Một phần tư thế kỷ đã đi qua sau vụ tai nạn xảy ra với hai thi sĩ tài hoa của nền sân khấu, thi ca Việt: Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ. Trong đêm nghệ thuật Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh, khán giả, bạn bè cùng những người thân thích nhất đã ngồi lại hòa nước mắt cùng tiếng cười tri ân, tưởng nhớ cặp vợ chồng quá cố.
Toàn bộ thời gian trong phần thứ nhất của chương trình được dành để ngâm lại những bài thơ, hát lại những ca khúc phổ thơ của Xuân Quỳnh và Lưu Quang Vũ. Đặc biệt là những vần thơ vốn vẫn quen thân, vẫn sống cùng mỗi độc giả Việt bao năm tháng qua của Xuân Quỳnh. NSƯT Lê Chức luận rằng: "Thơ Vũ trong sáng, trang trọng như những ngày nắng". Nhưng có lẽ những vần thơ của Quỳnh và Vũ, mà đặc biệt là của Quỳnh, nếu chỉ dùng những từ ngữ biểu cảm như: mượt mà, sâu sắc, bay bổng, da diết hay ào ạt vô bờ... thì cũng không sao lột tả được hết những giá trị và tấm chân tình của Xuân Quỳnh, Lưu Quang Vũ dành cho nhau, dành cho cuộc đời".
NSƯT Vương Hà trình bày bài thơ "Lại bắt đầu" của Xuân Quỳnh. |
Đêm qua, khi NSƯT Phan Muôn cất giọng đọc Mây trắng của đời tôi (Lưu Quang Vũ), NSƯT Vương Hà ngâm Lại bắt đầu (Xuân Quỳnh)... những giọt lệ đã không ngăn được nơi đáy mắt Lưu Minh Vũ - người con trai cả của Lưu Quang Vũ.
Anh tâm sự: "Bố mẹ tôi đã mất rồi. Với tư cách là một người con, trước đêm diễn này tôi đã rất vui mừng vì bố mẹ mình vẫn được rất nhiều người nhớ đến, sức sống của những tác phẩm thơ, kịch vẫn có giá trị sau 25 năm. Mỗi khi đọc thơ, ở vị trí của một người con, tôi thấy thương và biết ơn má Quỳnh rất nhiều. Có tình yêu như thế thì bố tôi mới có thể sáng tác những vở kịch hay như vậy. Còn về tình mẹ con thì ngày bé tôi chưa cảm nhận hết được. Sau này lớn rồi tôi mới hiểu đó là một sự hy sinh rất lớn, ít người mẹ thứ hai làm được như thế. Và tôi cảm thấy má mình sống như thế nào thì thơ cũng như vậy thôi. Tình cảm của má với bố như thế nào, với con cái ra sao, rồi cả những cái vất vả của cuộc sống thời xưa như thế nào thì nó cũng lẩn khuất trong thơ thôi".
Lưu Quang Vũ có sự cống hiến đến kinh ngạc với nhiều tập thơ, nhiều bài thơ lẻ. Trong 10 năm anh viết 53 kịch bản cho sân khấu. Bất cứ nhà hát nào, bất cứ ai dựng kịch của anh cũng thấy tự hào. NSƯT Chí Trung chia sẻ: "Tôi đã được vinh dự tổ chức rất nhiều chương trình kỷ niệm kể từ lúc anh Vũ mất. Sân khấu Việt Nam không thể có lại một tài năng như Lưu Quang Vũ, đó là sự thật hiển nhiên".
Vở kịch Lời thề thứ 9, kịch bản Lưu Quang Vũ do Nhà hát Tuổi trẻ dàn dựng chiếm toàn bộ thời lượng phần thứ hai của đêm Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh. Các nghệ sĩ Lê Khanh, Đức Khuê, Sỹ Tiến, Ngọc Huyền, Minh Đức... cùng tập thể diễn viên đoàn kịch II, Nhà hát Tuổi trẻ đêm qua không chỉ diễn tròn vai, họ đã lấy được nước mắt của bao nhiêu khán giả.
Đạo diễn, NSƯT Xuân Huyền cùng NSƯT Chí Trung (trợ lý đạo diễn) đã làm sống dậy Lời thề thứ 9 trong dòng thời sự hôm nay. Và không thể không nhắc đến sự tài tình của nghệ sĩ Ngô Quốc Tính khi ông khéo léo lồng vào từng cảnh kịch những ca khúc phổ thơ Xuân Quỳnh, với cách hòa âm, phối khí nghe vừa lạ vừa thân.
Đêm diễn khép lại, những tiếng cười vẫn còn sảng khoái, những suy nghĩ vẫn còn miên man, mở ra bao điều ý nghĩa cho cuộc sống hôm nay. Và mỗi chúng ta đều cảm nhận được một điều như nghệ sĩ Lê Chức nhận định: "Ba con người ấy: Lưu Quang Vũ – Xuân Quỳnh – Lưu Quỳnh Thơ không bao giờ rời xa chúng ta".
* Những hình ảnh xúc động trong đêm diễn
Hiền Đỗ