Đơn vị chống tội phạm nghệ thuật thuộc Cục Điều tra Liên bang (FBI) của Mỹ nhận tin báo về cổ vật vào năm 2020 từ một luật sư. Thân chủ giấu tên của luật sư này cho biết khi đó đang sở hữu "tranh khảm sinh vật huyền bí Medusa" cỡ đại. Theo thần thoại La Mã, Medusa sở hữu mái tóc tạo thành từ những con rắn, có thể biến tất cả các sinh vật sống thành đá bằng ánh nhìn.
Bức tranh được ước tính khoảng 2.000 năm tuổi, bị cắt thành 16 mảnh, mỗi mảnh nặng 34-90 kg và cất trong các thùng gỗ riêng biệt. Toàn bộ số cổ vật được giữ tại một nhà kho ở thành phố Los Angeles, bang California từ thập niên 1980.
"Thân chủ của luật sư này không có giấy tờ xác minh tác phẩm nghệ thuật nên người ấy không thể rao bán hợp pháp", báo cáo ngày 2/9 của FBI cho biết. Người sưu tầm không tiết lộ bằng cách nào cổ vật đến tay mình.
Các đặc vụ FBI trao trả tranh khảm cho Italy vào tháng 4. Ảnh: FBI.
Giới chức Mỹ cũng không thể xác định cổ vật đã được đưa vào Mỹ từ khi nào, nhưng ước tính bức tranh khảm Medusa đã mất tích "ít nhất 100 năm". Cảnh sát Italy xác nhận bức tranh khảm thuộc về nước này, được đưa vào danh mục lưu trữ tài sản văn hóa quốc gia năm 1909.
"Dữ liệu gần nhất về sự tồn tại của bức tranh khảm là vào năm 1959, trong một quảng cáo trên báo, rao bán cổ vật tại Los Angeles", FBI cho biết.
Theo đặc vụ Allen Grove, bức tranh khảm được làm bằng tay rất công phu, giúp hiểu thêm về cuộc sống của con người Rome 2.000 năm trước, đồng thời cho thấy sự sáng tạo và tính độc đáo của thời đại nó được chế tác. Ông nhấn mạnh cổ vật này thuộc về người dân thành phố Rome.
Giới chức Italy đã đến Los Angeles kiểm tra cổ vật và phối hợp đưa về thủ đô. Chủ sở hữu trước của bức tranh khảm Medusa đồng ý đài thọ toàn bộ chi phí vận chuyển bằng đường ngoại giao. Cổ vật "về nhà" an toàn vào tháng 4.
Các chuyên gia tại Italy đang tiếp tục phục chế bức tranh khảm. Một số thùng gỗ đã bị mối ăn nhưng phần cổ vật bên trong "phần lớn còn nguyên vẹn nhờ nơi cất giữ được kiểm soát điều kiện không khí tốt".
Hồi tháng 7, Mỹ đã trao trả cho Italy nhiều cổ vật bị đánh cắp với tổng giá trị ước tính khoảng 14 triệu USD, trong đó có hàng chục hiện vật được tịch thu từ bộ sưu tầm cá nhân của tỷ phú Michael Steinhardt.
Thanh Danh (Theo CNN)