"Mọi hành động cố tình gây gián đoạn hạ tầng năng lượng của châu Âu đều không thể chấp nhận được và sẽ dẫn đến phản ứng đáp trả mạnh nhất có thể", Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen viết trên Twitter ngày 27/9.
Bà von der Leyen cho hay đã trao đổi với Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen về sự cố rò rỉ tại các đường ống Nord Stream 1 và 2, nhận định đây là hậu quả của hành động phá hoại và điều Liên minh châu Âu (EU) cần làm lúc này là điều tra làm rõ sự việc.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen phát biểu tại Brussels, Bỉ, ngày 7/9. Ảnh: Reuters.
Nord Stream AG, đơn vị vận hành đường ống Nord Stream 1 và 2, trước đó xác nhận có ba vị trí bị hư hại trên các đường ống dẫn khí trong hệ thống Nord Stream, gần đảo Bornholm của Đan Mạch, mô tả đây là điều "chưa từng xảy ra". Nord Stream AG hiện không thể ước tính được thời gian khôi phục vận chuyển khí đốt qua các đường ống này.
Các hình ảnh do quân đội Đan Mạch chụp cho thấy những đám bọt khí có đường kính 200-1.000 m nổi lên mặt nước từ ba vị trí rò rỉ nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của nước này và Thụy Điển.
Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen cũng nghi các đường ống bị rò rỉ không phải tai nạn, mà là "hành động có chủ ý". Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson nói "đã có những vụ nổ xảy ra" trong khi Ngoại trưởng Ann Linde cho biết họ sẽ không suy đoán về động cơ hay bên đứng sau.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov không loại trừ khả năng hai đường ống Nord Stream bị phá hoại. Theo ông Peskov, Nga rất quan ngại về tình hình và cần mở cuộc điều tra bởi đây là vấn đề an ninh năng lượng "cho cả châu lục".
Bóng khí lớn nổi lên từ vị trí rò rỉ của đường ống Nord Stream 1 trong vùng biển Đan Mạch. Video: Guardian.
Trong khi đó, Mikhaylo Podolyak, cố vấn tổng thống Ukraine, cho rằng sự cố trên đường ông Nord Stream 1 có thể là kết quả của "cuộc tấn công khủng bố" mà Moskva thực hiện. Điện Kremlin chưa bình luận về tuyên bố này.
"Có một số đồn đoán rằng đây là hành động cố tình phá hoại", một nguồn tin an ninh châu Âu nói, nhưng lưu ý còn quá sớm để đưa ra kết luận. "Bạn phải đặt câu hỏi: Ai sẽ hưởng lợi?".
Vào thời điểm phát hiện sự cố, hai đường ống đều không đang hoạt động nhưng chứa đầy khí đốt. Đan Mạch ước tính đợt rò rỉ kéo dài "ít nhất một tuần", cho đến khi toàn bộ khí trong đường ống dưới biển Baltic thoát ra.
Kristoffer Bottzauw, giám đốc cơ quan năng lượng Đan Mạch, cảnh báo mặt biển tại khu vực rò rỉ "đang đầy khí methane, đồng nghĩa nguy cơ xảy ra các vụ nổ gia tăng" và đe dọa tàu thuyền đi vào khu vực. Đan Mạch trước đó đã cảnh báo tàu thuyền và máy bay không đi vào phạm vi 5 hải lý quanh Bornholm.
Vùng bọt khí thoát lên mặt biển từ điểm rò rỉ thuộc đường ống Nord Stream 2 ngoài khơi đảo Bornholm, Đan Mạch. Ảnh: EPA-EFE.
Nord Stream 1 và 2 đang là tiêu điểm trong cuộc chiến năng lượng giữa Nga và châu Âu. Châu Âu cáo buộc Nga đang sử dụng khí đốt làm vũ khí để trả đũa các đòn trừng phạt của phương Tây, sau khi nước này mở chiến dịch quân sự ở Ukraine cuối tháng 2. Moskva nhiều lần bác bỏ, cho rằng những lệnh trừng phạt từ phương Tây và các sự cố kỹ thuật khiến nguồn cung qua đường ống Nord Stream 1 gián đoạn.
Nord Stream 1 là đường ống dẫn khí đốt lớn nhất từ Nga sang Đức qua biển Baltic, gồm hai đường ống chạy song song với công suất mỗi bên là 27,5 tỷ m3 mỗi năm. Đường ống dừng hoạt động hoàn toàn từ đầu tháng 9, khi tập đoàn Gazprom của Nga ngày 2/9 thông báo không thể mở lại sau bảo trì vì sự cố kỹ thuật. Trước đó, lưu lượng khí đốt qua Nord Stream 1 cũng chỉ đạt 20% công suất do một số tuabin ngừng hoạt động.
Nord Stream 2 hoàn thành cuối năm 2021, nằm gần như song song với Nord Stream 1, sẽ giúp tăng gấp đôi nguồn cung khí đốt từ Nga sang Đức lên 110 tỷ m3 mỗi năm. Berlin hoãn vô thời hạn cấp giấy phép cho Nord Stream 2 hôm 22/2, hai ngày trước khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.
Vị trí các điểm rò rỉ trên hai đường ống Nord Stream 1 và 2. Đồ họa: DW.
Như Tâm (Theo AFP, Reuters)