Khi Pháp và Đức phản đối cuộc chiến tranh, Thủ tướng Tây Ban Nha Aznar đã đứng về phía Tổng thống Mỹ trong cuộc họp đặc biệt ở đảo Azores, trước thời điểm khai hoả chiến tranh vài ngày. Giờ đây các cử tri đất nước châu Âu đã chọn đảng Xã hội đối lập, mặc dù các cuộc thăm dò dư luận trước vụ đánh bom cho thấy đảng trung tả dẫn trước.
Chính quyền Bush những ngày này đang chiến đấu chống ý tưởng - dù đúng dù sai - rằng các hành động khủng bố nhằm vào đồng minh của Mỹ sẽ khiến các nước phải nghĩ lại liệu có phải là khôn ngoan khi làm đồng minh quá thân thiết với Nhà Trắng hay không.
Nhiều lần Tổng thống Bush đã phản bác những người chỉ trích rằng ông xa lánh các đồng minh thân cận nhất bằng cách nhấn mạnh rằng thủ tướng Aznar là ví dụ điển hình của một nhà lãnh đạo dám bỏ qua các kết quả thăm dò dư luận - hơn 90% dân chúng Tây Ban Nha phản đối chiến tranh.
Vài tháng trước, một cố vấn thân cận của Tổng thống Bush còn dự đoán rằng nếu tấn công khủng bố xảy ra ở châu Âu, có thể người Âu sẽ đoàn kết hơn với Mỹ trong cách thức chống khủng bố. Vì thế, tối hôm qua, giới lãnh đạo Mỹ đã cố giấu sự thất vọng. Ngoại trưởng Colin Powell từ chối bình luận về chiến thắng của đảng Xã hội Tây Ban Nha; Nhà Trắng soạn thảo một tuyên bố rằng Tổng thống Bush mong muốn làm việc với ông José Luis Rodríguez Zapatero, thủ lĩnh đảng thắng cử, và sẽ là tân thủ tướng Tây Ban Nha.
Tuy nhiên, không một ai ở Washington quên rằng trước khi giành chiến thắng, Zapatero đã lên án chính sách đối ngoại của ông Bush và cam kết rút hết 1.300 quân nhân Tây Ban Nha khỏi Iraq tháng 7 này.
"Chúng ta không biết vụ đánh bom có ảnh hưởng cỡ nào tới kết quả (bầu cử) này", một quan chức Mỹ nói. "Chưa thể biết sự kiện ở Madrid có đánh dấu một xu hướng mới hay không. Nhưng tôi không thể nói rằng đây là cái kết quả mà chúng ta trông đợi".
Giờ đây, chính quyền Mỹ gánh một nhiệm vụ mới: thuyết phục các nhà lãnh đạo Tây Ban Nha - những người từng nhận xét ông Aznar quá thân thiết với ông Bush và chính sách phủ đầu - rằng phương cách tốt nhất để chống khủng bố là tấn công khủng bố. Thêm nữa, nếu tác giả vụ tấn công kinh hoàng hôm 11/3 là mạng lưới khủng bố của các chiến binh Hồi giáo, sẽ xuất hiện mối lo ngại mới ở châu Âu: Liệu Ba Lan hay Italy có trở thành mục tiêu kế tiếp?
Vẫn còn quá sớm để đánh giá ảnh hưởng của các vụ đánh bom đối với nền chính trị Tây Ban Nha và châu Âu. Tại Mỹ, các phụ tá của ông Bush, dẫn đầu là Phó tổng thống Dick Cheney, đã đề cập sự kiện Madrid như một bằng chứng cho thấy thế giới vẫn còn là một chốn đầy nguy hiểm, và từ bỏ chiến lược của tổng thống Bush là điều quá liều lĩnh.
T. Huyền (theo NYT)