"Quyết định tùy tiện mới nhất này của Bắc Kinh tiếp tục làm suy yếu đáng kể quyền tự chủ của Hong Kong theo nguyên tắc 'Một quốc gia, hai chế độ'", Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) về chính sách đối ngoại Josep Borrell hôm nay cho biết trong một tuyên bố thay mặt khối.
Borrell cho rằng việc quốc hội Trung Quốc ra nghị quyết cho phép chính quyền Hong Kong bãi nhiệm các nghị sĩ đối lập trong Hội đồng Lập pháp là "đòn giáng nặng nề hơn nữa" vào các quyền tự do của đặc khu, đồng thời kêu gọi Trung Quốc lập tức khôi phục chức vụ cho các nghị sĩ bị truất ghế.
Đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại EU Josep Borrell phát biểu tại cuộc họp của Nghị viện châu Âu ở Brussels, Bỉ hôm 11/11. Ảnh: AFP.
Nghị quyết được quốc hội Trung Quốc thông qua hôm 11/11, cho phép chính quyền Hong Kong truất ghế lập tức các nghị sĩ bị cho là thúc đẩy hoặc ủng hộ khái niệm độc lập Hong Kong, từ chối tán thành đất nước tiếp quản chủ quyền đối với Hong Kong, lôi kéo thế lực nước ngoài can thiệp vào công việc của thành phố hoặc tham gia hành vi gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia.
Vài phút sau khi nghị quyết được thông qua, 4 nghị sĩ đối lập bị bãi nhiệm, khiến một cuộc họp của Hội đồng Lập pháp Hong Kong bị hoãn.
Để phản ứng, toàn bộ nghị sĩ đối lập trong cơ quan lập pháp Hong Kong tuyên bố sẽ từ chức. Họ gọi nghị quyết của quốc hội Trung Quốc là "lố lăng" và báo hiệu việc Bắc Kinh từ bỏ hoàn toàn Luật Cơ bản, vốn được coi như "tiểu hiến pháp" của Hong Kong.
Ngoại trưởng Anh hôm nay cũng cáo buộc Trung Quốc một lần nữa phá vỡ Tuyên bố chung Trung - Anh bằng cách áp đặt các quy tắc mới để loại các nghị sĩ được bầu ở Hong Kong. Hong Kong từng là thuộc địa của Anh. "Trung Quốc đã một lần nữa phá vỡ cam kết và làm suy yếu mức độ tự chủ cao của Hong Kong", Ngoại trưởng Dominic Raab nói.
Theo ông Dominic, Anh sẽ bảo vệ người dân Hong Kong và sẽ lên tiếng về các hành vi vi phạm quyền và tự do của họ, yêu cầu Trung Quốc tuân theo các nghĩa vụ mà nước này "đảm nhận theo luật pháp quốc tế".
Mỹ hôm 11/11 cũng cáo buộc Trung Quốc vi phạm cam kết quốc tế và cảnh báo áp thêm các biện pháp trừng phạt Trung Quốc vì thông qua nghị quyết cho phép chính quyền Hong Kong bãi nhiệm nghị sĩ đối lập.
Trong khi đó, Chủ tịch quốc hội Trung Quốc Lật Chiến Thư cho biết nghị quyết mở đường cho việc chính quyền Hong Kong bãi nhiệm các nghị sĩ là "cần thiết" và "phù hợp", đồng thời có lợi cho an ninh, chủ quyền và lợi ích phát triển của đất nước. Hai văn phòng giám sát các vấn đề Hong Kong của Bắc Kinh cũng tuyên bố ủng hộ nghị quyết mới.
Huyền Lê (Theo Reuters)