‘American Sniper’ - phim chiến tranh dữ dội mùa Oscar 2015

American Sniper (Xạ thủ Mỹ) là tác phẩm mới của nhà làm phim 84 tuổi Clint Eastwood. Dựa trên tự truyện gốc cùng tên, tác phẩm mới mô tả lại cuộc sống của một quân nhân có thật - Chris Kyle, người được công nhận là lính bắn tỉa gây sát thương nhất lịch sử quân đội Mỹ.

Cốt truyện bắt đầu bằng những ngày tháng Chris Kyle là cao bồi cưỡi bò tót hội chợ ở bang Texas. Chiến tranh Iraq nổ ra, Kyle đăng lính lúc 25 tuổi. Trước khi sang Iraq, anh có mối tình chớp nhoáng rồi kết hôn với cô gái Taya Renae. Lần đầu thực hiện nhiệm vụ ở chiến trường Iraq, anh bắn chết một bà mẹ cùng cậu con nhỏ - những người định tấn công đồng đội anh bằng lựu đạn. Từ đây, đường dây cốt truyện tách thành hai tuyến: Những ngày tháng dữ dội trên chiến trường Trung Đông đan xen những khoảng thời gian về phép nghỉ ngơi bên vợ con của Kyle.

Kịch bản tỏ ra chắc tay ở nhiều trường đoạn chiến đấu kịch tính đắt giá. Clint Eastwood khiến người xem tò mò và hồi hộp theo dõi xạ thủ giỏi nhất nước Mỹ thực hành nhiệm vụ, run tay trước thử thách giết trẻ con Iraq, cùng đồng đội lùng sục tổng hành dinh quân khủng bố, hạ gục một tay súng bắn giỏi không kém từ phe đối lập. Nhiều cú máy cận bắt vào khuôn mặt nhân vật chính hoặc ngón tay đặt trên cò súng tạo ra sự căng thẳng đáng kể. Không khí chiến trường khắc nghiệt ở vùng đất sa mạc nhiều nắng gió và cát bụi được đạo diễn đưa vào phim nhuần nhị qua những khung hình toàn cảnh mô phỏng phong cách phim tài liệu hiện thực.

Tuy nhiên, tuyến truyện mô tả tâm lý nhân vật vốn chiếm một nửa kịch bản không được xử lý tốt. Gần như không có chi tiết nào đắt giá khắc họa được nội tâm của nhân vật. Hàng loạt khung hình bắt cảnh sinh hoạt đời thường của nhân vật có phần khô cứng, chưa phơi bày được sâu nhất những dằn vặt dày vò của tay súng khi phải thích nghi với cuộc sống bình yên. Bộ phim có phần tham kể các chi tiết theo tuyến tính thời gian nên câu chuyện bị loãng và dàn trải.

Đạo diễn Clint Eastwood có sự nghiệp làm phim trải dài qua hơn nửa thế kỷ. Ông không chỉ được người xem biết đến với câu chuyện tình yêu tinh tế Những cây cầu ở quận Madison, chuyện một ông già giàu cảm xúc trong Gran Torino (Gừng Già), hay cuộc sống dữ dội thuở khai hoang nước Mỹ trong Unforgiven, mà còn là nhà làm phim của những tác phẩm miền Tây ăn khách thập kỷ 1960. Với kinh nghiệm dày dạn, nhà làm phim hiểu rõ kỹ thuật kể chuyện. Tái xuất với American Sniper, tác giả kết hợp với hãng Universal nghiêng tay bẻ câu chuyện sang thể loại phim chiến tranh, nhấn mạnh vào kịch tính chốc lát hơn là một tác phẩm tâm lý đáng nhớ.

Đặt trong dòng phim chiến tranh nở rộ ở Hollywood những năm gần đây như The Hurt Locker (2008) hay Zero Dark Thirty (2012), American Sniper tỏ ra không xuất sắc bằng, có một số trích đoạn tâm lý thiếu ấn tượng so với các cảnh tương tự trong The Hurt Locker. Nhìn xa hơn nữa, người yêu phim chiến tranh có thể nhận rõ, cách kể của American Sniper tương tự như Born on the Fourth of July (1989). Phim chuyển thể của Oliver Stone là tác phẩm tâm lý dữ dội và đau đớn về cuộc sống bình lặng của một cựu chiến binh Mỹ, phim chuyển thể của Clint Eastwood là câu chuyện ăn khách dữ dội với các cảnh khắc nghiệt ngoài chiến trường.

Xạ thủ Chris Kyle trong American Sniper là một vai diễn thử thách với Bradley Cooper - ngôi sao đã đóng đinh với người xem qua loạt phim hài hước ăn khách The Hangover. Với vai diễn nội tâm này, Bradley Cooper phải tăng gần 20kg để có ngoại hình béo như yêu cầu. Tuy nhiên, nỗ lực diễn xuất trong phim của Bradley Cooper chưa đủ để người xem thấy hoàn toàn thuyết phục. Anh nhập vai khá tốt trong những cảnh chiến đấu hoặc hành động nhưng trong các khoảnh khắc tĩnh lặng, ngôi sao hạng A có phần diễn khiên cưỡng và chưa đi vào lòng người.

Clint Eastwood khẳng định American Sniper là tác phẩm thuần túy khắc họa một người lính, nhưng tác phẩm phần nào đánh mất tính khách quan khi xây dựng nhân vật hoàn hảo một chiều. Phim gây tranh cãi lớn khi một bộ phận không nhỏ người Mỹ khẳng định đạo diễn đã ca ngợi một sát thủ như một anh hùng ái quốc chính cống. Điều đó không hẳn sai.

Có ngôi sao hạng A vào vai chính, với một chiến lược quảng bá bài bản, bộ phim chiến tranh của hãng Universal đã thành không khi trở thành tác phẩm ngân sách vừa nhưng ăn khách không thua kém bom tấm - thu về hơn 90 triệu USD trong tuần công chiếu. Ra rạp muộn nhưng American Sniper bất ngờ giành được 6 đề cử Oscar lần thứ 87, trong đó có đề cử "Phim xuất sắc". Đây cũng là tác phẩm duy nhất được sản xuất và phát hành bởi một hãng phim lớn trong mùa giải Oscar năm nay.

*Trailer phim "American Sniper"

 

 

Trailer phim "American Sniper"

Vũ Văn Việt

• Bradley Cooper và cú đột phá với 'American Sniper'
• ‘American Sniper’ đạt doanh thu ngang bom tấn ăn khách