Dự án Ben-Hur (2016) là lần thứ năm tiểu thuyết Ben-Hur: A Tale of the Christ (1907) được chuyển thể trên màn ảnh. Trong các phiên bản trước, bộ phim năm 1959 được xem là tác phẩm kinh điển với 11 giải Oscar. Năm nay, phim mới của đạo diễn Timur Bekmambetov mang phong cách hiện đại hơn và chất sử thi tôn giáo cách đây nửa thế kỷ đã mất đi ít nhiều.
"Ben-Hur" là một trong những tác phẩm ra mắt cuối cùng của mùa phim hè năm nay.
Câu chuyện xoay quanh nhà quý tộc Judah Ben-Hur (Jack Huston đóng) ở Jerusalem - thành phố đang bị người La Mã chiếm đóng. Anh có một người em trai nuôi tên Messala (Toby Kebbell) phục vụ trong quân đội La Mã. Khi Judah bị vu oan trong một vụ ám sát, Messala đã bắt giữ cả gia đình anh và đày anh làm nô lệ. Sau nhiều năm gian khổ, Judah trở về quê hương và thấy Messala đã thành nhà vô địch môn đua xe ngựa. Anh quyết tâm thách thức người em trai trên trường đua để giành lại tự do cho mình.
Bên cạnh hai nhân vật chính, tác phẩm cũng khắc họa chân dung Chúa Jesus (Rodrigo Santoro). Những cuộc gặp gỡ với Ngài khiến Judah nhận ra giá trị của sự tha thứ. Trong phiên bản cũ, Chúa Jesus chỉ được thấy từ đằng sau trong những cảnh quay mang tính biểu tượng. Cách thể hiện Chúa trong phim mới trực diện và gần gũi hơn. Như bao người, Ngài lộ mặt và xuất hiện trên đường phố. Các thông điệp khuyên răn con người hướng thiện cũng được đưa ra một cách hiện đại hơn.
Theo cuộc phỏng vấn trên trang Collider, đạo diễn Timur Bekmambetov muốn thể hiện sự khác biệt với tác phẩm đi trước thông qua cách tiếp cận. Bộ phim năm 1959 tập trung vào việc báo thù trong khi bản chuyển thể mới nhấn mạnh vào sự tha thứ và lòng yêu thương. Theo đó, các nhân vật không mang tính thiện - ác rạch ròi, ngay cả Messala cũng không phải kẻ xấu thuần túy.
Mặc dù vậy, cách xây dựng này dẫn đến một lỗ hổng của phim. Sự thù hận của Ben-Hur dành cho em trai có phần khiên cưỡng khi chính nhà quý tộc Jerusalem cũng có lỗi trong việc gia đình mình bị vu oan. Thậm chí có lúc, người xem còn đồng cảm với Messala hơn khi anh chỉ bị tình thế đưa đẩy chứ không chủ tâm làm điều ác.
Tài tử Rodrigo Santoro vào vai Chúa Jesus với nhiều cảnh quay cận mặt.
Ben-Hur (2016) chỉ có thời lượng 124 phút, so với 212 phút của bản cũ. Chính vì vậy, tác phẩm có nhịp điệu nhanh và nhiều tình tiết được thu gọn. Quãng thời gian Judah làm nô lệ được mô tả khá ngắn ngủi và chưa thể hiện hết nỗi đau của anh. Ngoài ra, tuyến nhân vật phụ cũng bị cắt giảm khá nhiều. Ngoài hai vai chính và nhân vật nhà quý tộc dạy Judah đua ngựa (do Morgan Freeman thủ vai), các vai mẹ, em gái, vợ của Judah chỉ xuất hiện thoáng qua.
Về mặt kỹ xảo, đạo diễn Timur Bekmambetov thành công trong việc mang phong cách hiện đại vào chất liệu cũ. Bối cảnh thành Jerusalem cổ kính hiện ra với những mái nhà san sát nhau và cư dân đông đúc trên đường phố. Trang phục của các diễn viên từ dân thường, quý tộc đến binh sĩ La Mã đều được đầu tư công phu.
Phim chỉ có hai đại cảnh hành động chính nhưng đều gây ấn tượng thị giác mạnh. Cảnh đầu tiên là trận thủy chiến giữa người La Mã và Hy Lạp. Điểm thú vị là máy quay không mô tả trận đánh bên ngoài mà chỉ tập trung vào cảnh hẹp - nơi Judah đang chèo thuyền. Không gian chật hẹp kết hợp cùng tiếng trống dồn dập càng làm tăng sự kịch tính. Những tương tác trong trận đánh như các thuyền va đập nhau hay binh lính đổ bộ chỉ được thể hiện qua góc nhìn của những người bị trói chặt vào thuyền.
Cảnh thứ hai là trường đoạn đua ngựa kinh điển kéo dài 10 phút. Để chuẩn bị, hai diễn viên Jack Huston và Toby Kebbell dành hai tháng rưỡi tập đua xe ngựa. Phần lớn cảnh quay được thực hiện chân thực với các diễn viên đóng thế mà không có sự hỗ trợ của CGI. Đoàn phim còn gắn micrô vào ngựa để ghi lại âm thanh khi chúng phi nước đại.
Cảnh đua xe ngựa cuối phim kéo dài 10 phút.
Thiết kế bối cảnh trường đua gần giống như cũ nhưng phần khán đài rộng lớn hơn. Đoàn ngựa được giữ ở tốc độ cao từ đầu đến cuối, khiến người xem bị cuốn theo từng vòng đua. Với kinh phí 100 triệu USD, Timur Bekmambetov đem đến phong cách hành động mạnh mẽ khi quay đặc tả từng cảnh ngoặt của ngựa hoặc khi các tay đua bị hất tung lên. Ông cũng mạnh dạn lấy những khung hình rộng để thể hiện toàn cảnh cuộc đua chứ không chỉ tập trung vào hai nhân vật chính như phiên bản năm 1959.
Điểm trừ của phim nằm ở màn thể hiện của dàn diễn viên. Ngoại trừ tên tuổi gạo cội Morgan Freeman với nét thâm trầm quen thuộc, diễn xuất của những người còn lại chỉ ở mức trung bình. Jack Huston và Toby Kebbell có thể hình vạm vỡ và gây ấn tượng trong các hành động. Tuy nhiên về mặt nội tâm, họ chưa thể sánh được với Charlton Heston và Stephen Boyd - hai tài tử lần lượt giành giải Oscar và Quả Cầu Vàng cách đây nửa thế kỷ.
Ben-Hur đã chiếu tại các rạp Việt Nam từ hôm 19/8.
| Trailer phim 'Ben-Hur' |
|
>> Xem thêm:
Dàn tài tử đa quốc tịch đóng phim sử thi Ben-Hur
Ân Nguyễn