Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an cho biết đã thu thập tài liệu về dự án Khu dân cư Nông trường dừa, phường Long Trường, quận 9, để làm rõ dấu hiệu sai phạm liên quan ông Nguyễn Thành Tài (68 tuổi, cựu Chủ tịch UBND TP HCM) và bà Lê Thị Thanh Thuý (Chủ tịch HĐQT Công ty Lavenue). Động thái này được đưa ra trong tiến trình mở rộng điều tra sai phạm tại khu đất 8-12 Lê Duẩn, quận 1.
Liên quan đến dự án này, hơn 10 năm qua UBND TP HCM đã có hàng loạt văn bản chỉ đạo, quyết định giao đất; sau đó thu hồi giao cho UBND quận 9 quản lý rồi lại giao cho doanh nghiệp triển khai. Theo đó, khu đất từ sở hữu của Nhà nước được chuyển về tay tư nhân và bị cho là có nhiều khuất tất, vi phạm Luật đất đai năm 2013.
Nông trường dừa ở quận 9 trước đây được giao cho Công ty TNHH MTV Dịch vụ Du lịch Thủ Đức (thuộc Tổng công ty Du lịch Sài Gòn) quản lý. Ảnh: Trung Sơn.
Năm 2004, UBND TP HCM giao Tổng công ty Du lịch Sài Gòn (Saigontourist) làm chủ đầu tư Khu du lịch sân golf Sài Gòn tại Nông trường dừa. Một năm sau, Phó chủ tịch Nguyễn Hữu Tín (vừa bị tuyên 7 năm tù vì sai phạm khi giao khu đất gần 5.000 m2 cho Vũ "Nhôm") cho phép Saigontourist, Công ty TNHH MTV Dịch vụ Du lịch Thủ Đức hợp tác với Công ty cổ phần Địa ốc Thành Nhơn (thuộc Tập đoàn Novaland) và một doanh nghiệp nước ngoài thành lập Công ty Cổ phần Sài Gòn Gôn (sau đổi thành Công ty TNHH Sài Gòn Gôn).
Công ty này được cấp giấy chứng nhận đầu tư dự án Khu du lịch sân gôn Sài Gòn tại Nông trường dừa, vốn điều lệ 200 tỷ đồng. Về sau, hai cổ đông thoái vốn, chỉ còn lại Saigontourist (vốn góp 100 tỷ đồng là giá trị một phần chi phí bồi thường đất tại phường Long Trường) và Công ty cổ phần Địa ốc Thành Nhơn (vốn góp 100 tỷ đồng bằng tiền mặt).
Năm 2008, UBND TP HCM phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết 1/2000 Khu dân cư và sân golf Vườn Dừa với quy mô khoảng 300 ha, riêng dự án sân golf khoảng 156 ha. Sau quy hoạch sân golf năm 2009 của Chính phủ, thành phố không được làm sân golf này nên phải điều chỉnh chức năng thành Khu đô thị và du lịch sinh thái Eastern Sense. Ba năm sau, Công ty TNHH Sài Gòn Gôn xin được điều chỉnh dự án (bỏ tiêu chí du lịch), giảm chỉ tiêu dân số dự án từ 30.000 dân thành 20.000 dân.
Năm 2014, Thành ủy TP HCM chỉ đạo UBND thành phố thu hồi chủ trương và bàn giao 156 ha Nông trường dừa cho UBND quận 9 quản lý. Ông Nguyễn Hữu Tín ký quyết định thực hiện việc này, song gần nửa năm sau Saigontourist vẫn chưa bàn giao khu đất. Công ty TNHH Sài Gòn Gôn sau đó xin thành phố không thu hồi đất và tiếp tục làm dự án Khu đô thị dân cư vườn Dừa vì đã bỏ ra chi phí hơn 109 tỷ đồng. "Nếu thành phố thu hồi đất là một thiệt hại rất lớn cho Công ty Cổ phần Sài Gòn Gôn", văn bản nêu.
Chấp thuận đề xuất này, tháng 12/2015, ông Nguyễn Hữu Tín ký văn bản công nhận Công ty TNHH Sài Gòn Gôn làm chủ đầu tư dự án giai đoạn 1 - xây dựng hạ tầng kỹ thuật chính khu dân cư đô thị tại khu vực Nông trường dừa với diện tích 156 ha. Cùng lúc, Saigontourist xin thoái vốn (bán phần sở hữu 50%) tại Công ty TNHH Sài Gòn Gôn, thu về 645,4 tỷ đồng. Quyền chi phối toàn bộ Công ty TNHH Sài Gòn Gôn đang là chủ đầu tư Khu dân cư 156 ha tại Nông trường dừa được chuyển cho Công ty cổ phần Địa ốc Thành Nhơn.
Sau hơn chục năm có chủ trương giao đất, dự án vẫn chưa được triển khai. Ảnh: Trung Sơn.
Theo quyết định số 51 ngày 31/12/2014 của UBND TP HCM về giá đất áp dụng trong 5 năm sau đó, giá đất trên đường Trường Lưu, Tam Đa, phường Trường Lưu, quận 9 (quanh khu vực Nông trường Dừa) lần lượt là 2,4 triệu đồng và 2,1 triệu đồng mỗi m2. Nếu căn cứ trên khung này, 156 ha đất ở Nông trường dừa có tổng giá trị 3.276-3.744 tỷ đồng.
Trong khi đó, giá giao dịch của các dự án bất động sản xung quanh thì khu vực đường Tam Đa, Trường Lưu là hơn 20 triệu đồng mỗi m2.
Theo báo cáo tài chính hợp nhất của tập đoàn bất động sản đang sở hữu khu đất, ngày 14/4/2017, đã hoàn tất việc mua 98,02% lợi ích vốn chủ sở hữu của Công ty TNHH Sài Gòn Gôn với tổng giá trị hơn 1.442 tỷ đồng. Nếu trừ đi chi phí 109 tỷ đồng bỏ ra để đầu tư vào dự án, thì khu đất này chỉ được định giá 1.333 tỷ đồng. Mỗi ha đất tại đây có giá khoảng 8,5 tỷ đồng (khoảng 850.000 đồng mỗi m2 - thấp hơn nhiều so với giá mà UBND thành phố ban hành).
Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an cho biết, hiện UBND TP HCM đã ra các quyết định thu hồi 156 ha đất giao cho UBND quận 9 quản lý; hủy bỏ văn bản chấp thuận việc thoái vốn và báo cáo Thanh tra Chính phủ về các biện pháp khắc phục, xử lý sai phạm tại dự án. Vì vậy, Bộ Công an đề nghị UBND TP HCM kiểm tra, thực hiện nghiêm các quy định liên quan đến các thủ tục pháp lý của dự án; xử lý nghiêm khắc cá nhân sai phạm và thông báo kết quả giải quyết cho cơ quan điều tra.
Trong kết luận vừa ban hành, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an xác định sai phạm của nguyên Phó chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Thành Tài có tính hệ thống, xảy ra trong thời gian dài. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến thiệt hại hơn 2.000 tỷ đồng của Nhà nước.
Ông Nguyễn Thành Tài phụ trách lĩnh vực quy hoạch – kiến trúc, đầu tư xây dựng, quản lý nhà từ năm 2008 đến 2011. Ông này đã ký các quyết định cho thuê khu đất "vàng" 5.000 m2 tại số 8-12 Lê Duẩn cho Công ty Cổ phần Đầu tư Lavenue (Lê Thị Thanh Thúy, 40 tuổi, là Chủ tịch HĐQT) không qua đấu thầu.
Trong quá trình bị điều tra, ông Tài thừa nhận sai, do muốn đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án và có tình cảm từ trước với bà Thúy. "Không có tài liệu, chứng cứ thể hiện bị can Tài được hưởng lợi ích vật chất", Bộ Công an nêu và đề xuất áp dụng các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho bị can.
Trung Sơn