"SpaceX đang dành nguồn lực đáng kể để đối phó các biện pháp gây nhiễu của Nga. Đây là vấn đề rất hóc búa. Họ đã vô hiệu hóa thành công mọi hệ thống liên lạc khác ở Ukraine, ngoại trừ Starlink", tỷ phú Mỹ Elon Musk viết trên Twitter hôm 25/4.
Bình luận được Musk đưa ra dưới bài viết về khả năng kết nối của mạng Internet vệ tinh Starlink do SpaceX phát triển, trong đó nhấn mạnh đây là hệ thống liên lạc duy nhất còn hoạt động ở tiền tuyến ở Ukraine. "Hàng loạt thiết bị liên lạc quân sự do Mỹ sản xuất, trong đó có mạng vệ tinh quân sự Viasat, đã bị vô hiệu hóa trong những giờ đầu chiến sự và không bao giờ khôi phục được", bài viết có đoạn.
Giới chức Ukraine cũng nói rằng Nga đang tìm cách vô hiệu hóa Starlink bằng cách triển khai những hệ thống tác chiến điện tử mạnh mẽ và phức tạp hơn trước. Động thái này đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng với quân đội Ukraine, vì họ phải dựa vào Starlink để duy trì kết nối giữa các đơn vị trên chiến tuyến và tiến hành tập kích bằng máy bay không người lái (UAV).
Tỷ phú Elon Musk tại sự kiện ở Paris, Pháp, hồi tháng 6/2023. Ảnh: Reuters
Sáng 10/5, toàn bộ thiết bị Starlink tại khu vực Kharkov đã bị vô hiệu hóa ngay trước khi lực lượng Nga mở đợt tiến công bất ngờ, đánh dấu lần đầu tiên điều này xảy ra kể từ khi Moskva phát động chiến dịch tại nước láng giềng tháng 2/2022.
"Có lúc chúng tôi bị mù hoàn toàn. Đây là vấn đề lớn nhất, chúng tôi không biết họ di chuyển như thế nào, chỉ có thể trao đổi tình hình qua bộ đàm hoặc điện thoại, những thứ vẫn còn hoạt động. Nguồn cấp dữ liệu từ drone đơn giản là biến mất", Artist, chỉ huy đơn vị UAV thuộc Lữ đoàn Phòng vệ Lãnh thổ số 125 Ukraine, cho hay.
Điều này cho thấy nguy cơ dễ tổn thương và sự phụ thuộc của Ukraine vào mạng Internet do SpaceX triển khai. Nó cũng đặt ra những nghi vấn về mức độ tin cậy của Starlink trong xung đột với các quốc gia có tiềm lực công nghệ, nhất là khi Mỹ và đồng minh đang phối hợp chặt chẽ với SpaceX.
Bộ trưởng Chuyển đổi số Ukraine Mykhailo Fedorov nhận định Nga đang ứng dụng nhiều công nghệ mới và tiên tiến nhằm vào Starlink, do hệ thống này đã trụ vững trước hoạt động gây nhiễu trên chiến trường suốt hơn hai năm qua. Ông cho biết Ukraine thường xuyên trao đổi với SpaceX để giải quyết vấn đề gây nhiễu của Nga và cam kết dịch vụ Internet sẽ sớm cải thiện.
Binh sĩ Ukraine lắp thiết bị thu phát đầu cuối Starlink hồi đầu năm. Ảnh: BQP Ukraine
Trong khi đó, nhiều binh sĩ Ukraine ở tiền tuyến vẫn than phiền rằng những lần mất kết nối Starlink luôn trùng khớp với các đợt tấn công của Nga, nhấn mạnh điều này càng gây bất lợi trong những thời khắc quan trọng nhất với lực lượng đã bị kéo giãn đáng kể của Kiev.
"Chúng tôi đang thua trong cuộc đối đầu tác chiến điện tử", Ajax, phó chỉ huy đơn vị UAV tấn công thuộc Lữ đoàn Xung kích số 92 Ukraine, đơn vị tham gia phòng thủ Kharkov, thừa nhận.
Vũ Anh (Theo Seattle Times, Washington Post)