (1978) và các vở kịch Hamlet, Romeo and Juliet của đại thi hào William Shakespeare. Bi kịch của Troy là muốn hát cùng bạn gái trên sân khấu nhưng đồng thời không đánh mất hình ảnh nam tính trong mắt bạn bè. Disney, hãng phim thường nhắm tới đối tượng trẻ em, ban đầu yêu cầu sửa kịch bản thành Middle School Musical, với dàn diễn viên độ tuổi trung học cơ sở. Tuy nhiên, Barsocchini kiên quyết bảo vệ ý tưởng ban đầu, cho rằng bộ phim sẽ giúp mở rộng đối tượng khán giả của hãng. Đồng thời, lứa tuổi trung học phổ thông có nhiều chất liệu hơn cho êkíp khai thác.
"High School Musical" khuyến khích giới trẻ vượt qua những định kiến và theo đuổi đam mê, giấc mơ của họ. Ảnh: Disney.
Đạo diễn Kenny Ortega kể toàn bộ câu chuyện qua âm nhạc. Ca từ thường được sử dụng thay lời thoại và tâm tư nhân vật trong phim. Trong lần đầu gặp, Troy song ca cùng Gabriella bài hát Start of Something New (Sự khởi đầu của một điều mới mẻ). Bị giằng xé giữa quyết định ca hát và chơi thể thao, anh nhảy và hát Get Your Head In The Game (Tập trung vào trận đấu) trên sân bóng rổ. Khi quyết định bỏ ngoài tai những lời đàm tiếu, Troy hát Breaking Free (Giải thoát) cùng bạn gái.
Ortega là người có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực vũ đạo, âm nhạc. Ông từng giữ vai trò biên đạo múa cho bộ phim kinh điển Dirty Dancing (1992), hợp tác nhiều ngôi sao nhạc pop như Michael Jackson, Cher... Ông cho biết quá trình tuyển diễn viên căng thẳng như một dự án kịch Broadway. Nhiều người đại diện liên tục phàn nàn vì nghệ sĩ của họ trải qua quá nhiều vòng thi nhảy, hát và diễn xuất. High School Musical cũng trở thành bàn đạp cho dàn diễn viên. Zac Efron, Vanessa Hudgens hay Ashley Tisdale trở thành ngôi sao sau bộ phim, thu hút lượng fan đông đảo cho tới ngày nay.
Sau ba phần chính, thương hiệu tiếp tục gây tiếng vang với bản ngoại truyện Sharpay's Fabulous Adventure. Trên thế giới, phim được hàng loạt quốc gia chuyển thể thành các định dạng điện ảnh, truyền hình, tiểu thuyết, truyện tranh hay trò chơi điện tử. Năm 2014, Việt Nam thực hiện dự án nhạc kịch dựa trên bản gốc. Hãng phim nhiều lần lên kế hoạch về phần phim thứ tư với một đội diễn viên mới. Tuy nhiên, đạo diễn Kenny Ortega không nhận lời cộng tác. Ông cho rằng câu chuyện của High School Musical đã được kể một cách trọn vẹn.
Dàn diễn viên "High School Musical" hát "We're All In This Together". Video: Disney.
Nhiều chuyên gia điện ảnh nhận xét High School Musical hồi sinh dòng phim âm nhạc ở Disney và Hollywood cuối thập niên 2000. Hollywood cho ra mắt hàng loạt dự án phim nhạc kịch. Disney phát hành Enchanted, Once, Camp Rock hay Sweeney Todd, tiếp nối thành công trước đó. Tờ Vox nhận xét: "Xu hướng phim âm nhạc tiếp tục thịnh hành trong thập niên 2010, với Les Miserables hay Into the Woods. Các series Glee, Smash sẽ không ra đời nếu không có High School Musical. Trước đó, nhiều khán giả cho rằng việc diễn viên tự nhiên nhảy múa, ca hát giữa một cảnh phim thật kỳ quặc và ngớ ngẩn".
Phong trào phim âm nhạc này giúp Disney đào tạo một lứa ca sĩ đình đám, sau những tên tuổi như Britney Spears, Justin Timberlake của thập niên 1990. Tờ Vox nhận xét các tên tuổi như Demi Lovato, Selena Gomez hay nhóm Jonas Brothers cũng hưởng lợi nhiều từ phim. Họ trở thành những thần tượng giới trẻ sau khi đóng phim âm nhạc của Disney.
Sau "High School Musical", "Camp Rock" là dự án phim âm nhạc tạo nhiều tiếng vang của Disney, giúp quảng bá tên tuổi Demi Lovato và nhóm Jonas Brothers. Ảnh: Disney.
Thành công của High School Musical cũng là tiền đề khuyến khích Disney tập trung đưa những mẫu nhân vật đa dạng về màu da, giới tính lên phim. Theo Variety, đạo diễn Ortega, vốn là một người đồng tính nam, cho biết do dự khi xây dựng nhân vật Ryan Evans (Lucas Grabeel đóng). Suốt bộ phim, ông không để lộ việc anh chàng này đồng tính vì sợ gây tranh cãi. Tuy nhiên, khán giả dễ dàng nhận ra điều đó và ra sức ủng hộ. "Tôi từng không dám công khai giới tính thời còn học trung học. Tôi muốn một nhân vật đồng tính trong phim nhưng biết rằng cần cẩn thận với ý tưởng ấy. Lúc đó, mọi chuyện rất khác bây giờ. Tôi được nhiều bạn trẻ cảm ơn vì đưa Ryan Evans lên màn ảnh", Ortega cho biết.
Ortega cũng không cho phép các cảnh thân mật, bạo lực hay tục tĩu xuất hiện trong phần đầu tiên. "Các câu chuyện cổ tích không phải lúc nào cũng cần khép lại với một nụ hôn. Một lý do High School Musical được đón nhận vì phu huynh và con em họ có thể cùng xem phim một cách thoải mái nhất. Chúng tôi chịu nhiều áp lực khi trung thành với quyết định đó và thu nhận kết quả xứng đáng", ông nói với Variety.
Đạt Phan