Đề xuất này được Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đưa ra trước những vướng mắc của các chủ đầu tư điện mặt trời mái nhà tự dùng, không đấu nối và phát điện lên hệ thống quốc gia.
Tập đoàn này cho biết vừa qua nhận được nhiều kiến nghị của một số chủ đầu tư và địa phương đề nghị được đấu nối hệ thống điện mặt trời mái nhà để tự tiêu dùng tại chỗ, không phát lên lưới điện.
Chẳng hạn, Công ty TNHH Norsk Solar Việt Nam muốn đầu tư hệ thống điện mặt trời mái nhà cho các khu công nghiệp, nhà máy, trung tâm thương mại. Công ty TNHH Maruha Chemical Việt Nam đầu tư điện mặt trời mái nhà tại hệ thống nhà máy để tự dùng nội bộ. Hay Sở Công Thương Tiền Giang lắp đặt điện mặt trời mái nhà tại trụ sở làm việc 8 sở, ngành và trung tâm hành chính công tỉnh Tiền Giang...
Do chưa có cơ chế, quy định pháp lý cụ thể nên hiện EVN tạm thời không thực hiện thoả thuận đấu nối các hệ thống điện mặt trời mái nhà tự dùng này và chờ hướng dẫn từ Bộ Công Thương.
Theo tập đoàn này, do các hệ thống điện mặt trời mái nhà lắp đặt trong phạm vi quản lý của chủ đầu tư, không thuộc quản lý của các tổng công ty, công ty điện lực nên nếu không chấp thuận để các chủ đầu tư phát triển điện mặt trời mái nhà tự dùng có thể gây phản ứng tiêu cực từ họ.
Ngược lại, nếu EVN chấp thuận cho các chủ đầu tư thì lại có rủi ro, do chưa có cơ sở pháp lý rõ ràng. Mặt khác, do không kiểm soát các hệ thống điện mặt trời mái nhà tự dùng có thể gây khó khăn đến lập kế hoạch huy động các nguồn điện hiện hữu, đảm bảo cân bằng cung cầu trong vận hành hệ thống điện quốc gia, nhất là tại khu vực miền Trung, miền Nam.
Ngoài ra, khi hệ thống điện mặt trời mái nhà của khách hàng bị sự cố, không đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng tại chỗ như dự kiến, cần có cơ chế ràng buộc về trách nhiệm tự chịu rủi ro của khách hàng.
Một công trình điện mặt trời mái nhà tại TP HCM. Ảnh: EVNHCM
Trong bối cảnh đó, các nhà đầu tư liên tục kiến nghị và để gỡ vướng mắc, tập đoàn này đề nghị cơ quan quản lý sớm có quy định cụ thể về cơ chế ràng buộc trách nhiệm tự chịu rủi ro, điều kiện, trình tự thủ tục đấu nối, tiêu chuẩn lắp đặt... với hệ thống điện mặt trời mái nhà tự dùng. Trước mắt, EVN đề nghị xem xét ưu tiên lắp đặt tại khu vực miền Bắc.
Liên quan đến thủ tục đăng ký kinh doanh với các nhà đầu tư, các gia đình có điện mặt trời mái nhà phát lên lưới, EVN cũng có những kiến nghị gỡ vướng do hiện mỗi tỉnh yêu cầu thủ tục khác nhau.
Như tỉnh Long An yêu cầu tất cả chủ đầu tư điện mặt trời mái nhà phải đăng ký kinh doanh, trong đó Phú Yên, TP HCM, Đà Nẵng... lại không yêu cầu thủ tục này với hệ thống điện mặt trời mái nhà có doanh thu dưới 100 triệu đồng một năm.
Đến nay đã có 104.294 dự án điện mặt trời mái nhà được lắp đặt, với tổng công suất đặt 9.581 MW.
Trước thực tế này, EVN trình Hội đồng thành viên phê duyệt hướng dẫn thủ tục đăng ký kinh doanh điện mặt trời mái nhà đối với hộ gia đình, cá nhân. Theo đó, tập đoàn này sẽ thanh toán tiền mua điện từ hệ thống điện mặt trời mái nhà cho các hộ gia đình, cá nhân thuộc đối tượng không phải đăng ký, bổ sung ngành, nghề kinh doanh điện mặt trời mái nhà.
Với chủ đầu tư điện mặt trời mái nhà thuộc đối tượng phải đăng ký, bổ sung ngành, nghề kinh doanh cung cấp thông tin về việc đã hoàn thành thủ tục này theo quy định.