UBND TP HCM vừa kiến nghị Bộ Giao thông vận tải điều chỉnh quy hoạch đường sắt cao tốc TP HCM - Cần Thơ nhằm rút ngắn và tránh được nhiều khu dân cư. Việc này cũng giảm khối lượng giải phóng mặt bằng, giúp các địa phương thuận lợi hơn trong việc phát triển các cụm đô thị kết nối với nhà ga, tăng hiệu quả sử dụng đất.
Thành phố đề xuất, tuyến đường sắt cao tốc sẽ song hành với đường bộ cao tốc TP HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận, hướng ngoại vi các đô thị hiện hữu. Bắt đầu từ ga đầu Tân Kiên (TP HCM), tuyến đi qua các ga thuộc tỉnh Long An, Tiền Giang, Vĩnh Long và ga cuối là ga Cái Răng (phường Phú Thứ, quận Cái Răng, TP Cần Thơ).
Sơ đồ hướng tuyến đường sắt TP HCM - Cần Thơ sau khi được điều chỉnh. Ảnh: Viện Khoa học và Công nghệ Phương Nam.
Phương án mới đã được thống nhất giữa đơn vị nghiên cứu là Viện Khoa học và Công nghệ Phương Nam cùng các tỉnh thành liên quan. So với phương án được Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt trước đó, tuyến đường sắt cao tốc rút ngắn được một km, tức còn 139 km. Số nhà ga cũng giảm từ 10 xuống 9; tổng chiều dài đoạn tuyến đi trên cầu cạn ngắn hơn. Việc điều chỉnh hướng tuyến mới cũng giúp giảm chi phí xây dựng và thiết bị kèm theo giảm được 17.000 tỷ đồng.
Tuyến đường sắt cao tốc TP HCM - Cần Thơ có tổng mức đầu ước tính khoảng 5 tỷ USD, đi qua 5 tỉnh thành gồm TP HCM, Long An, Tiền Giang, Vĩnh Long và Cần Thơ. Dự án sử dụng đường sắt đôi, khổ 1.435 mm - dành cho đường sắt cao tốc phổ biến trên thế giới.
Tốc độ thiết kế dưới 200 km/h cho tàu hàng và trên 200 km/h cho tàu khách. Như vậy, khi tuyến đường sắt cao tốc này hoàn thành, thời gian đi từ TP HCM đến Cần Thơ chỉ còn khoảng 45 phút.
Hơn một năm qua, Viện Khoa học và Công nghệ Phương Nam (đơn vị nghiên cứu, đề xuất dự án) đã làm việc với 15 nguồn vốn ngỏ ý hợp tác đầu tư và quyết định chọn Quỹ Morfund (Canada). Hai bên thống nhất đầu tư theo hình thức PPP (hợp tác - công tư) và nhiều lần báo cáo UBND TP HCM về mô hình này.
Theo đơn vị đề xuất dự án, Bộ trưởng Ngoại giao Canada cũng có thư gửi tới Chủ tịch UBND TP HCM. Hôm 17/1, Tổng lãnh sự Canada tại TP HCM gửi thư đến Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ Phương Nam đánh giá cao dự án và khẳng định Canada sẽ cung cấp các khả năng về thiết kế xây dựng, cung cấp kỹ thuật và quản lý dự án cũng như những công nghệ tiên tiến về đường sắt.
Đến đầu tháng 2, Viện Khoa học và Công nghệ Phương Nam đã ký kết biên bản ghi nhớ (MOU) với Quỹ Morfund Canada, quy mô vốn đầu tư là 6,3 tỷ đôla Canada, tương đương 5 tỷ USD (112.000 tỷ đồng). Biên bản ghi nhớ này được cho là cơ sở pháp lý để tiến hành các bước tiếp theo về đầu tư tài chính cho dự án.
Hữu Nguyên