Đỗ Quốc Trọng, 22 tuổi, quê Kiên Giang, là cựu sinh viên ngành Khoa học vũ trụ và Công nghệ vệ tinh, học viên thạc sĩ ngành Vũ trụ của trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội (USTH). Mới đây, Trọng nhận được học bổng France Excellence từ Đại sứ quán Pháp cho chương trình thạc sĩ.
Trọng sẽ có một năm học ngành Vật lý hạt nhân - Vật lý hạt - Vũ trụ học ở Đại học Sorbonne, Paris-Saclay và Paris Cité. Cả ba đều là trường nghiên cứu danh tiếng của Pháp. Học bổng hỗ trợ 860 euro sinh hoạt phí mỗi tháng cùng tiền di chuyển, miễn phí thị thực, bảo hiểm, phí ghi danh.
"Điều quan trọng là mình được tiếp tục thỏa đam mê với vật lý và vũ trụ, giúp mình đi đúng hướng mong muốn - trở thành nhà khoa học trong lĩnh vực này", Trọng chia sẻ. "Trước đó, mình từng lỡ cơ hội du học Anh nên học bổng từ Đại sứ quán Pháp càng có ý nghĩa hơn".
Đỗ Quốc Trọng. Ảnh: Dương Tâm
Trọng là cựu học sinh chuyên Lý, trường THPT chuyên Huỳnh Mẫn Đạt. Ngày học ở đây, Trọng đã coi việc giải các bài tập khó môn Lý và Toán là "sự tận hưởng", dù đôi khi không làm được. Sở thích đặc biệt này giúp Trọng hiểu sâu hơn các hiện tượng trong tự nhiên như gió, mưa hay hố đen vũ trụ.
Khi ôn thi học sinh giỏi, nhiều bài tập chuyên sâu về quá trình vật lý của các ngôi sao, hành tinh và vũ trụ càng khiến Trọng hứng thú hơn. Cậu tìm đọc nhiều kiến thức về Vật lý thiên văn qua mạng.
Giành giải nhất học sinh giỏi Vật lý cấp tỉnh, Trọng đủ điều kiện xét tuyển thẳng hoặc ưu tiên xét tuyển vào nhiều đại học. Trọng quả quyết chọn USTH vì kết quả trên Google cho thấy đây là trường duy nhất có ngành "Vũ trụ và ứng dụng" (giờ là Khoa học vũ trụ và Công nghệ vệ tinh).
Quyết định ra Hà Nội của Trọng được gia đình ủng hộ, dù bất ngờ khi con chọn ngành học "lạ" ở Việt Nam. Trước đó, nam sinh Kiên Giang từng ra Hà Nội tập huấn học sinh giỏi nên quen nhiều bạn bè, thầy cô và yêu thích nhịp sống ở Hà Nội.
Chương trình cử nhân ở USTH chỉ kéo dài 3 năm nhưng bao gồm 180 tín chỉ, nhiều hơn khoảng 40-50 so với hệ cử nhân ở hầu hết trường khác. Thế nhưng, Trọng không gặp nhiều khó khăn nhờ có nền tảng tốt về Toán và Lý.
Trọng từng giành giải nhì phần giải bài tập Olympic Vật lý sinh viên toàn quốc năm 2021 và giải nhất năm 2022, học bổng khuyến khích học tập của trường trong năm 2022 và 2023, tốt nghiệp đại học với điểm tổng kết 16,61/20, xếp loại giỏi.
Nam sinh chia sẻ không có phương pháp học tập cụ thể mà chỉ tập trung khi học. "Dựa vào sự tập trung, mình có thể hiểu và áp dụng kiến thức một cách tự nhiên", Trọng nói.
Nam sinh cũng thích đọc tài liệu, bài giảng online của các trường top đầu thế giới như MIT, Caltech của Mỹ hay Oxford của Anh bởi chúng thường cô đọng, mang tính sư phạm cao, giúp mở mang đầu óc.
Ngoài học ở trường và tự học, Trọng tham gia các hội thảo ở lĩnh vực Vật lý thiên văn. Cũng từ đó, Trọng làm quen với nhiều giáo sư, tiến sĩ trong lĩnh vực này, giúp có cơ hội thực tập hai tháng tại Viện Thiên văn học và Khoa học Không gian Hàn Quốc (KASI) trong năm cuối đại học.
PGS.TS Ngô Đức Thành, đồng Trưởng khoa Vũ trụ và Ứng dụng, đánh giá Trọng chăm chỉ, nghiêm túc và có kế hoạch học tập rõ ràng.
Theo thầy Thành, ngành Khoa học vũ trụ và Công nghệ vệ tinh tập trung vào ba hướng là Vật lý thiên văn, Viễn thám và Công nghệ vệ tinh. Đây là lĩnh vực học tập tương đối khó và nhiều thách thức.
"Trọng có quyết tâm và đam mê rất lớn để theo đuổi lĩnh vực này", thầy Thành nói.
Trọng với mái tóc hồng trong buổi lễ tốt nghiệp đại học, năm 2023. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Ấp ủ giấc mơ du học, Trọng từng trúng tuyển bậc thạc sĩ ở Anh nhưng không kịp hoàn thiện hồ sơ trước ngày nhập học.
"Lúc đó mình rất buồn nhưng giờ thì thấy cánh cửa này đóng lại sẽ có cánh cửa khác mở ra. Mình giành học bổng học Master 1 ở USTH rồi lại trúng học bổng sang Pháp", Trọng nhìn nhận. "Chi phí học tập ít hơn nhiều so với Anh và chất lượng cũng không kém cạnh".
Trọng cho biết ứng tuyển học bổng France Excellence hồi tháng 12/2023. Sau vòng xét tuyển hồ sơ, cậu tham gia vòng phỏng vấn tại Viện Pháp. Hội đồng chuyên môn khi đó đặt câu hỏi dựa trên CV và thư động lực mà Trọng cung cấp, như hỏi về kỳ thực tập ở Hàn Quốc, lý do chọn Pháp để tiếp tục học thạc sĩ hay lý do ứng tuyển chương trình học sắp tới.
"Những câu hỏi này không khó trả lời khi mình dựa trên những trải nghiệm và động lực rõ ràng của bản thân", Trọng chia sẻ.
Câu hỏi cuối cùng trong buổi phỏng vấn là: "Giả sử trước mặt bạn là những người chưa có quá nhiều kiến thức về vật lý, bạn có thể giải thích vật chất tối là gì không?". Trọng ấn tượng bởi cho rằng qua câu hỏi này, hội đồng sẽ kiểm tra được độ sâu về chuyên môn và sự tâm huyết của ứng viên.
Sau khi sang Pháp, Trọng cho biết sẽ tìm kiếm cơ hội học lên tiến sĩ. Chàng trai mong muốn được làm việc ở viện nghiên cứu hay trường đại học, nghiên cứu về Vật lý lý thuyết và Vũ trụ học trong tương lai.
Còn hiện tại, Trọng vẫn học tại USTH và sẽ có hai tháng thực tập trước khi sang Pháp. Chàng trai duy trì sở thích ca hát, chơi cờ vua, làm thơ. Trọng đã có hơn 50 bài thơ, lấy cảm hứng từ những hiện tượng vật lý tự nhiên như chuyển động của gió, trăng.
"Mọi thứ mình thích đều liên quan đến những thứ mình theo đuổi", Trọng nói.