Đường tới chung kết của Bồ Đào Nha và Hy Lạp

Bồ Đào Nha (trên) hay Hy Lạp sẽ đăng quang?

23h8' ngày 12/6, sân vận động Dragao ở thành phố cảng Porto chứng kiến bàn thắng đầu tiên của giải. Tiền vệ Giorgos Karagounis dội một gáo nước lạnh lên đầu ban huấn luyện và các cầu thủ Bồ Đào Nha, bằng bàn mở tỷ số 1-0 cho Hy Lạp. Chưa dừng lại ở đó, Angelo Basinas thực hiện thành công quả phạt đền ở phút 51 để nhân đôi cách biệt, sau khi hậu vệ biên Yourkas Seitaridis bị C. Ronaldo đốn ngã. Chính C. Ronaldo sửa sai với cú đánh đầu chính xác ở phút bù giờ của trận đấu. Nhưng nỗ lực của ngôi sao MU cũng không thể ngăn cản Hy Lạp tạo nên cú sốc đầu tiên tại Euro 2004 - giải đấu mà bất ngờ tiếp diễn tới tận chung kết. Kết quả trận khai mạc thật bất ngờ, nhưng nó lại phản ánh đúng diễn biến trên sân. Bồ Đào Nha với đội hình nhiều ngôi sao, lại do HLV Scolari dẫn dắt, đã thể hiện một bộ mặt bạc nhược, lối đá thiếu nét, tấn công yếu ớt, phòng thủ lỏng lẻo.

Sau trận đấu này, ngay cả những CĐV của Bồ Đào Nha cũng không tin đội bóng thân yêu của họ sẽ vào tới trận đấu cuối cùng của giải. Còn Hy Lạp phấn khích, và bắt đầu nghĩ tới những câu chuyện thần thoại thời hiện đại. Theo dõi trận mở màn, ít ai dám dự đoán hai đội rồi sẽ tái ngộ ở trận chung kết chưa từng có trong lịch sử Euro. Nhưng rồi Bồ Đào Nha và Hy Lạp đã trở thành hai đội đầu tiên trong lịch sử Euro và cả World Cup làm được điều đó, tuy cuộc trường chinh tới ngày vinh quang có khác nhau.

Bồ Đào Nha và những ngày sau nỗi kinh hoàng đêm 12/6

1h45 ngày 17/6, đoàn quân của HLV Scolari bước vào cuộc chiến với "những chú gấu Nga" cùng quyết tâm chiến thắng để có thể hoàn thành mục tiêu rất khiêm tốn khi đó - không sớm bị loại. Và đội chủ nhà đã giành thắng lợi 2-0, nhờ công của tiền vệ Maniche (ngay phút thứ 6) và cầu thủ vào thay người Rui Costa (phút 90). So với trận ra quân thua Hy Lạp, Bồ Đào Nha thay đổi tới 4 vị trí trong đội hình xuất phát ở trận tiễn Nga về nước, tập trung cải thiện sức phòng thủ và tăng sự sáng tạo cho tuyến giữa. Hậu vệ phải xuất sắc của Porto là Paulo Ferreira, vì một sai lầm dẫn đến bàn thua ở trận mở màn, đã phải nhường chỗ cho Miguel. Ricardo Carvalho - trung vệ của Porto - chiếm vị trí của lão tướng đội trưởng Couto. Rui Jorge cũng buộc phải ngồi dự bị, tạo điều kiện cho Nuno Valente thể hiện tài năng ở biên trái hàng thủ. Nhạc trưởng Rui Costa - một cầu thủ thuộc lứa thế hệ vàng của bóng đá Bồ Đào Nha - cũng phải nhường suất đá chính cho Deco. Tất cả những cầu thủ được chỉ định thay thế này sau đó đều giữ được vị trí chính thức. Qua đây, HLV Scolari đã chứng tỏ tài dùng người và khả năng phản ứng tình thế rất tốt.

1h45 ngày 21/6, Bồ Đào Nha phải quyết đấu với Tây Ban Nha, cùng áp lực buộc phải thắng. HLV Scolari đã quyết định tăng cường sức công cho Bồ Đào Nha bằng việc tung Cristiano Ronaldo vào sân ngay từ đầu, thay Simao Sabrosa. Ở hai trận đấu trước, ngôi sao của MU này đều phải ngồi ghế dự bị. Nhưng Nuno Gomes mới chính là thay đổi mang tính quyết định cục diện trận đấu. Bồ Đào Nha đang trong thế bế tắc trước một Tây Ban Nha chọn lối đá phòng ngự phản công, thì tiền đạo của Benfica (vào thế chỗ Pauleta) nhận đường chuyền của Figo từ gần giữa sân rồi bất ngờ quay người sút bóng chìm chéo góc. Bồ Đào Nha thắng 1-0 và giành ngôi đầu bảng. Ngọt ngào hơn, đây còn là chiến thắng đầu tiên của Bồ Đào Nha trước những người láng giềng Tây Ban Nha, sau 23 năm chờ đợi.

1h45 ngày 25/6, Bồ Đào Nha chiến thắng trên chấm phạt đền, trong trận tứ kết đầy kịch tính, nghẹt thở và vô vàn cảm xúc, kéo dài hơn 120 phút. Ngay phút thứ 3, đội tuyển Anh đã có bàn phá thế quân bình, nhờ công Owen. Nhưng rồi Anh mất "thần đồng" Rooney từ phút 27, nhút nhát chuyển sang lối đá phòng ngự phản công, tạo điều kiện cho Bồ Đào Nha gây sức ép liên tục. Tuy nhiên, cũng phải đến khi Scolari thay liên tiếp ba cầu thủ để tăng cường sức công ở cuối trận, Bồ Đào Nha mới xoay chuyển được tình thế. Phút 82, sau đường tạt bổng từ cánh trái của Simao, tiền đạo Postiga (vào thay Figo) tự do bật cao đánh đầu chính xác, gỡ hoà 1-1. Phút 110, Rui Costa nâng tỷ số lên 2-1 bằng cú sút tuyệt đẹp từ gần vạch 16m50. Phút 115, Lampard gỡ hoà 2-2, buộc hai đội phải bước vào loạt đá luân lưu. Căng thẳng, Beckham sút hỏng quả penalty đầu tiên. Rui Costa của Bồ Đào Nha cũng kết thúc vọt xà. Nhưng thủ thành Ricardo xuất sắc đẩy được cú sút của Vassell, rồi đích thân hạ thủ môn James, chấm dứt đường vào bán kết của Anh.

Đêm 30/6, Bồ Đào Nha lần đầu tiên lọt vào chung kết Euro, sau chiến thắng 2-1 trước Hà Lan. Trận này, đội chủ nhà giành thắng lợi hoàn toàn thuyết phục, công thủ đều tốt. Bồ Đào Nha gần như đã vô hiệu hoá được các đợt tấn công biên của Hà Lan, đồng thời lại tỏ ra rất hiệu quả với các pha lên bóng ở hai hành lang cùng sự góp mặt của Figo và C. Ronaldo. Phút 26, Bồ Đào Nha phá thế quân bình. Deco treo bóng chuẩn xác vào vòng cấm địa từ quả phạt góc, tài năng trẻ Cristiano Ronaldo chọn đúng điểm rơi, bật cao đánh đầu trong tư thế không người kèm, làm tung lưới Edwin van der Sar từ khoảng cách 7 m. Phút 58, Bồ Đào Nha lần thứ hai chọc thủng lưới đối phương. Nhận bóng từ pha phối hợp đá phạt góc bên cánh trái với C. Ronaldo, tiền vệ Maniche thoải mái chỉnh bóng ở gần biên trước khi tung ra một cú sút chân phải đưa bóng về phía góc cao và xa, hạ Van Der Sar. Vẻ đẹp cùng đẳng cấp của bàn thắng này làm ngây ngất hơn 40.000 khán giả nhà có mặt trên sân. Trước sức ép và khả năng cầm bóng tốt của Bồ Đào Nha, Hà Lan không thể triển khai thế trận tấn công theo ý muốn. Bàn gỡ của đội bóng xứ hoa tulip cũng do một cầu thủ của Bồ Đào Nha thực hiện. Phút 64, sau đường chuyền từ bên phía cánh trái của Van Bronckhorst vào vòng cấm địa, trung vệ Jorge Andrade trong nỗ lực lao về phá bóng đã vụng về tung ra một cú "dứt điểm" hiểm hóc, đưa bóng vào lưới nhà, giúp Hà Lan rút ngắn kết quả xuống còn 1-2.

Hy Lạp tạo ấn tượng mạnh với lối đá phòng ngự chắc chắn và bản lĩnh thi đấu

Đêm 16/6, Tây Ban Nha kiểm soát bóng trong phần lớn thời gian của trận đấu và ghi được bàn mở tỷ số, nhưng rốt cuộc Hy Lạp vẫn giành được một điểm bằng kết quả hoà 1-1. Đoàn quân của HLV Otto Rehhagel bị dẫn trước ở phút 28. Michalis Kapsis để mất bóng gần vạch 16m50, Raul Gonzalez cướp được và thực hiện cú đánh gót điệu nghệ cho Morientes. Tiền đạo của Monaco đi bóng thêm một nhịp, sau đó tung ra một cú sút chéo góc từ khoảng cách 12 m, làm tung lưới Antonis Nikopolidis, phá thế quân bình của trận đấu. Đây là một trong những bàn thắng đẹp nhất giải. Tuy nhiên, sau bàn thua, Hy Lạp thi đấu tích cực hơn và giành lại một điểm ở phút 66. Nhận đường chuyền vượt tuyến của đồng đội, Charisteas tận dụng thành công việc hậu vệ phải Carles Puyol không kịp lùi về, cùng sai lầm của trung vệ Ivan Helguera, để tung ra cú sút san bằng tỷ số 1-1. Hoà trận này, cánh cửa vào tứ kết rộng mở với Hy Lạp.

Đêm 20/6, Nga ghi bàn thắng nhanh nhất trong lịch sử các vòng chung kết Euro, ở giây thứ 65, và giành thắng lợi 2-1. Nhưng kết quả này cũng không thể giúp đội bóng Đông Âu ngăn cản đường vào tứ kết của Hy Lạp. Nga đã sớm bị loại nên thi đấu rất thoải mái, và bất ngờ dẫn trước 2-0 chỉ sau 17 phút nhập cuộc. Nhưng Hy Lạp kiên trì và gỡ lại một bàn vào phút 43. Pha lập công của tiền đạo Vryzas không giúp Hy Lạp giành được điểm nào ở trận này, nhưng nó vừa đủ để mang lại tấm vé vào tứ kết cho đội bóng đến từ quê hương của phong trào Olympic. Nhờ bàn gỡ này, Hy Lạp đứng trên Tây Ban Nha, vì cùng có 4 điểm và số hiệu số bàn thắng bại bằng nhau, nhưng hơn về số bàn thắng ghi được (4-2).

Đêm 25/6, Hy Lạp tạo nên cơn chấn động mạnh hơn cả khi đánh bại chủ nhà Bồ Đào Nha ở ngày khai mạc. Họ giành vé vào bán kết, nhờ thắng lợi 1-0 trước đương kim vô địch Pháp ở tứ kết. Trận đấu diễn ra tẻ nhạt, chỉ có duy nhất một bàn thắng và thiếu hoàn toàn những pha bóng kịch tính như ở cuộc đấu Bồ Đào Nha - Anh trước đó một ngày. Pháp thi đấu như buồn ngủ, chậm chạp, tấn công yếu ớt. Còn Hy Lạp vẫn áp dụng bài phòng ngự khu vực, kết hợp với kèm người khi cần thiết. Phút 65, trong khi Pháp dâng cao và đẩy nhanh tốc độ, Hy Lạp tung ra đòn sát thủ. Lizarazu vừa đuối sức lại thấp bé nên không thể ứng phó với pha tâng bóng qua đầu của Zagorakis trong pha đột phá tốc độ ở biên phải. Ở tuổi 35, không còn nhanh nhẹn như ngày nào, Lizarazu đành bất lực nhìn thủ quân Hy Lạp vượt qua và chuyền bóng vào cho Charisteas đánh đầu ghi bàn duy nhất. Việc Otto Rehhagel cùng các học trò giành vé vào bán kết Euro 2004 có thể sánh ngang với những kỳ công mà người anh hùng Heracles trong thần thoại từng thực hiện.

Đêm 1/7, thành phố Athens và một phần nhỏ của Porto rực sáng pháo hoa, ầm vang tiếng hò reo và còi xe. Người Hy Lạp đổ ra đường ăn mừng thắng lợi lịch sử 1-0 trước Czech, nhờ bàn thắng bạc của trung vệ Dellas. Đội bóng xứ pha lê nhập cuộc với tư thế của đội "chiếu trên", được đánh giá còn mạnh hơn cả đội Tiệp Khắc vô địch Euro năm 1976. Họ khởi đầu trận đấu ấn tượng, với những miếng tấn công dồn dập phủ đầu Hy Lạp. Nhưng xà ngang và thủ môn Nikopolidis đã cứu đội quân của HLV Otto khỏi ba bàn thua trông thấy ở những phút đầu. Tuy nhiên, Czech đã không thể duy trì sức ép lâu trước một Hy Lạp triển khai lối đá phòng ngự khu vực hợp lý, đồng thời bố trí người kèm chặt Milan Baros và Koller. Tồi tệ hơn, kể từ phút 35, Czech thi đấu mà không có thủ lĩnh Nedved. Tiền đạo Koller đứng trước một cơ hội bằng vàng ở cuối trận, nhưng anh lại sút chệch cột dọc trong tư thế đưa bóng vào lưới còn dễ hơn. Thoát hiểm, Hy Lạp bất ngờ tăng tốc ở cuối hiệp hai và toàn hiệp phụ thứ nhất. Trái lại, Czech không thể làm chủ nhịp độ ở hiệp phụ đầu tiên, và để thua vì luật bàn thắng bạc đúng vào phút 105. Tsiartas thực hiện cú đá phạt góc thần sầu đưa bóng đúng đầu Traianos Dellas đứng sát cột dọc góc gần. Và trung vệ chuyên ngồi dự bị ở AS Roma không bỏ lỡ thời cơ vàng, đánh đầu ở góc hẹp làm tung lưới Czech. Chiến thắng này một lần nữa mang đậm dấu ấn tài điều binh của HLV trưởng Otto Rehhagel.

Trần Nam