Đề nghị này được ông Trần Đình Nhân, Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) nêu tại Hội nghị về huy động nguồn lực của các tập đoàn, tổng công ty do Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, ngày 12/12.
Ông Nhân cho biết năm 2022, giá chi phí đầu vào cho sản xuất điện tăng rất cao. Cụ thể, giá dầu tăng vài chục phần trăm, giá khí "ăn theo" dầu, còn giá than tăng đến 600% so với đầu năm ngoái, trong khi giá bán điện vẫn giữ từ năm 2019, chưa được điều chỉnh. Với diễn biến này, Tổng giám đốc EVN nói, tình hình tài chính của công ty năm nay và tới đây "rất khó khăn", đối diện mất cân đối tài chính và doanh nghiệp sẽ không có chi phí, nguy cơ không có tiền trả cho các đơn vị bán điện...
"Hệ số xếp hạng tín dụng của EVN sẽ bị đánh giá thấp; vay vốn ngân hàng cho các dự án đầu tư xây dựng điện cũng rất khó và ảnh hưởng lớn đến đảm bảo an ninh năng lượng cho đất nước", ông Nhân nêu.
Lãnh đạo EVN kiến nghị được áp dụng cơ chế thị trường cho giá điện, tức là khi các yếu tố đầu vào tăng thì giá điện tăng và ngược lại, tương tự điều hành giá xăng dầu hiện nay.
Tính toán của tập đoàn này tháng trước cho thấy năm nay EVN có thể lỗ hơn 31.000 tỷ đồng và đã đề xuất cấp có thẩm quyền tăng giá điện. Phương án đề xuất của doanh nghiệp đang được Bộ Công Thương cùng các cơ quan liên quan thẩm định, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Hiện, giá bán lẻ điện bình quân được điều chỉnh theo Quyết định 24/2017, dựa trên biến động đầu vào của tất cả khâu phát điện, truyền tải điện, phân phối - bán lẻ điện, điều hành - quản lý ngành và dịch vụ phụ trợ hệ thống điện.
Theo Quyết định 24, giá bán lẻ điện bình quân tăng 3-5%, EVN được quyền quyết định điều chỉnh. Mức biến động giá bán lẻ điện bình quân 5-10%, thẩm quyền quyết định thuộc Bộ Công Thương và trên 10% Thủ tướng quyết định điều chỉnh giá bán lẻ bình quân.
Quyết định này thực hiện gần 5 năm qua, nhưng thực tế việc điều chỉnh giá ở mức nào đều phải có sự chấp thuận từ cấp có thẩm quyền do điện là đầu vào sản xuất, ảnh hưởng tới nhiều ngành, lĩnh vực.
Cũng tại hội nghị của Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, đại diện EVN kiến nghị các cấp có thẩm quyền sớm phê duyệt Quy hoạch điện VIII. Đây là cơ sở để doanh nghiệp, các nhà đầu tư có cơ sở triển khai các dự án nguồn, lưới điện đảm bảo việc cung ứng điện trong những năm tới. Tập đoàn này cũng kiến nghị Chính phủ có cơ chế để các dự án nguồn điện, lưới điện quan trọng được sử dụng vốn vay ODA và cho EVN vay lại không chịu rủi ro tín dụng.
Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại Doanh nghiệp Nguyễn Hoàng Anh đánh giá cao vai trò của 19 tập đoàn, tổng công ty trong đó có EVN, đã nỗ lực vượt qua nhiều khó khăn, đóng góp quan trọng cho nền kinh tế.
Ông Anh cho biết, những khó khăn của các tập đoàn, tổng công ty sẽ được trình các cấp có thẩm quyền xem xét, tháo gỡ. Tuy vậy, ông đề nghị, ngoài EVN, các tập đoàn khác như PVN, TKV hay Petrolimex... cùng có trách nhiệm trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, bình ổn thị trường, bảo đảm nhu cầu về điện cho đời sống, sản xuất.