Hiếu là cựu học sinh chuyên Anh, trường THPT chuyên Quốc học Huế, trúng tuyển ngành Kỹ sư máy tính của Đại học Villanova, bang Pennsylvania, xếp hạng 67 ở Mỹ theo US News 2024, với hỗ trợ tài chính 6 tỷ đồng.
Hiếu nói ước mơ du học ngay khi vào cấp ba nên lên kế hoạch từ sớm. Hết lớp 10 ở Việt Nam, nam sinh sang Mỹ du học, hiện là học sinh lớp 12 trường Trung học St. Paul Lutheran, bang Missouri.
Hiếu cho hay trong quá trình chuẩn bị hồ sơ ứng tuyển đại học Mỹ, hoạt động ngoại khóa và viết luận là hai khâu khó và quan trọng nhất.
Với hoạt động ngoại khóa, thay vì tham gia nhiều chương trình tình nguyện, từ thiện, Hiếu tập trung vào các hoạt động liên quan đến ngành học định theo đuổi. Cậu cũng nhìn nhận hồ sơ sẽ cạnh tranh hơn nếu tham gia nghiên cứu khoa học.
Vì thế, Hiếu nộp đơn cho Lumiere Education, chương trình kết nối học sinh với học giả từ nhiều đại học hàng đầu. Ứng viên được chấp nhận phải cam kết dành 5 tiếng mỗi tuần cho nghiên cứu. Trải qua vòng viết luận và phỏng vấn, Hiếu được một giáo sư ở Đại học Oxford, Anh, giúp tìm chủ đề nghiên cứu.
Nam sinh ban đầu định so sánh tốc độ của ngôn ngữ lập trình Java và C++. Khi được thầy gợi ý, Hiếu phát triển thành nghiên cứu về những yếu tố ảnh hưởng tới tốc độ xử lý của ngôn ngữ lập trình, giúp người dùng mới lựa chọn sao cho hiệu quả.
Từ tháng 6 đến tháng 8/2023, Hiếu tự làm thí nghiệm, viết code bằng Java và C++ rồi cho chạy trên hai máy tính để theo dõi. Em dùng phương pháp thống kê số liệu để đánh giá sự thay đổi, sau đó viết bài thu hoạch và gửi cho Lumiere Education. Hiếu cho hay trong trường hợp làm các bài toán liên quan tới tính toán phức tạp, C++ phù hợp hơn còn những bài toán lưu giữ thông tin thì sử dụng Java tốt hơn.
Nghiên cứu của Hiếu được đánh giá trên mức trung bình. Bài có số liệu tốt, phân tích kỹ song vẫn cần khắc phục một số điểm chưa logic. Trải nghiệm này giúp nam sinh biết cách tự làm thí nghiệm, viết bài nghiên cứu, cải thiện khả năng giao tiếp với thầy.
Ngoài ra, Hiếu sáng lập dự án ConnectiveCare dạy tiếng Anh cho điều dưỡng ở trường Đại học Y Dược, Đại học Huế. Tranh thủ mỗi mùa hè, Hiếu về Việt Nam, tổ chức lớp tiếng Anh giao tiếp liên quan tới môi trường bệnh viện, giúp người học biết cách chỉ đường, chào hỏi, hỏi bệnh và đưa ra lời khuyên...
Nhóm của Hiếu có khoảng 10 bạn đến từ các lớp chuyên khác nhau nhưng đều giỏi tiếng Anh. Lớp học diễn ra 4-5 buổi/tuần, với khoảng 20 người. Mỗi buổi, ba học sinh thay nhau đứng lớp, tương tác và thực hành với người học. Hiếu và các bạn cũng hướng dẫn học viên phương pháp để sau khi dự án kết thúc, họ có thể tự học.
Về bài luận, Hiếu nói khó khăn dù từng là học sinh chuyên Anh. Nam sinh cho rằng viết luận để ứng tuyển đại học khác cách viết ngày thường ở lớp học.
"Bài luận cần có chất riêng, trong khi đó là phần em yếu nhất", Hiếu nói.
Ở những bản nháp đầu, Hiếu kể tuần tự, tự nhận sử dụng từ ngữ còn vụng về nên hay viết quá số lượng từ. Nhờ cố vấn hướng dẫn, Hiếu chuyển sang cách viết "Show, don't tell", trình bày và mô tả hành động, lời nói, cảm xúc, suy nghĩ để đưa người đọc vào câu chuyện, giống như họ đang trực tiếp trải nghiệm.
Trong bài luận chính, Hiếu kể về hành trình giảm cân của mình. Cậu từng bị mọi người trêu chọc vì nặng 85 kg. Lúc đầu, nam sinh muốn giảm cân nhanh nhất nên nhịn ăn nhưng không kéo dài được lâu. Khi bỏ cuộc, cân nặng của Hiếu lại về mức ban đầu. Cậu nhận ra muốn giảm cân, mỗi người cần kiên trì với các chế độ tập luyện và yêu thích quá trình đó. Cuối cùng, Hiếu xuống được 10 kg. Qua việc này, Hiếu cho rằng khi làm bất cứ việc gì, phải có đam mê và sự kiên trì. Tuy nhiên, sự cố gắng phải đúng cách mới thành công.
Hiếu cũng viết hai bài luận phụ khi ứng tuyển vào Villanova để giải thích lý do chọn trường và nói về bài học học được từ người khác. Hiếu thích Villanova vì có trường kỹ thuật xếp thứ 50 trong các trường đào tạo ngành này ở Mỹ. Em cũng mê đội bóng rổ của trường.
Theo Hiếu, việc sang Mỹ từ lớp 10 giúp em dần làm quen với môi trường và có nhiều cơ hội để làm hồ sơ vào đại học. Em tích cực tham gia những cuộc thi học thuật. Trong đó, năm lớp 11, Hiếu giành hai huy chương vàng và một huy chương đồng ở cuộc thi Toán; vô địch một cuộc thi vấn đáp, của khu vực Central Missouri.
Trường trung học của Hiếu không có các lớp AP (lớp học các môn nâng cao) mà chỉ có College Classes, những lớp với trình độ đại học. Hiếu đăng ký các lớp khó như Toán, Lý, Hóa và giành toàn bộ điểm A.
"Việc học những lớp này để chứng minh cho ban tuyển sinh Mỹ thấy rằng em tận dụng mọi cơ hội để học và thể hiện khả năng. Các lớp đó là một yếu tố rất quan trọng khi chọn ứng viên của nhiều trường", Hiếu nhìn nhận. Trước đó, nam sinh đạt 7.5 IELTS, 1480/1600 điểm SAT (bài thi chuẩn hóa) và điểm trung bình học tập (GPA) lớp 11 đạt 3.8/4.
Hiếu nộp hồ sơ vào 12 trường, trong đó để nguyện vọng 1 vào Đại học Villanova. Nhận mail báo từ chối đầu tiên từ hai trường xếp hạng thấp hơn, Hiếu thấp thỏm. Những ngày sau, khi đọc dòng chữ "Chúc mừng" và khoản tiền còn phải đóng thấp hơn mức khai báo ban đầu, chàng trai Huế vỡ òa trong hạnh phúc.
"Em chạy quanh ký túc xá để ăn mừng. Mọi cố gắng của em đã được đền đáp", Hiếu kể.
Biết kết quả, cô Hoàng Thị Lệ, giáo viên chủ nhiệm năm lớp 10 của Hiếu, không bất ngờ.
"Hiếu có sức học tốt và rất nghiêm túc, trách nhiệm", cô Lệ nhận xét, cho biết trong lớp chuyên Anh, Hiếu học giỏi đều, đặc biệt là môn tiếng Anh.
Hiếu sẽ nhập học đại học vào tháng 8. Từ kinh nghiệm của mình, cậu cho rằng để có một bộ hồ sơ tốt, ứng viên nên chuẩn bị sớm, tập trung vào các trải nghiệm. Điều này sẽ giúp bài luận có chất riêng, tăng lợi thế. Ngoài ra, các hoạt động ngoại khóa cần liên quan đến ngành định học, chú trọng tới kỹ năng lãnh đạo.
"Nộp đơn đại học Mỹ rất khó đoán vì thế đừng nản nếu bị một số trường từ chối. Các trường sẽ chọn ứng viên phù hợp nhất thay vì giỏi nhất", Hiếu nhìn nhận.
Bình Minh