Tại dự thảo Quyết định của Thủ tướng về cơ cấu giá bán lẻ điện gửi Bộ Tư pháp thẩm định, Bộ Công Thương vẫn giữ đề xuất rút ngắn biểu giá điện bậc thang từ 6 xuống còn 5 bậc. Bậc rẻ nhất tính cho hộ gia đình dùng dưới 100 kWh thay vì 50 kWh hiện nay, còn bậc cao nhất từ 701 kWh trở lên.
Giá điện các bậc thang 1-5 được tính bằng 90-180% giá bán lẻ điện bình quân (hiện là 2.103,11 đồng một kWh áp dụng từ ngày 11/10/2024). Như vậy, giá thấp nhất (bậc 1) khoảng 1.893 đồng một kWh và cao nhất (bậc 5) là 3.786 đồng một kWh. Các mức giá này chưa bao gồm thuế VAT.
Bậc | Biểu giá hiện hành | Phương án 5 bậc | ||
Mức sử dụng | Giá (*) | Mức sử dụng | Giá | |
1 | 0-50 kWh | 1.893 | 0-100 kWh | 1.893 |
2 | 51-100 kWh | 1.956 | 101-200 kWh | 2.272 |
3 | 101-200 kWh | 2.272 | 201-400 kWh | 2.860 |
4 | 201-300 kWh | 2.860 | 401-700 kWh | 3.407 |
5 | 301-400 kWh | 3.197 | 701 kWh trở lên | 3.786 |
401 kWh trở lên | 3.302 |
(*) Giá chưa bao gồm thuế VAT
Dự thảo lần này được giữ nguyên như phương án từng đưa ra cuối 2023. Biểu giá mới có chênh lệch giữa bậc 1 và 5 là hai lần, theo Bộ Công Thương, phù hợp với xu thế chung của thế giới nhằm khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả. Nhưng các hộ dùng điện nhiều, trên 400 kW phải trả tăng tiền điện.
Theo đó, giá điện cho 100 kWh đầu tiên được giữ nguyên để hỗ trợ người nghèo, hộ gia đình chính sách (gần 33,5% tổng số hộ dùng điện). Chênh lệch giảm doanh thu tiền điện của số hộ này sẽ được bù từ hộ dùng 401-700 kWh và trên 700kWh (khoảng 2% số hộ dùng điện toàn quốc). Tức là, giá điện các bậc cao (từ trên 400 kWh trở lên) được thiết kế tăng 6,5-14,7% nhằm bù trừ doanh thu cho các bậc thấp, theo Bộ Công Thương.
Riêng các bậc từ 101-200 kWh và 201-300 kWh, giá điện được giữ nguyên như hiện hành.
Tại dự thảo lần này, Bộ Công Thương tiếp tục đề xuất tính giá bán lẻ điện cho trạm sạc xe điện chia theo cấp điện áp (giờ bình thường, thấp điểm và cao điểm), chia thành 3 phương án.
Phương án 1, áp dụng theo giá điện kinh doanh. Song theo nhà điều hành, phương án này có thể tác động không tích cực tới chính sách phát triển xe điện do làm tăng chi phí sạc điện, chưa phản ánh đúng chi phí của khách hàng trạm, trụ sạc xe điện gây ra cho hệ thống điện.
Phương án 2, áp dụng giá điện kinh doanh cho nhóm khách hàng trạm, trụ sạc xe điện theo cơ cấu giá bán lẻ điện mới. Tức là, cơ quan quản lý sẽ xây dựng cơ cấu biểu giá bán lẻ điện cho trạm, trụ sạc xe điện. Theo tính toán của Bộ Công Thương, cơ cấu biểu giá điện cho nhóm khách hàng này sẽ thấp hơn mức áp dụng cho kinh doanh nhưng cao hơn sản xuất.
Phương án 3, áp dụng theo giá sản xuất. Phương án này có thể tác động tích cực tới chính sách phát triển xe điện do làm giảm chi phí sạc điện. Tuy nhiên, theo Bộ Công Thương, sẽ tác động tới cơ cấu biểu giá bán lẻ điện. Bởi, giá bán lẻ điện cho sản xuất thấp hơn sẽ dẫn tới việc tăng giá điện cho các nhóm khách hàng khác để cân đối lại doanh thu.
Bộ Công Thương tính toán nếu áp dụng phương án 3, khách hàng trạm, trụ sạc xe điện phải trả ít hơn chi phí thực tế gây ra cho hệ thống điện bình quân 552-699 đồng một kWh. Còn nếu áp theo giá kinh doanh khiến khách hàng trạm, trụ sạc xe điện phải trả nhiều hơn chi phí thực tế khoảng 467-587 đồng một kWh.
Do vậy, Bộ Công Thương kiến nghị xem xét lựa chọn phương án xây dựng biểu giá bán điện mới dành cho nhóm khách hàng này. Đây cũng là cách tính được một số nước áp dụng như Hàn Quốc, Mỹ, Thái Lan. Dự kiến, cơ cấu biểu giá điện theo cấp điện áp, thấp nhất bằng 71%, cao nhất bằng 195% giá bán lẻ điện hiện hành.
Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng đề xuất tách khách hàng "cơ sở lưu trú du lịch" với các khách hàng kinh doanh khác và được áp dụng cơ cấu biểu giá ngang bằng với khách hàng sản xuất. Nhà điều hành cho rằng phần thiếu hụt doanh thu do bổ sung nhóm khách hàng "cơ sở lưu trú du lịch" có thể được xem xét để bù từ giá bán điện của nhóm khách hàng sản xuất. Cụ thể, cơ cấu giá bán lẻ điện ngành sản xuất tăng từ 1-2% so với giá bán lẻ điện bình quân. Các doanh nghiệp sản xuất sẽ chịu tác động tăng giá điện từ 2,41-3,34% với phương án này.
Phương Dung