Ngày 18/8/2013, Hoàng Lỗi, 17 tuổi cùng nữ sinh Bách, 13 tuổi và em trai họ của Bách đi xay lúa ở thành phố Quảng An, tỉnh Tứ Xuyên. Tuy nhiên, chuyến đi kết thúc trong bi kịch khi Lỗi và em của Bách cùng chết đuối trong chiếc ao ở dọc đường.
Bách kể trong lúc dùng chân té nước, Lỗi rơi xuống ao. Em trai Bách thấy thế đâm hoảng loạn, cũng ngã theo. Bách nhảy xuống nước nhưng không cứu được bạn, khi gọi được người dân tới thì đã quá muộn.
Dù được gia đình Bách bồi thường 10.000 nhân dân tệ, lời kể của Bách vẫn khiến ông Hoàng Lợi Cường, bố Lỗi, cảm thấy vướng mắc, đặc biệt là khi thấy con trai chết trong tư thế tay giơ cao quá đầu như đang nâng đồ vật. Ông cho rằng nếu tự rơi không có tư thế như vậy. Nhưng không có chứng cứ, tâm trạng cả nhà khi ấy rối bời, ông thôi không nghĩ đến và chỉ tập trung lo hậu sự cho con.
Một thời gian sau, nghe một số người nói Bách từng kể Lỗi chết đuối trong lúc cứu người, ông quyết đi tìm sự thật.
Tới hiện trường, vợ chồng ông thấy ao không rộng, phần nước ở rìa cũng chỉ sâu khoảng 1,1 m. Lỗi cao 1m72, nếu rơi xuống nước có thể tự trèo lên, tại sao có thể trôi ra chỗ sâu giữa ao và chết đuối.
Trong lúc đang thu thập thông tin, ông Cường nhận tin Bách định tự tử bằng thuốc độc nhưng được cứu ở bệnh viện. Khi vợ chồng ông tới thăm ngay ngày hôm sau, Bách khóc và nói "con không nên lừa cô chú". Ông Cường định hỏi thêm thì bố mẹ Bách ngăn lại. Vài ngày sau, Bách được bố mẹ gửi tới nơi khác ngoài thành phố Quảng An.
Để tiếp cận nhân chứng duy nhất trong cái chết của con, ông Cường hỏi bạn học và người quen của Bách, cuối cùng liên lạc được với cô bé. Sau nhiều lần được ông Cường thuyết phục, Bách đồng ý nói sự thật.
Ngày 21/11/2013, Bách đăng bài viết trên mạng với tiêu đề "Chứng minh bạn Hoàng Lỗi xứng đáng được trao danh hiệu "Xả thân vì nghĩa"". Trong bài, Bách kể khi ba người đi qua ao nước, em trai gợi ý dừng lại chơi.
Khi em Bách trượt chân rơi xuống nước, Lỗi lập tức cởi giày lao xuống cứu. Hai người bám vào nhau và càng lúc càng ra xa giữa ao. Hoảng loạn, Bách nhảy xuống để tới chỗ họ và cũng bị trôi đi. Khi không còn sức, Bách được Lỗi đẩy mạnh vào bờ. Cô bé chạy vào làng, gọi được người tới cứu thì đã muộn.
Trước khi viết bài này, Bách thừa nhận Lỗi chết đuối khi cứu người trong nhiều lần nhắn tin với bạn học. Dựa trên bài viết của Bách và tài liệu khác, ông Cường đề nghị cơ quan chức năng thay đổi kết luận về sự việc cho đúng thực tế.
Hai vợ chồng ông Hoàng Lợi Cường. Ảnh: Zi Niu Xin Wen.
Qua xác minh, Cục Công an thành phố Quảng An kiến nghị chính quyền địa phương trao danh hiệu "Xả thân vì nghĩa" cho Lỗi. Tuy vậy, yêu cầu của ông Cường bị từ chối vào ngày 8/4/2015 vì chính quyền thành phố nhận định Lỗi không đủ điều kiện.
Trong ba năm tiếp theo, ông Cường hai lần đệ đơn khởi kiện nhưng đều bị bác đơn vì tòa án cho rằng lời khai của người chứng kiến sự việc không thống nhất. Không bỏ cuộc, ông Cường gõ cửa tòa án cấp cao tỉnh Tứ Xuyên.
Tới tháng 7/2018, tòa cấp cao nhận định lời kể sau này của Bách là đáng tin, việc Hoàng Lỗi nhảy xuống cứu người cũng rất có khả năng xảy ra. Vì thế, tòa ra phán quyết yêu cầu chính quyền thành phố Quảng An trong 60 ngày phải nhận định lại sự việc và đưa ra quyết định hành chính cụ thể.
Không được chính quyền Quảng An chấp nhận, ông Cường một lần nữa khởi kiện. Ngày 19/10, tòa cấp cao tỉnh Tứ Xuyên xét xử chung thẩm và lệnh cho chính quyền thành phố Quảng An trong 60 ngày phải công nhận hành vi của Hoàng Lỗi là "Xả thân vì nghĩa". Ngày 9/11, ông Cường nhận điện thoại từ người của chính quyền thành phố cho biết sẽ làm theo phán quyết của tòa.
Nhận phán quyết, ông Cường khóc và chỉ mong sớm thay con nhận danh hiệu. "Nhiều người nghĩ chúng tôi ngược xuôi nhiều năm để đòi bồi thường nhưng tôi không bao giờ nghĩ tới tiền thưởng. Tôi luôn kiên trì vì không muốn phụ lòng con trai đã khuất", ông nói.
Quốc Đạt (Theo The Paper)