Quỳnh, sinh viên năm cuối tại TP HCM, cho biết quen bạn trai khoảng nửa năm nay và thường xuyên quan hệ tình dục. Gần đây phát hiện những triệu chứng lạ ở vùng kín, nữ sinh đến bệnh viện khám, bác sĩ cho biết bị nhiễm virus HPV gây sùi mào gà vùng âm hộ. Quỳnh khẳng định mình quan hệ tình dục an toàn và chỉ chung thủy với một bạn tình. Được bác sĩ khuyên, cô gái thuyết phục bạn trai đến khám thì phát hiện anh này cũng nhiễm bệnh tương tự.
"Bạn trai thừa nhận đã quan hệ với một số cô gái khác, thậm chí từng oral sex với một cô gái bán hoa", Quỳnh kể. Bác sĩ điều trị cho biết rất may Quỳnh bị sùi mào gà chưa lan rộng nên có thể điều trị triệt để bằng phương pháp đốt laser. Bác sĩ khuyên bệnh nhân nên kiêng quan hệ tình dục trong thời gian điều trị, đồng thời tái khám theo lịch hẹn và tầm soát virus HPV định kỳ để phòng bệnh tái phát gây biến chứng.
Bác sĩ Lê Thị Kiều Dung, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, giải thích HPV (Human Papilloma Virus) là loại virus đặc biệt chỉ gây bệnh trên biểu mô da và màng nhầy ở người. Hơn 100 type đã được xác định, trong đó có từ 30 đến 40 type thuộc vùng hậu môn, sinh dục.
Tùy khả năng gây ung thư hay không, người ta phân chia các type HPV thành 2 nhóm. Một là nhóm nguy cơ thấp (thường gặp là type 6, 11) gây mụn cóc ở bàn tay, bàn chân, mào gà ở vùng hậu môn, sinh dục, u nhú đường hô hấp hay tăng sản biểu mô khoang miệng. Hai là nhóm nguy cơ cao, hiện có khoảng 15 type gây ra ung thư, đặc biệt type HPV 16 và 18 gây ung thư cổ tử cung ở nữ giới. Đến nay các nhà khoa học đã xác nhận HPV là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư cổ tử cung. 99,7% trường hợp bị ung thư cổ tử cung đều có sự hiện diện của nhóm HPV nguy cơ cao.
Theo bác sĩ Dung, HPV lây truyền chủ yếu qua đường tình dục khi có tiếp xúc giữa bộ phận sinh dục - sinh dục hoặc tay - sinh dục, miệng - sinh dục. Theo thống kê, đây là một trong những bệnh lý lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất và dễ dàng nhất. Nguy cơ nhiễm HPV càng cao khi có tiếp xúc tình dục càng sớm.
HPV còn có những đường lây truyền không qua tình dục như dùng chung dụng cụ với người đã nhiễm bệnh như kìm bấm móng tay, móng chân, kìm bấm sinh thiết, đồ lót… Trong quan hệ tình dục, dù có sử dụng bao cao su cũng không thể bảo vệ 100% vì còn tiếp xúc da ở vùng âm hộ, hậu môn. HPV cũng có thể lây truyền dọc từ mẹ sang con trong lúc sinh gây ra đa bướu gai đường hô hấp ở trẻ sơ sinh.
Sau khi tiếp xúc, virus HPV xâm nhập vào cơ thể người bệnh và khu trú vùng thượng bì, chủ yếu ở lớp biểu mô da và niêm mạc, nhất là những vùng niêm mạc ẩm ướt, nhầy. Tỷ lệ lây truyền HPV giữa nam và nữ qua giao hợp từ 5 đến 100%, trung bình khoảng 40%.
Điều trị HPV chỉ dừng lại ở việc chữa dứt điểm triệu chứng chứ chưa có thuốc đặc hiệu để diệt sạch virus. Tùy bệnh trạng mà bác sĩ chỉ định dùng thuốc bôi tại chỗ hay phẫu thuật để điều trị mụn cóc ở cơ quan sinh dục. Tỷ suất tái phát rất lớn, dưới 5% với điều trị bằng podofilox hay laser và trên 65% với các biện pháp điều trị khác. Quá trình điều trị thường gây đau và xấu hổ nên nhiều người ngại đi chữa.
Virus HPV đề kháng với nhiệt hay khi bị làm khô. Trên 40% trường hợp mào gà, mụn cóc có thể tự thuyên giảm mà không cần điều trị. Đối với các type HPV nguy cơ cao cũng chưa có thuốc đặc hiệu để diệt virus, song khả năng “sạch nhiễm” tự nhiên là 80% sau từ 6 đến 8 tháng, chỉ có 20% nhiễm kéo dài (nhiễm tồn tại). Nguy cơ ung thư xảy ra ở các trường hợp nhiễm kéo dài hoặc tái nhiễm nhiều lần. Vì vậy để ngăn ngừa tái nhiễm, bác sĩ khuyên mọi người nên chích ngừa HPV.
>> Xem thêm
Thi Trân
* Tên bệnh nhân đã được thay đổi