"Từ bây giờ, tôi muốn được thông báo nếu có binh sĩ Mỹ nào ở đây. Các ông muốn Thỏa thuận Các lực lượng Thăm viếng (VFA) được triển khai chứ? Nếu vậy các ông phải đóng tiền", Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte phát biểu trước các binh sĩ tại Căn cứ Không quân Clark ở Pampanga hôm nay.
"Đây là trách nhiệm chung, nhưng phần trách nhiệm của các ông không phải là miễn phí", Duterte nói thêm, đề cập đến thỏa thuận VFA ký với Mỹ.
VFA là một thỏa thuận năm 1998 giữa Manila và Washington, tạo cơ sở pháp lý cho sự hiện diện của quân đội Mỹ tại Philippines. Đây được coi là sự hỗ trợ với Hiệp ước Phòng thủ chung, một thỏa thuận khác giữa Philippines và Mỹ, nhằm đảm bảo hai nước sẽ hỗ trợ quân sự cho nhau trong trường hợp các vùng đô thị hoặc lãnh thổ của họ ở Thái Bình Dương bị nước ngoài tấn công.
Tổng thống Philippines Duterte phát biểu tại Manila hồi tháng 7/2019. Ảnh: Reuters.
VFA bao gồm một số điều khoản gây tranh cãi như chính sách thị thực và hộ chiếu được nới lỏng cho lính Mỹ và chính phủ Mỹ vẫn có thẩm quyền xét xử đối với binh sĩ nếu họ phạm tội trên đất Philippines.
Tổng thống Duterte năm ngoái đã tuyên bố hủy VFA sau khi thượng nghị sĩ Philippines Ronald "Bato" dela Rosa bị Mỹ từ chối cho nhập cảnh vì những cáo buộc giết người không qua xét xử trong hơn hai năm Rosa giữ chức tư lệnh Cảnh sát Quốc gia Philippines, liên quan đến cuộc chiến chống ma túy.
Duterte sau đó đã tạm hoãn quá trình hủy bỏ VFA trong bối cảnh đại dịch Covid-19 bùng phát. Tuy nhiên, trong một phát biểu hồi tháng 12 năm ngoái, ông lại tiếp tục đe dọa sẽ chấm dứt thỏa thuận nếu Mỹ không cung cấp ít nhất 20 triệu liều vaccine cho Philippines.
Tổng thống Philippines cũng than phiền chính phủ Mỹ không thực hiện các cam kết với quân đội nước này, như việc Manila sẵn sàng chi tiền mua tên lửa dẫn đường từ thời chính quyền cựu tổng thống Donald Trump song không được hồi đáp.
"Chúng tôi yêu cầu họ nhiều điều vì họ đã lấy rất nhiều từ chúng tôi. Họ được tự do triển khai lực lượng quân đội trên đất của chúng tôi", ông Duterte nói thêm.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana cho hay quân đội nước này muốn tiếp tục duy trì VFA. Đây cũng là vấn đề được ông và người đồng cấp Mỹ Lloyd Austin thảo luận trong cuộc trò chuyện đầu tiên kể từ khi tân Tổng thống Joe Biden nhậm chức.
Ngọc Ánh (Theo CNN)